حضور قلب مراتبي دارد : اولين مرتبه آ ن اين است كه به هنگام نماز يا هر عبادت ديگر ، متوجه مخاطب و طرف سخن خود - كه خداوند است - باشيم و حواس ما جمع باشد همانگونه كه وقتي با انساني حرف مي زنيم حواس ما متوجه مخاطب و سخن اوست ، براي تحصيل حضور قلب هم اموري در كتابهاي اخلاقي ، خصوصاً كتابهايي كه در مورد نماز نوشته شده ، ذكر كرده اند كه انشاء الله مراجعه خواهيد كرد ولي اجمالاً به بعضي از آنها اشاره مي كنيم :

1. آدابي كه براي نماز ذكر شده است رعايت كنيم ، يعني نگاه هاي ما در هنگام نماز ، نحوه حركات و قرار گرفتن در ركوع و سجود بايد به گونه اي باشد كه تحت عنوان مستحبات در رساله ها نوشته شده است ، مثلاً نگاه ما در هنگام قيام به مهر باشد و يا دستهاي خود را هنگام سجده رو به قبله قرار دهيم و هنگام تكبيرهاي نماز ( تكبيره الاحرام و ساير تكبيرهاي مستحب )تا محاذي گوش بالا ببريم و...

2.تقيّد به گفتن اذان و اقامه قبل از نماز كه شخص را آماده ورود به نماز مي كند و نيز التزام به خواندن نماز اول وقت

3.فكر كردن يكيدو لحظه قبل از نماز بر اينكه شايد اين آخرين نمازي باشد كه مي خوانيد و مي خواهيد با نماز خداحافظي كنيد .

4.پوشيدن لباس تميز و خوشبو ساختن خود با گلاب يا عطر ، كه تاثير خوبي در جمع شدن فكر و انديشه دارد .

حضور قلب در نماز با اعمال و رفتار روزانه انسان ، رابطه مستقيم دارد و در واقع نماز متأثر از آن رفتارهاست . بنابراين انساني كه در طول روز هيچ نوع كنترل و مراقبتي از خودش ندارد ، چگونه مي تواند در نماز حضور قلب داشته باشد ؟ مواظبت داشتن بر گفتار و كردار و دوري از آلودگي هاي اخلاقي ، كليد حل اين معماست ، زيرا اين نماز با توجه است كه تاثير مثبت در مراقبت بهتر انسان داشته و او را از آلودگي ها باز مي دارد و در واقع مراقبت ، تاثير در بهتر بر پا شدن نماز داشته و نماز با توجه نيز تاثير زياد در مراقبت عالي تر دارد و سر انجام ، اگر شخصي همت داشته باشد تدريجاً موفق به تحصيل حضور قلب خواهد شد و ما هم بايد آرام آرام در جهت رسيدن به اين مساله مهم ـ كه ارزش عبادت به آن مي باشد ـ تلاش كنيم و متوجه باشيم كه نماز يك گفتگوي عاشقانه بين عاشق و معشوق است و براي عاشق شدن بايد قبل از نماز آماده شدن حين نماز و اين آماده شدن همان مراقبات است كه مي توان به كتاب شريف مقالات اثر حضرت استاد شجاعي حفظه ا... تعالي مراجعه فرماييد .

منابع و مآخذ :

* آداب الصلوة : حضرت امام خميني ص45و46

* خلوتي با خويش : غلامعلي رجايي ص 47













مؤسسه پيوند با امام