در تعقيبات نماز مغرب صلوات مي فرستيم بر پيغمبر و ذريه و اهل بيت او، تفاوت و معني ذريه و ال و اهل بيت (چيست) و چرا در اين دعا ذريه بر اهل بيت مقدم گرفته شده است؟




پدر عزيز و گرامي، راجع به معناي تعابير بكار رفته در صلوات (1) بايد عرض كنم، در لسان ادعيه و روايات معصومين ع، ذريه به معناي فرزندان و اهل بيت علاوه بر فرزندان افراد ديگري چون داماد را نيز شامل ميشود چنانچه در آيه تطهير(2) كه مورد اتفاق شيعه و سني نيز هست مولي علي ع جزء اهل بيت خوانده شده است و ال معناي عامتري دارد و علاوه بر ذريه و اهل بيت، پيروان فكري يك مكتب و آيين را نيز شامل مي شود؛ در آيات شريفه قرآن مي خوانيم آل لوط و آل فرعون و ...

همچنانكه ملاحظه مي فرماييد رابطه تعابير ذريه، اهل بيت و ال رابطه خاص و عام بوده و به ترتيب نسبت عموم به يكديگر دارند. اهل بيت نسبت به ذريه و ال نسبت به اهل بيت و ذريه، و اما از ترتيب و تقدم و تأخر تعابير ذريه و اهل بيت در صلوات سؤال نموديد بايد عرض كنم بطور كلي در لسان عرب ترتيب معاني در ارتباط با هم مفيد القاي معناي جديدي علاوه بر تعابير بكار رفته است.

براي مثال از ترتيبي كه در سلام مخصوص اباعبدا... ع در زيارت عاشورا مي خوانيم اولويت مقامات معنوي برداشت مي شود.

در مورد موضوع سؤال نيز مي توان گفت تقدم يا تأخر معناي خاص، نسبت به معناي عام، مقيد تأكيد است يعني در صلوات مذكور انگشت تأكيد به اولويت در قرابت و خويشاوندي با نبي مكرم اسلام است و در اين صلوات استبعادي از اين نحوه برداشت وجود ندارد.

نكته اي را در خاتمه پاسخ متذكر مي شود، پيرامون فلسفه صلوات، براي اينكه معلوم شود اين ذريه كدام يك از فرزندان حضرت رسول را شامل مي شود.

توجه شما را به فرازهايي از دعاي شريف ندبه جلب مي نمايم.

... و قلت انما يريدا... ليذهب عنكم الرجس اهل البيت ... فقلت قل لا اسئلكم عليه اجرا الا المودة في القربي و قلت ما سئلكم مِن اجر فهو لكم ... (3) در اين فراز بازگشت اظهار و اثبات مودت به اهل بيت را به خود انسان مي داند يعني توجه و محبت ورزيدن به ائمه طاهرين و مقصد قرار دادن ايشان سبب مي شود بيش از پيش خود انسان منتفع شود چرا كه معراج و مسير او به معدن ارزشها و كمالات تسريع مي گردد. فلذا در صلوات بر ذريه پيامبر اسلام به سان سلامي كه در نماز مي گوييم السلام عليك و علي عبادا...الصالحين صلوات بر ذريه پاك و صالح نبي مكرم اسلام خواهد بود.































منابع و مآخذ :

1. ان ا...و ملائكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما اللهم صل علي محمد النبي و علي ذريته و علي اهل بيته / مفاتيح الجنان، تعقيبات نماز مغرب

2. سوره مباركه احزاب/ آيه33

... و گفتي همانا خدا مي خواهد ببرد از شما پليدي را اي خاندان و به خوبي شما را پاك گرداندسپس خدا محمد ص را، دوستان آنان مقرر كردي در كتاب خود و فرمودي بگو من از شما مزدي نخواهم جز دوستي خويشانم و گفتي آنچه مزد از شما خواستم از شما باشد.



مؤسسه پيوند با امام

بازگشت