«وَإِقَامُ الصَّلَوهِ فَإِنَّهاَ الْمِلَّهُ» [و برپا داشتن نماز است كه اصل دين است].
تأكيدي كه در دين مقدس اسلام دربارة نماز شده است، به قدري شديد است كه گوئي با اينكه يكي از فروع دين بشمار ميرود، از اصول اولية دين است. در قرآن مجيد در بيش از 60 مورد اهميت نماز و دستورات اكيد و لوازم اعراض از آن تذكر داده شده است، در روايتهائي كه از پيامبر اكرم و ائمة معصومين عليهمالصلواه والسلام با اسناد معتبر رسيده است، عظمت و ضرورت نماز و حقيقت و لوازم و نتائج آن بيش از ديگر موضوعات اسلامي بيان شده است. در يكي از آيات شريفه چنين آمده است.
«وَأَقِمِ الصَّلوهِ إِنَّ الصَّلوهَ تَنْهي عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ» العنكبوت/45 [و نماز را برپادار، زيرا نماز از زشتي و پليدي جلوگيري مينمايد].
و در آية ديگر آمده است: «وَأَقِمِ الصَّلوهَ لِذِكْري» طه/14.
مضامين اذكار و اشارات افعالي كه در حال نماز انجام ميگيرد، نه تنها ما را در عالم معني و ملكوت به سير و حركت و اميدارد، بلكه با متوجه ساختن ما به ربوبيت و رحمانيت و رحيميت خداوند سبحان و مالكيت مطلق، (مخصوصاً سرنوشت نهائي در يومالدين) و معبوديت و مستعان بودن و هادي و منعم و عظيم و اعلا بودن آن ذات اقدس را و هم جهان هستي را براي ما تفسير مينمايد و هم خود ما را و آنگاه ما انسانها و جهانهستي را كه به جهت وابستگي به خدا موجودي معنيدار ميشويم، متوجه به خدا ميسازد. اين دريافتهاي والا امواجي متنوع است كه از جان الهي ما سر ميكشند و راهي بارگاه خداوندي ميگردند.
آري نماز است كه ما را با درك الهي بودن ارتباطات چهارگانه [ارتباط ما با خدا، ارتباط ما با خويشتن، ارتباط ما با جهانهستي و ارتباط ما با انسانها]، در جريان ذكر الهي قرار ميدهد. انساني كه چنين نمازي را انجام بدهد، هرگز پيرامون فحشاء و منكر نمي‎گردد. آيا ميتوان تصور نمود كه انسان پس از پيدا كردن نشاني روح و ديدن عظمتها و زيبائيهاي آن، از اقليم جان منحرف گردد؟! اين سؤال مانند اينست كه آيا انسان تشنه كه در بيابان سوزان از تشنگي رو به هلاكت است، ميتواند آب زلال و بسيار گوارا پيدا كرده و از آن اعراض نمايد؟! دريغا، كه بشر با كمال بياعتنائي به افتخار درك حضور ربوبي كه خدا به او عنايت فرموده است، آن افتخار را از خود سلب مينمايد و آنقدر شيفتة لذات و هوي و هوسهاي خود ميگردد كه فراموش مي‎كند كه او معراجي هم بنام نماز دارد كه الصلوه معراج المؤمن و اگر او به چنين معراجي توفيق نيابد، هيچ حركت معنيدار ديگري در اين زندگاني از وي صادر نخواهد گشت.


تبيان