امام رضا عليه السلام فرموده اند:

«ان البيوت التي يصلي فيها بالليل يزهر نورها لأهل السماء كما يزهر نور الكواكب لاهل الارض؛ [1] خانه هايي كه در آن نماز شب خوانده مي شود، بر اهل آسمان ها نور مي دهند، همان طوري كه ستارگان بر اهل زمين نور مي دهند».

در ميان نوافل و مستحبات، نماز شب جايگاه ويژه اي دارد و تأكيد فراواني بر آن شده است، مرتبه ي آن بيش از ديگر نمازهاي مستحبي است و به همين جهت، اولياي الهي و مردان خدا، بر آن مداومت و مواظبت داشتند و همواره به شب زنده داري و تهجد مي پرداختند.

اهميت نماز شب تا به آن اندازه است كه خداوند متعال آن را بر بنده ي برگزيده و رسول گراميش حضرت محمد صلي الله عليه و آله واجب ساخته



[ صفحه 203]



و فرموده بود: «و من الليل فتهجد به نافلة لك؛ [2] بخشي از شب را به عنوان نافله، به تهجد و عبادت بپرداز».

حضرت امام رضا عليه السلام درباره ي نماز شب فرموده اند:

«رضوان الله، الصلاة بالليل؛ [3] نماز شب، رضوان و خشنودي خدا را به همراه دارد».

در روايت ديگري از آن حضرت آمده است:

«سئل [الرضا عليه السلام] عن العبودية: قال عليه السلام: العبودية خمسة اشياء: خلو البطن و قرائة القرآن و قيام الليل و التضرع عند الصبح و البكاء من خشية الله؛ [4] از امام عليه السلام سؤال شد: عبوديت چيست؟ امام فرمود: در پنج چيز است: 1- خالي بودن شكم، 2- قرائت قرآن. 3- نماز شب، 4- تضرع در پيشگاه خدا در صبحگاهان، 5- گريه و زاري از خوف خدا».



برخيز و شبانه نغمه ي ديگر كن

شيريني عشق را مهياتر كن



لا حول و لا قوة الا بالله

هنگام قيام عاشقانه سر كن



(مؤلف)

چه گويد اين حقير از همه جا درمانده و در كار سوء خود وامانده؟ اين روسياه دلخون زماني كه به اين مقوله مي رسد، تنها حسرتي دارد و شرمي؛ و ديگر هيچ...!!

نماز شب، خلوت انس دلدادگان و محفل سوز نيازمندان است.



[ صفحه 204]



نماز شب، ميثاق مجدد فرشته خصالان و محراب سبز خداباوران است.

نماز شب،موسم سوز و گداز عاشقان و موقع راز و نياز نيايش گران است.

نماز شب، وصل است و اتصال؛ نور است و معنويت؛ عشق است و روحانيت؛ مهر است و محبت؛ پاكي است و عرفان.

نماز شب، نوشداروي قدسي گرفتاران و باده ي شادماني دل افگاران است.

نماز شب، وادي عروج سبك بالان عابد و سراي شهود فرزانگان عارف است.

نماز شب، راهنماي آسماني بهشتيان و منادي روحاني رستگاران است.

نماز شب، نشانه ي تقرب بنده به خالق و مايه ي سعادت بشر خاكي است.



مفتون جمال يار بودن چه خوش است!

در سايه ي گرم او غنودن چه خوش است!



در بتكده ي نماز، با سوز و گداز

آواي غريبانه سرودن چه خوش است!



(مؤلف)



[ صفحه 205]



امام رضا عليه السلام پيرامون ارزش و اهميت نماز شب فرموده اند:

«عليكم بصلاة الليل، فما من عبد يقوم آخر الليل فيصلي ثمان ركعات و ركعتي الشفع و ركعة الوتر و [يقول] استغفرالله في قنوته سبعين مرة الا اجير من عذاب القبر و من عذاب النار و مد له في عمره و وسع عليه في معيشته؛ ثم قال عليه السلام ان البيوت التي يصلي فيها بالليل يزهر نورها، لأهل السماء، كما يزهر نور الكواكب لاهل الارض؛ [5] بر شما باد به نماز شب! هيچ بنده اي نيست كه آخر شب، بيدار شود و هشت ركعت نماز شب و دو ركعت نماز شفع و يك ركعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن هفتاد بار استغفار كند، مگر اين كه خداوند او را از عذاب قبر و آتش پناه داده و عمر او را طولاني كرده و به زندگي او گشايش خواهد داد. سپس امام عليه السلام فرمود: خانه هايي كه در آنها نماز شب خوانده مي شود، نورش براي اهل آسمان مي درخشد، همان طور كه نور ستارگان براي مردم زمين مي درخشد».

در اين زمينه داستاني زيبا از عارف رباني، مرحوم حاج شيخ جواد انصاري نقل شده است كه فرمود:

«فلان كس با اين كه شخص عوامي است، شبي كه براي نماز شب به پا خواسته بود، مشاهده مي كند كه در حدود پنج هزار خانه از خانه هاي همدان، نورافشاني مي كند. به او الهام مي گردد كه در اين خانه ها، نماز شب خوانده مي شود. در نقطه اي نيز عمودي



[ صفحه 206]



از نور، مشاهده مي كند كه تا آسمان كشيده شده بود و ملهم مي شود كه وجود مقدس حضرت بقيةالله است كه به نماز شب ايستاده است». [6] .