نماز به هيچ وجه با يوگا قابل قياس نيست؛ زيرا يوگا صرفاً نوعي ورزش همراه با تمركز است و از آثار معنوي، فرهنگي و تربيتي و ارتباط با مبدا هستي كاملاً تهي است. در حالي كه نماز به تعبير عرفا، مكتب جامع است؛ يعني، جامع ترين و كامل ترين راه پرواز از جهان ماده و پيوستن به معبود و معشوق حقيقي و كمال و جمال مطلق است. هر يك از شروط و اجزاء و اقوال و افعال نماز داراي معاني و اسراري عظيم و در بر دارنده اصول تربيتي و پيام آور فرهنگي خاص هستند كه هيچيك از آنان در يوگا وجود ندارد. به نظر مي رسد آنچه باعث اين مقايسه نادرست شده چند چيز است: 1 - اينكه غالباً نمازهاي ما حقيقي و با حضور قلب و آداب باطني نيست، و چون به ژرفاي نماز راه نيافته و نماز در سويداي دل ما رسوخ نكرده است، با حركات ديگري كه با نگرش سطحي مشابه مي نمايند يكسان انگاشته مي شود. 2 - بي توجهي به اسرار و روح نماز و تعاليم و پيامدهاي معنوي، تربيتي، روحاني، دنيوي و اخروي هر يك از اجزاء و شرايط نماز. براي آگاهي بيشتر در اين زمينه ر. ك : آداب الصلوه، امام خميني.

مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها