شكسته بودن نماز مسافر و افطار روزه از احكام امتناني اسلام است؛ زيرا نوعا سفر با يك سري مشكلات و خستگيها و... روبهرو است. لذا خداوند متعال نوعي تخفيف در اعمال قائل شده است.
هم چنين درباره شكسته بودن نماز مسافر چند نكته را بايد توجه كرد:
الف) نماز ستون دين است، ولي به همان شكلي كه در نصوص ديني وضع شده، ستون دين ميباشد؛ يعني در اوضاع خاصي، نماز قصر ستون دين است و در اوضاع ديگري نماز تمام. به عبارت ديگر در متدولوژي فهم احكام ديني اين مسأله روشن است كه احكام ديني را همانگونه كه خداوند از ما خواسته و از طريق نصوص معتبري كه براي ما حجت قرار داده است، مانند قرآن و سنت، بايد بكاويم و بدان تعبد بورزيم. اين مسأله در تمام احكام الهي جاري است. مثلاً ميبينيم كه نماز با آن همه اهميتي كه دارد و كليد قبولي اعمال است، از زن حائض ساقط ميباشد و حتي قضاي آن لازم نيست، ولي روزه كه در رتبه فروتري ميباشد، بايد قضا شود. بنابراين در اين موارد تنها منبع و مرجع ما، نصوص و حجتهاي معتبر شرعي ميباشد. از طرف ديگر در برخي از نصوص آمده است اصل نماز يك ركعت است و خداوند براي تضمين بيشتر حصول آن يك ركعت ديگر افزوده است. سپس پيامبر به اذن الهي دو ركعت ديگر به نمازهاي ظهر و عصر و عشا براي كساني كه حاضرالبلد هستند، اضافه نمود و يك ركعت به نماز مغرب براي مقيم و مسافر. (براي آگاهيبيشتر در اينزمينه ر.ك: علل الشرايع و وسائل الشيعه، ج 5 ، ب 13، ابواب اعداد الفرائض و نوافلها، ح 12).
ب ) علاوه بر قرآن مجيد، روايات متواتري بر وجوب شكسته بودن نمازهاي چهار ركعتي وارد شده است. (براي آگاهي بيشتر در اين باره ر.ك: وسائل الشيعه، ج 5 ، ب 22 ، ابواب صلوة مسافر).
ج ) بدون شك حكم نماز مسافر از احكام تسهيلي و امتناني خداوند است، ليكن در رواياتي از امام صادق(ع) آمده است: رد امتنان خداوند اهانت به اوست. چون تكريم خداوند واجب است، بايد لطف او را پذيرا شد.
د ) نيز از نظر تاريخي، در متون معتبر شيعه و سني آمده است پيامبر(ص) در سفر نمازهاي چهار ركعتي را شكسته ميخواند.


ستاد اقامه نماز