1- براي مرد و زن مستحب است پيش از نمازهاي يوميه اذان و اقامه بگويند.(1)

2- مستحب است بعد از تكبيرة الاحرام اين دعا را بخواند:

يا محسن قد اَتاك المسيءُ و قد اَمَرَتَ المحسنَ اَنْ يتجاوز عن المسيء. أنتَ المحسن و أنا المسيء. بحق محمّد و آل محمّد، صلِّ علي محمّدٍ و آل محمّد و تجاوزْ عن قبيح ما تعلم منّي.(2)

3- مستحب است در حال ايستادن بدن را راست نگه دارد؛ شانهها را پايين بيندازد؛ دستها را روي رانها بگذارد؛ انگشتها را به هم بچسباند؛ جاي سجده را نگاه كند؛ سنگيني بدن را به طور مساوي روي دو پا بيندازد؛ با خضوع و خشوع باشد؛ پاها را پس و پيش نگذارد؛ اگر مرد است، پاها را از سه انگشت باز، تا يك وجب فاصله دهد امّا اگر زن است، پاها را به هم بچسباند.(3)

4- در ركعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات، استغفار كند، مثلاً بگويد: اَستغفرُاللَّه ربّي و اَتوب اليه يا بگويد: اللّهم اغفرلي.(4)

5- مستحب است در ركعت اوّل پيش از خواندن حمد بگويد: أعوذ باللَّه من الشّيطان الرّجيم و در ركعت اوّل و دوم نماز ظهر و عصر بسم اللَّه را بلند بگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند؛ يعني آن را به آيه بعد نچسباند. نيز در حال خواندن حمد سوره به معناي آيه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت مي خواند، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادي مي خواند، بعد از آن كه حمد خودش تمام شد بگويد: الحمدللَّه رب العالمين. بعد از خواندن سوره قل هو اللَّه احد يك يا دو يا سه مرتبه كذلك اللَّه ربي يا سه مرتبه كذلك اللَّه ربُنا بگويد، نيز بعد از خواندن سوره كمي صبر كند، بعد تكبيرِ پيش از ركوع را بگويد.(5)

6- مستحب است در تمام نمازها در ركعت اوّل، سوره انا انزلناه و در ركعت دوم سوره قل هو اللَّه احد را بخواند.(6)

7- مستحب است پيش از رفتن به ركوع در حالي كه راست ايستاده، تكبير بگويد و در ركوع زانوعها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بكشد و مساوي پشت نگهدارد و بين دو قدم را نگاه كند و پيش از ذكر يا بعد از آن صلوات بفرستد. نيز بعد از آن كه از ركوع برخاست و راست ايستاد، در حال آرامي بدن بگويد: سمع اللَّه لمن حمده.(7)

8- مستحب است سبحان ربي الاعلي و بحمده را سه يا پنج يا هفت مرتبه بگويد.(8)

9- در سجده چند چيز مستحب است: (9)

أ) كسي كه ايستاده نماز مي خواند، بعد از آن كه سر از ركوع برداشت و كاملاً ايستاد و كسي كه نشسته نماز مي خواند، بعد از آنكه كاملاً نشست، براي رفتن به سجده تكبير بگويد.

ب) موقعي كه مرد مي خواهد به سجده برود، اوّل دستها و زن اوّل زانوها را بر زمين بگذارد.

پ) بيني را به مهر يا چيزي كه سجده بر آن صحيح است بگذارد.

ت) در حال سجده، انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد، به طوري كه سر آنها رو به قبله باشد.

ث) در سجده دعا كند و از خدا حاجت بخواهد و اين دعا را بخواند:

يا خير المسئولين و ياخبر المعطين، اُرزُقني عيالي مِن فضلك فإنّك ذوالفضل العظيم.

ج) بعد از سجده بر ران چپ بنشيند و روي پاي راست را بر كف پاي چپ بگذارد.

چ) بعد از هر سجده وقتي نشست و بدنش آرام گرفت، تكبير بگويد.

ح) بعد از سجده اوّل كه بدنش آرام گرفت استغفراللَّه ربي و أتوب اليه بگويد.

خ) سجده را طول بدهد و در موقع نشستن دستها را روي رانها بگذارد.

د) براي رفتن به سجده دوم در حال آراميِ بدن اللَّه اكبر بگويد.

ذ) در سجدهها صلوات بفرستد. اگر آن را به قصد ذكري كه در سجدهها دستور دادهاند بگويد، اشكال ندارد.

ر) در موقع بلند شدن، دستها را بعد از زانوها از زمين بردارد.

ز) در سجده مردها آرنجها و شكم را به زمين نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگه دارند اما زنها آرنجها و شكمها را بر زمين بگذارند و اعضاي بدن را به يكديگر بچسبانند.

10- مستحب است در حال تشهد بر ران چپ بنشيند و روي پاي راست را به كف پاي چپ بگذارد و پيش از تشهد بگويد: الحمدللَّه يا بگويد: بسم اللَّه و باللَّه والحمدللَّه و خيرالاسماءللَّه نيز مستحب است دستها را بر رانها بگذارد و انگشتها را به يكديگر بچسباند و به دامان خود نگاه كند و بعد از تمام شدن تشهد بگويد: و تقبّل شفاعته وارْفَعْ درجتَه.(10)

11- مستحب است زنها در وقت خواندنِ تشهد رانها را به هم بچسباند.(11)

12- در تمام نمازهاي واجب و مستحب پيش از ركوع ركعت دوم، مستحب است قنوت بخواند.(12)

13- مستحب است انسان قنوت را بلند بخواند، ولي براي كسي كه نماز را به جماعت مي خواند، اگر امام جماعت صداي او را بشنود، بلند خواندن قنوت مستحب نيست.(13)

14- مستحب است انسان بعد از نماز مقداري مشغول تعقيب يعني خواندن ذكر و دعا و قرآن شود. بهتر است پيش از آن كه از جاي خود حركت كند و وضو و غسل و تيمم او باطل شود، رو به قبله تعقيب را بخواند. لازم نيست تعقيب به عربي باشد. از تعقيب هايي كه خيلي سفارش شده، تسبيح حضرت زهرا(س) است كه بايد به اين ترتيب گفته شود: 34 مرتبه اللَّه اكبر، 33 مرتبه الحمدللَّه، بعد 33 مرتبه سبحان اللَّه. مي شود سبحان اللَّه را پيش از الحمدللَّه گفت، ولي بهتر است بعد از الحمدللَّه گفته شود.(14)

15- مستحب است بعد از نماز، سجده شكر نمايد. همين قدر كه پيشاني را به قصد شكر بر زمين بگذارد، كافي است، ولي بهتر است صد مرتبه يا سه مرتبه يا يك مرتبه شكراًللَّه يا شكراً يا عفواً بگويد.

پي نوشتها:

1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 539، مسئله 916.

2. همان، ص 557، مسئله 954.

3. همان، ص 565، مسئله 977.

4. همان، ص 579، مسئله 1014.

5. همان، ص 581، مسئله 1017.

6. همان، ص 582، مسئله 1018.

7. همان، ص 590، مسئله 1043.

8. همان، ص 592، مسئله 1049.

9. همان، ص 613، مسئله 1091.

10. همان، ص 621، مسئله 1103.

11. همان، مسئله 1104.

12. همان، ص 626، مسئله 1117.

13. همان، ص 627، مسئله 1120.

14. همان، ص 630، مسئله 1122.

15. همان، مسئله 1123.



دفتر تبليغات اسلامي