خواهر گرامي سلام عليكم ؛اميدوارم باز هم شاهد حضور شما در جوار مرقد ملكوتي آقا علي ابن موسي الرضا باشيم.
خواهر خوبم : فرموده ايد همسرتان در نمازش كوتاهي مي كند ولي مشخص نفرموده ايد منظور از اين كوتاهي چيست ؟
آيا منظور شما اين كه ايشان گاهي نماز مي خوانند و گاهي نمي خوانند يا اينكه نماز مي خوانند، اما اول وقت نمي خوانند و تا آخر وقت آن را به تأخير مي اندازند ؟ به نظر مي رسد مورد اول مورد نظر شماست ،لذا ابتدا علل ترك نماز را بر شمرده و راههاي درمان آن را مختصرا بررسي مي كنيم علل ترك نماز عبارتند از :
1- عدم آشنايي فلسفه نماز اگر از افرادي كه نماز را ترك مي كنند سوال كنيم، چرا نماز نمي خوانيد ؟ گاه مي گويند خودم هم نمي دانم از اين جواب معلوم مي شود كه دليل ترك نماز وي ندانستن فلسفه نماز و آشنا نبودن به فوايد آن است و اصولا نسبت به نماز احساس نياز نمي كند .
اما راه درمان اين علت ،آشنا كردن فرد به فلسفه و حقيقت نماز است فرد بايد بداند كه با نماز زندگي معنا و جهت پيدا مي كند، و به واسطه آن آرامش و تعادل راوني پيدا مي كند لازم است ،بداند نماز درمان افسردگي و اضطراب نگراني ، تزلزل شخصيت نا اميدي و ..... است.
مردان الهي در زمان گرفتاريها به نماز پناه مي برند نماز هم آثار مادي در بر دارد و هم آثار معنوي.
2- احساس تحجر و عقب ماندگي.چنين اشخاص بر اين باورند كه مذهب از زندگي جداست و دين با زندگي و لذت بردن از دنيا مخالف است، لذا نماز را مانعي براي لذات خود مي دانند.
راه درمان : فهميدن و فهاندن اين معنا كه دين با لذت بردن مخالف نيست. بلكه؛ با ديندار شدن واقعي لذات دنيا را بهتر مي توان لمس كرد ،تمام واجباتي كه در دين است براي خوشبختي در دنياست و اين كه چگونه به اين خوشبختي برسيم و مسلما چنين انساني در آخرت هم خوشبخت خواهد بود .
4-تنبلي و تن پروري يكي ديگر از عوامل ترك نماز است كه به صورت هميشگي و يا گاهي اوقات آنان را از نماز باز مي دارد.
راه درمان :
الف : ترك پر خوري و پرخوابي زيرا؛ در حالت پرخوري و پرخوابي فرد احساس كسالت و افسردگي مي كند اراده اش ضعيف مي شود. لذا براي عبادت و نماز شوقي باقي نمي ماند.
ب : براي ترك عادتهاي ناپسند از خداي متعال كمك بگيريم و از او بخواهيم ما را در اين امر ياري مي فرمايد.
ج: القاء و تفهيم اهميت نماز به قلب و اينكه ارتباط با خدا داراي لذت است و به اين وسيله شوق عبادت را در خود زنده كرده تا اين عشق و علاقه موجب آساني عبادت گردد.
4- مسامحه كاري يكي ديگر ازعلل ترك نماز است كه با تنبلي و بي حالي تفاوت دارد، زيرا گاه مشاهده ميشود كه انسان با اين كه دربهترين وضعيت روحي و جسمي به سر مي برد ولي نسبت به امور معنوي بي توجه است. مثلا در عروسي و مهماني ها و .... نماز را ترك مي كندعلت اين است كه اين افراد اعمال ديگر را مهمتر از نماز ميشمرند.
راه درمان : بايدبه نماز اهميت داد آفات ترك آن را شناخت ودانست كه نماز را فداي چه چيزي مي كند براي چند ساعت خوش دنيا نماز را ترك مي كند و آخرت خود را تباه مي سازد.
5-احساس خود نمايي بعضي از تاركان نماز مي گويند؛ خجالت مي كشيم چون تا به حال نماز نخوانده ايم اگر حالا بخوانيم ديگران ما را مسخره ميكنند .
راه درمان : چنين فردي بايد بداند اگر ديگران با خواندن نماز او را مسخره مي كنند ، صاحب عبادت كه خداوند است خوشحال مي شود و خوشحال او كافي است.

6-احساس بي فايده بودن نماز به علت گناهكار بودن شخص گناهكار مي گويد : من كه غرق در گناه هستم براي چه نماز بخوانم و نماز چه فايده اي براي من دارد.
درمان: ارتكاب معصيت اگر چه حرام و مانع تحصيل حضور قلب است ولي موجب بطلان نمازنمي گردد .
