شكسته بودن نماز مسافر و افطار روزه از احكام ((امتناني)) اسلام است ;

زيرا نوعا سفر با يك سري مشكلات، خستگيها و... روبهرو است. از اين رو

خداوند متعال نوعي تخفيف در اعمال قائل شده است.

هم چنين درباره شكسته بودن نماز مسافر چند نكته را بايد توجه كرد:

الف) نماز ستون دين است; اما به همان شكلي كه در نصوص ديني وضع

شده، ستون دين است; يعني، در اوضاع خاصي، نماز ((قصر)) ستون دين است و

در اوضاع ديگري نماز ((تمام)). به عبارت ديگر در متدلوژي فهم احكام ديني، اين

مساله روشن است كه احكام ديني را همانگونه كه خداوند از ما خواسته و از

طريق نصوص معتبري كه براي ما حجت قرار داده است (مانند قرآن و سنت)،

بايد بكاويم و بدان تعبد بورزيم. اين مساله در تمام احكام الهي جاري است; مثلا

ميبينيم كه نماز با آن همه اهميتي كه دارد و كليد قبولي اعمال است، از زنان در

برخي شرايط ساقط ميباشد و حتي قضاي آن لازم نيست; ولي روزه ؤ كه در رتبه

فروتري ميباشد ؤ بايد قضا شود. بنابراين در اين موارد تنها منبع و مرجع ما،

نصوص و حجتهاي معتبر شرعي است. از طرف ديگر در برخي از نصوص

آمده است اصل نماز يك ركعت است و خداوند براي تضمين بيشتر حصول آن،

يك ركعت ديگر افزوده است. سپس پيامبر به اذن الهي دو ركعت ديگر به

نمازهاي ظهر و عصر و عشا براي كساني كه در شهر خود حاضر هستند، اضافه

نمود و يك ركعت به نماز مغرب براي مقيم و مسافر. (براي آگاهيبيشتر در اينزمينه

ر.ك: وسائل الشيعه، ج 5 ، ب 13، ابواب اعداد الفرائض و نوافلها، ح 12).

ب ) علاوه بر قرآن مجيد، روايات متواتري بر وجوب شكسته بودن نمازهاي

چهار ركعتي وارد شده است. (براي آگاهي بيشتر در اين باره ر.ك: وسائل الشيعه، ج 5 ،

ب 22 ، ابواب صلاه مسافر).

ج ) بدون شك حكم نماز مسافر، از احكام تسهيلي و امتناني خداوند

است; ليكن در روايتي از امام صادق(ع) آمده است: ((رد امتنان خداوند اهانت به او

است. چون تكريم خداوند واجب است، بايد لطف او را پذيرا شد)).


ستاد اقامه نماز