امام خميني; ميفرمايد: اگر كسي در يك نماز سه مرتبه شك كند، يا در سه نماز پشت سر هم مثلاً در نماز صبح و ظهر و عصر شك كند، كثير الشك است، و چنان چه زياد شك كردن او از غضب يا ترس يا پريشاني حواس نباشد، به شك خود اعتنا نكند.(توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 667، دفتر انتشارات اسلامي.)

مفسران ميفرمايند: معيار وسواس بودن در نماز، شك فراوان در تلفظ كلمات، حركات، سكنات، واجبات و مستحبات آن است، به گونهاي كه وسواس، هيچ گونه ارادهاي در جهت مخالفت با آن نداشته باشد; بنابراين، موقعي ميگوييم فلاني دچار وسواس شده است كه بياختيار شك كرده، كلمات را بارها با حرص و ولع تمام تكرار كند، و باز شك دارد كه آيا صحيح تلفظ كرده است يا نه؟(شناخت و درمان وسوسه و وسواس در اسلام، شيخ محمود اردكاني بهباني، ص 295، مجمع ذخاير اسلامي.)

امام صادقدر پاسخ به سؤال از تكليف كسي كه در تعداد ركعات نمازش زياد شك ميكند به طوري كه اصلاً نميداند چند ركعت خوانده و چند ركعت باقي مانده است، فرمايد: بايد نمازش را اعاده كند. زراره و ابوبصير ميگويند: عرض كرديم، زياد شك ميكند، به طوري كه هر چه هم اعاده كند، باز شك ميكند، فرمود: به شك خود اعتنايي نكند (و به نمازش ادامه دهد). سپس فرمود: با شكستن نماز، شيطان پليد را به خودتان عادت ندهيد، كه با اين كار، او را به طمع اندازيد، زيرا شيطان، خبيث است; و آنچه عادتش دهند، عادت ميكند; پس، هر يك از شما به شك خود اعتنا نكند و نمازش را زياد نشكند، چون اگر چند مرتبه به شك خود اعتنا نكرد، ديگر دچار شك نخواهد شد و... .(ميزان الحكمه، محمدي ريشهري، ج 14، ص 6789، دارالحديث.)



فرهنگ ومعارف قرآن