ديگر اينكه مشكل گناهكار با ترك نماز حل نمي شود، بلكه گرفتاري او مضاعف مي گردد، اين يكي از وسوسه هاي شيطان است . پس نبايد انسان به صرف انجام گناه ازخود ناميد شود و نماز را ترك كند بلكه ،به موازات توجه به معنويات به ترك گناهان بپردازد.
7- خانواده محيط اجتماع يكي ديگر از علل ترك نماز قرار گرفتن د رمحيط نا مناسب است گاه نيز برخورد نا درست افراد خانواده باعث ترك نماز مي شود سرزنش و توهين و بد رفتاري هيچگاه شخص را به نماز علاقه مند نمي كند، در هر حال بر شما خواهر عزيز لازم است ،هيچ گاه همسرتان را به خاطر نخواندن نماز سرزنش نكنيد .
بلكه در ابتدا بايد اعتدال و ميانه روي و ظرفيت همسرتان را درنظر داشته باشيد و از روشهاي مفيدي مانند : استدلال ، تشويق ، تحسين و تكريم و ديگر روشهاي سازنده كه در قبل اشاره شد استفاده نماييد. همچنين مي توانيد با تشويق همسرتان به مطالعه و حضور در مجالس مذهبي شوق نماز را در ايشان ايجاد كنيد نكته ديگر اينكه با رفتار خود نشان دهيد كه هر گاه نماز مي خوانيد آرامش روحي و رواني داريد و نشان دهيد خواندن نماز چقدر لذت بخش است و به شما توصيه مي كنم از دعا و توسل به خداوند متعال و ائمه اطهار« عليهم السلام » در اين مورد غافل نشويد.
در نهايت مي توانيد همراه هديه سالگرد ازدواج يا تولد و يا مناسبتهاي ديگر براي همسر خود عطر و جانماز هديه كنيد ، بدون اينكه بخواهيد ايشان را نصحيت كنيد.
ضمن استفاده از مطالب استاد پاسخگو من مطالبي را به عنوان خواهر بشما خواهر خوبم عرض ميكنم :
1- خيلي وقت ها بعضي مطالب را نبايد زباني گفت آن هم با لعني كه طرف مقابل احساس كند شما يك مطلبي را داريد امر مي كنيد يا خودتان را متقي تر از ايشان مي دانيد كه درهرحال اگر هر كدام از اين موارد انجام شود همسرتان دقيقا در پوشش دفاعي رفته و ديگر راه نفوذ در ايشان مشكل تر ميشود .
2- همسر شما يا از ابتداي ازدواج در امر نماز غفلت مي كرد يا مي دانستيد خوب بايد با چشم باز عمل مي كرديد و يا نمي دانستيد كه بايدتحقيق مي كرديد به هر حال مسئله از زمان خود گذشته ولي براي آگاهي خودتان و اينكه درست و منطقي عمل كنيد عرض كردم اگر مي خوانده علت اينكه ديگر نمي خواند چيست ؟ و اگر از قبل هم نمي خوانده و كوتاهي مي كرده آن علت هاي قلبي را بايد جويا شد ( كه اين ريشه يابي مسئله است )
3- يكي از موارديكه انسان ها در مورد نماز و بقيه كارهاي خوب غفلت مي كنند وجود افرادي است كه اين اعمال را انجام ميدهد ، ولي درمواردي اعمال خوبشان را با خامي حرام ميكنند ، طرف نماز مي خواند اما دروغ مي گويد حجاب دارد، اما غيبت مي كند و بقيه موارد. ما بايد بتوانيم خودمان الگوي خوبي در اين مورد باشيم و بعد در جواب كار اين افراد كار خوب است از هر كه باشد كار بد، بد است. از هر كه باشد نمازش خوب اما دروغش بد است حجابش خوب اما غيبتش بد است.
4- خواهرم عزيز م شما به همسرتان در مورد نماز اصرار نورزيد. اما خود الگوي مناسب و با معرفتي باشيد اول وقت نماز را بخوانيد كه به فرمايش حضرت علي « عليه السلام » زندگي را شيرين مي كند. درموقع نماز زندگيتان تميز و با آرامش باشد غذاي همسرتان آماده باشد. ايشان را معطل نگذاريد نمازهاي طولاني نخوانيد با حركات و سكنات خود ميتوانيد همسرتان را متوجه نماز بكنيد با ايشان عتاب و تندي نكنيد به قدري زندگي را در نظر ايشان شيرين كنيدكه شيريني نماز را متوجه شود. اما اگر شما نماز بخوانيد خداي نكرده مواظب زندگي و همسر و بچه هايتان نباشد وفردا نماز از شما شكايت خواهد كرد ،موقع نماز آرايش مختصري بكنيد عطر بزنيد فضاي خانه را معنوي كنيد ، اما فقط بخاطر خدا و براي همسرتان سرنماز حتما دعا كنيد كه انشاء الله خداوند استجابت خواهد كرد .
منابع :
1-حضور قلب در نماز ، علي اصغر عزيزي تهراني

پاسخگوئي به سؤالات ديني آستان قدس رضوي