نماز به طور غير مستقيم در امور تجارت و سياست نقش مهم و تأثير قابل توجهي دارد.

قرآن كريم ميفرمايد: ...وَ أَقِمِ الصَّلَوَةَ إِنَّ الصَّلَوَةَ تَنْهَيَ عَنِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنكَر...;(عنكبوت،45)...و نماز را برپا دار كه نماز ]انسان را[ از زشتيها و منكرات باز ميدارد...

اگر احكام نماز در جامعه اسلامي و در ميان تجار و سياستمداران اجرا شود، تجارت سالم و سياست اسلامي را در پي خواهد داشت. چون بايد مثلاً لباس و مكان نمازگزار و آب وضو و غسل او مباح باشد و اين امر با تجارت ناسالم ممكن نيست.

كسي كه در كار تجارت ميباشد اگر اهل نماز و ايمان باشد، به طور طبيعي نماز و عبادت تأثيرهاي مثبتي بر او خواهد گذاشت و كاسب و تاجري كهاهل نماز باشد به طور طبيعي از خوردن مال حرام و تصرف در مال ديگران، گرانفروشي و بي انصافي، كلاهگذاري بر سر مشتريان، احتكار اجناس مورد نياز مردم، رباخواري و... پرهيز ميكند و جامعهاي كه افراد بازاري و تجار آن، نمازگزار و اهل عبادت و تدين باشند، آن جامعه به نسبت به ساير جوامع غير نمازگزار از سلامت بيشتري برخوردار خواهد بود، زيرا نماز انسان را به ياد نيرومندترين عامل بازدارنده، يعني اعتقاد به مبدأ و معاد مياندازد و داراي اثر بازدارندگي از فحشأ و منكر است.

انساني كه به نماز ميايستد، خدا را از همه چيز بالاتر ميداند، به ياد نعمتهاي او ميافتد، او را حمد و سپاس ميگويد، به ياد روز حساب و جزأ ميافتد و از عذابهاي الهي ميترسد و همواره از خداوند ميخواهد كه اهْدِنَا الصِّرَ َطَ الْمُسْتَقِيم # صِرَ َطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَالضَّآلِّين ;(فاتحه،6ـ7) ما را به راه راست هدايت كن راه كساني كه آنان را مشمول نعمت خود ساختي; نه كساني كه بر آنان غضب كردهاي; و نه گمراهان.

در عرصة سياسي نيز نماز به خصوص نمازهاي جماعت و جمعه تأثير فراواني در امور سياسي حكومت اسلامي دارد و در واقع نمازهاي جمعه و جماعات فريضهاي سياسي ـ عبادي هستند. و دين مقدس اسلام به اجتماعات بزرگ مثل نمازهاي جمعه و جماعت اهميت فراواني داده است و اين اجتماعها ميتوانند منشأ بركات زيادي باشند از جمله:

1. آگاهي بخشيدن به مردم در زمينة معارف اسلامي و رويدادهاي مهم اجتماعي و سياسي.

2. ايجاد همبستگي و انسجام هر چه بيشتر در ميان صفوف مسلمانان به گونهاي كه دشمنان را به وحشت ميافكند.

3. تجديد روح ديني و نشاط معنوي براي تودة مردم مسلمان.

4. جلب همكاري براي حل مشكلات عمومي.

و...

نماز در شخصيت و رفتار سياستمداران نيز تأثير دارد و كمك ميكند كه يك سياستمدار رفتار و موضعگيريهاي خود را بر اساس دستورهاي اخلاقي و اسلامي اتخاذ كند و سخنانش به خاطر خدا و به خاطر جانبداري از حق و دفاع از ارزشهاي اسلامي و الهي است.

در عرصه سياست نيز ممكن است به خاطر گرايش به مقام، شهرتطلبي، ثروتاندوزي و... فحشا و منكرات زيادي به وجود بيايد كه به وسيله نماز ميتوان آنها را دفع كرد.

نمونه مسلم يك سياستمدار نمازگزار حضرت امام خميني; بود كه چون اهل نماز و ايمان بود در عرصه سياست نيز تمام موضعگيريهاي او، از روي ايمان به خاطر جلب رضايت خداوند متعال بود و در همه جا معيار و شاخص ايشان در سياستگذاري و موضعگيريهاي سياسي، جلب رضايت و خشنودي خداوند متعال بود كه در نتيجه در سياست و ديانت همواره موفق بودند.

بنابراين، نماز در عرصة تجارت و سياست ميتواند پردههاي غفلت و جهل را كنار بزند(اعراف، 205) و ماية آرامش دلها (رعد،28)، سبب نزول رحمت (احزاب، 41(44) و تجارت سالم و به دور از هر گونه گناه و فساد و سياست اسلامي و رفتار شايسته در سياستمداران را در پي داشته باشد.( ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي;، ج 16، ص 133ـ137، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزة علميه قم / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 13، ص 132ـ136، ج 16، ص 283ـ294، دارالكتب الاسلامية، تهران. )



فرهنگ ومعارف قرآن