از اينكه محققان اين مركز را صالح براي پاسخگويي دانسته ايد سپاسگزاري مي نماييم. اميدواريم بتوانيم به اعتماد شما پاسخگوباشيم.

پد رومادر درحقيقت قبل از سن بلوغ و تكليف وظايفي دارند كه اگر به نحوصحيحي انجام داده باشند درزمان تكليف نتيجه آنرا به عينه مشاهده خواهند كرد. مهم ترين راه براي نماز خواندن و هر عمل ديگر ديني آن است كه ازهمان ابتداي كودكي وحتي قبل از تولد فرزند دردستور كار والدين قرار گيرد. اگر پدر ومادردر نوع خوراك و پوشاك خود حدود شرعي را مراعات كنند و نطفه كودك از حلال بسته شود، پس از تولد نيز در شير دادن و تغذيه او به حلاليت آنچه مي خورد دقت نمايند. اگر خودشان به نماز وعبادات توجه وعنايت داشته باشند فرزند از آنچه مي بيند تقليد خواهد كرد وروح عبادت وبندگي دروجود او زنده خواهد شد. اگر در سنين 6-7 سالگي ترغيب وتشويق به اقامه نماز بشود وگاهي به همراه والدين به مسجد برود واحياناً از مسجد نيز خاطره خوشي پيدا كند دردوران بلوغ با اشتياق وعلاقه مندي به عبادت و پرستش خواهند پرداخت. دراين شرايط پدر ومادر تنها اوقات نماز را ـ درصورت غفلت ـ ياد آور مي شوند. حضرت علي(ع) دراهميت تربيت دردوران كودكي خطاب به فرزندشان امام حسن مجتبي(ع) مي فرمايد : قلب كودك مانند زمين بي گياه است، هرچه بر او عرضه شود مي پذيرد. به همين جهت من پيش از اينكه قلب تو سخت شود ودلت مشغول گردد، به تربيت تو اقدام نمودم.1

اگر كودك دردوران خردسالي به امري عادت كند (چه خوب وچه بد)، اين عادت به آساني خلل پذير نيست. اگر كودك درخردسالي به روشهاي نيكو و رفتارهاي خوب انس وعادت پيدا كند، اين عادت دراو مستمر وبلكه رو به رشد وافزايش خواهد

بود. واگر كودك در اين دوره مهمل گذاشته شود وبه روشهاي ناپسند خوبگيرد، انتقال او از اين عادات به عادات پسنديده براي اولياء بسيار دشواراست.

بنابراين آموزش تكاليف ديني وازجمله نمازرا نميتوان تا سن بلوغ به تأخير انداخت. بايد انسان از كودكي به انجام عبادات وتكاليف ديني عادت كند تا درسن بلوغ به آنها رغبت پيدا كند.اگر پدر ومادر خود نماز خوان باشند، با اين برنامه ميتوانند فرزند خويش را تدريجاً به نمازخواندن عادت دهند، بطوري كه وقتي به سن بلوغ رسيد خود به خود وبدون فشار نماز بخواندوازانجام آن لذت ببرد. اما اگر پدرومادر به بهانه اين كه هنوزفرزندآنها به حد تكليف نرسيده است، به نماز خواندن او اعتنا نكنند وتا سن بلوغ آنرا به تعويق بيندازند، انجام اين عبادت درسن بلوغ براي نوجوان دشوار خواهد بود ويا اصلاً زير بار آن نخواهد رفت. واگر هم نماز خوان بشود، چندان تقيدي به آن نخواهد داشت وبااندك بهانه اي ممكن است آنرا ترك نمايد. زيرا عملي كه از كودكي، براي كودك عادي نشده باشد، عادت كردن به آن دشوار خواهد بود.

امام صادق (ع) مي فرمايد :

وقتي كودك به سن سه سالگي رسيد به او امر كن هفت بار لااله الا للهبگويد، درسه سالگي به او تعليم بده هفت بار بگويد محمد رسول الله، وپس از 4 سالگي امر كن هفت مرتبه بگويد : صلي الله عليه وآله، در پنج سالگي بگو رو به قبله بايستد وسجده رابه او بياموز، درشش سالگي بگونماز بخواند، درهفت سالگي وضو را به او بياموز، درنه سالگي اورا بطور جدي وادار به نماز خواندن كن. 2

تحولات انقلابي دوران بلوغ، تمام فطريات نهفته دروجود جوانان راآشكار مي كند وبه همه استدادهاي طبيعي جامه فعليت مي پوشاند. با فرارسيدن بلوغ، از يك طرف خواهشهاي غريزي دروجود جوانان شكفته مي شود واز طرف ديگر تمايلات روحاني ووجدان اخلاقي درضميرشان بيدار مي گردد. همانطور كه انگيزه غرائز، جوانان را به اعمال وخواهشهاي نفساني تحريك مي كند، كششهاي روحاني، آنان را به ارضاي تمنيات معنوي وا مي دارد. دوران بلوغ و جواني، دوران بروز احساسات مذهبي وشكفته شدن تمايلات ايماني واخلاقي است. جوانان بطور فطري مايلند از مبدأ عالم باخبر شوند، خداوند خالق را بشناسند واو را پرستش كنند. تمايل طبيعي نوجوانان به فضيلت اخلاقي وانصاف و پاكي و پاكدامني بقدري شديد است كه اگر درمحيط خانواده و مدرسه ازاولياء ومربيان رفتار ظالمانه وغير انساني مشاهده كنند، بشدت خشمگين مي گردند ولب به اعتراض مي گشايند وآنها را بشدت ملامت مي كنند.

