قبله از چند راه ثابت مي شود:

1 - استفاده از ابزار علمي، چون قبله نما و قطب نما.

2 - از گفتة افرادي كه جهت و سوي قبله را از روي قواعد علمي مي دانند.

3 - شهادت دو نفر عادل.

4 - تشخيص جهت قبله از قبر مسلمانان، چون ميت را درون قبر طوري مي خوابانند كه صورت و شكمش رو به قبله باشد.

5 - همچنين از طريق آفتاب و ماه مي توان جهت قبله را تشخيص داد. در وسط ظهر، آفتاب هميشه به سمت جنوب است و قبله در برخي از مكان ها معمولاً بين 25 تا 35 درجه از جنوب به طرف غرب متمايل است.

در دو روز از سال يكي هفتم خرداد و ديگري 24 تير موقع ظهر در مكه، درست ساية كعبه به صفر مي رسد، يعني كعبه سايه ندارد و مستقيم خورشيد بالاي كعبه قرار مي گيرد. در آن دو روز اگر در هر شهر و مكاني رو به روي آفتاب قرار گيريد، همان طرف كعبه قرار دارد.

براي تعيين قبله يكي از جهات مذكور قابل استفاده است، ولي اگر در جايي قرار گرفتيم كه به هيچ وجه نمي توان جهت قبله را تشخيص داد، به فتواي اكثر فقها بايد به چهار طرف نماز خواند. برخي فرموده اند به يك جهت كافي است.(1) اگر كسي به پندار اين كه جهت قبله به طرف خاصي است، مدت ها نمازهايش را به سوي آن خواند، بعد معلوم شد كه اشتباه بوده، اگر انحراف او بين راست و چپ بوده، نمازهايي كه خوانده قضا ندارد. اگر انحراف او از قبله در جهت خلاف قبله بوده، احتياط اين است كه آنها را قضا نمايد.(2)

پي نوشت ها :

1 - توضيح المسائل مراجع، ج1، ص 455 و 456.

2 - تحريرالوسيله، ج1، ص 141.



دفتر تبليغات اسلامي