از مهمترين فصول مربوط به حيات انسان فصل مربوط به دوران نوجواني او، شامل مرز سنّي 18- 12 است، مرحله اي كه آغاز آن، پايان دوران كودكي، و نهايت و خاتميت آن آغاز جواني و وصول به مرحله كامل مردي يا كامل زني است.

اين مرحله را از مبهم ترين مراحل حيات در جنبه شناخت ابعاد جسمي، رواني و عاطفي، و دشوارترين مراحل از نظر سازگاري انسان ذكر كرده اند. [1] ضمن اينكه اين دوره از رشد و زندگي، متضمن بحراني هيجاني، تحولي اخلاقي و دگرگوني و تغييري عظيم در شخصيت است.



[ صفحه 10]



روانشناسان رشد، حتي آنانكه در زمينه بلوغ و نوجواني كار كرده اند با نقاط مبهم متعددي از شخصيت و روان نوجوان خود را مواجه ديده اند و آن را دوراني آشفته و تحمل آن را از ديد مربيان مشكل معرّفي كرده اند.

تغييرات جسمي، و به همراه آن دگرگوني هاي رواني در نوجوان سريع و همراه با احساساتي است [2] كه اغلب بعد شخصي و سليقه اي دارند، و طبيعي است كه مربّي را در برابر نوجوانان متعدد، مخصوصاً با فرهنگهاي متفاوت به نوعي ترديد و ناآگاهي در تصميم گيري بكشاند و او در برخورد با نوجوان خود را با مسائل و مشكلاتي مواجه ببيند كه همه گاه قادر به حل و رفع آن نيست.

دامنه آن تحولات وسيع و جنبه هاي قابل مشاهده و دريافت آن عبارتند از: دگرگوني در خلق و خوي، رفتار نامتعادل، گريز از تكاليف رسمي، امتناع از پذيرش مسئوليت، زماني فرار از مدرسه، سركشي و عصيان، مخالفت بزرگتران و حتي ترك وظايف تحصيلي، مذهبي، خانوادگي و يا سرعت در تصميم گيري ها، يا سرعت در راندن و... [3] .