تمايل فطري به ايمان واخلاق دردوران بحراني بلوغ، يكي از بهترين ونيرومندترين پايگاههاي تربيتي نسل جوان است. والدين ومربيان بايد ازاين تمايل فطري وكشش روحاني استفاده نمايند وآنرا همواره درضمير جوانان زنده وبيدار نگاه دارند وبرنامه هاي تربيتي خود رابراساس اين تمناي طبيعي استوار سازند.

اولياي نوجوانان مكلف اند فرزندان خود را به فراگرفتن فرائض ووظايف مذهبي تشويق كنند وآنان را افرادي با ايمان ودرستكار پرورش دهند. امام صادق (ع) فرمود :

احاديث اسلامي را به نوجوانان خود بياموزيد و درانجام اين وظيفه تربيتي تسريع نماييد پيش از آنكه مخالفان گمراه برشما پيشي گيرند وسخنان نادرست خويش را درضمير پاك آنان جاي دهند وگمراهشان سازند.3

برادرارجمند اكنون با توضيحات ارائه شده تصور مي كنيمتا حدودي اهميت و چگونگي تعامل با فرزندان درخصوص



مسايل مذهبي را روشن ساخته ايم. تصورما اين است كه چنين فرزند تارك الصلاتي در سنين جواني قرار دارد بنابراين مي توان با استفاده از فطرت غني ومستحكم الهي او با درايت وتدبير او را به سوي عبادت وبندگي سوق داد.بايد :با وي رابطه دوستانه وصميمي برقراركرد وبا بهره مندي از زمينه هاي خدايي وحق گرايي او بالطافت وظرافت خاصي اورا به سوي مبدأ متعالي حق رهنمون ساخت. اينگونه جوانان احتمالاً درباورها واعتقادات خويش دچار نقصان هستند. اگر باور وايمان به خداومعاد وجود نداشته باشد يا تشكيك وترديد درمعاد و قيامت وحساب وكتاب داشته باشد، طبيعي است كه به پرستش معبود روي نخواهد آورد. اما اگر از اين جنبه ها ضعف نداشته باشد احتمالاً ترك نماز از روي كاهلي وتنبلي باشد كه بايد با برنامه ريزي ومشاوره اين حالت را برطرف كرد.

برادر عزيز تربيت،كار بسيار سخت وطاقت فرساست ومربيان(والدين) بايد از سعه صدر فراواني برخوردار باشند. براي تربيت افراد نمي توان يك نسخه واحد پيچيد چرا كه هر فرد ويژگيهاي منحصر به فرد خود رادارد بايد اين ويژگيها را شناخت وبا استفاده از آنها به تربيت وهدايت فرد مبادرت ورزيد. چنانچه با تعمق وتفكر وتدبر وبرقراري رابطه دوستانه، قرار دادن فرد درمسير درك وفهم اهميت وضرورت عبادت وپرستش نتوان فرد را به سوي مقصد والاي خداي سوق داد لاجرم بايد از مشاوران خبره بهره مند شد تا با شناخت ويژگيهاي فرد به هدايت وارشاد فرد مبادرت ورزند.

پرسشگر گرامي چنانچه توضيحات ارائه شده وانديشه وتدبيرتان دراين خصوص راه به جايي نبرد مي توانيد با مشاوران مؤسسه تماس بگيريد وبا مشاوره حضوري وطرح مشكل از آنان استمداد بطلبيد.استحضار داريد كه هدايت وراهنمايي افراد بدون شناخت خصوصيات، ويژگيها، شرايط سياسي، اجتماعي، خانوادگي، وضعيت اقتصادي، معاشرتها و... تقريباً غير ممكن است آنچه براي مشاوره غير حضوري امكان پذير است اين است كه اصول و زمينه هاي فطري وويژگيهاي كلي وعمومي را متذكر شود واولياء گرامي با استناد به اين اصول ومعيارها وتطبيق آن باشرايط و ويژگيهاي تربي به هدايت وارشاد وي بپردازند.





(1) وسايل الشيعه،ج 15، ص 197

(2) بحار الانوار،ج23، ص 114ـ113 چاپ جديد

الكافي، ج6،ص47



مؤسسه پيوند با امام