جايگاه خوف از خدا در فرهنگ اسلامي
قرآن مي فرمايد:
[ صفحه 256 ]
و لمن خاف مقام ربه جنتان. [1] .
«و براي كسي كه از مقام پروردگارش خائف باشد، دو بهشت است.»
مفسران گرامي، منظور از مقام ربه را در اين آيه، بيان كرده اند. برخي فرموده اند: منظور ايستادن انسان در روز جزا در پيشگاه پروردگار براي حساب است. برخي ديگر فرموده اند: منظور آن است كه خداوند قائم بر همه ي مسائل است و غير از او كاره اي در جهان هستي نيست. احتمال ديگري نيز مي رود كه منظور، هنگامه اقامه ي نماز است. البته جمع بين اينها نيز منعي ندارد و هر كدام را بپذيريم، نتيجه يكي است و آن ارزشمندي ترس از خداست كه پاداش آن هم بهشت الهي است.
آيه ي شريفه ي :
و اما من خاف مقام ربه و نهي النفس عن الهوي - فان الجنة هي المأوي [2] نيز به همين مطلب عنايت دارد.
«و آن كس كه از مقام پروردگارش خائف باشد و نفس خود را از هوا و هوس بازدارد، بهشت جايگاه اوست.»
از آيات فوق، اهميت و جايگاه ترس از خدا مشخص مي گردد كه نتيجه ي منطقي آن رسيدن به بهشت پروردگار است.
برخي آيات ديگر قرآن نيز انسانها را توصيه و امر به ترس از خدا مي كند.
خداوند در سوره ي آل عمران مي فرمايد:
خافون ان كنتم مؤمنين. [3] .
«از من بترسيد، اگر ايمان داريد»
اضافه بر آيات قرآن، روايات متعددي در مورد اهميت و جايگاه و آثار ترس از خدا داريم.
علي (عليه السلام) مي فرمايد:
[ صفحه 257]
الخوف جلباب العارفين. [4] .
«پوشش انسانهاي عارف، خوف از خداست.»
روايتي ديگر تعريف زيبايي از خوف ارائه مي دهد:
الخوف سجن النفس عن الذنوب و رادعها عن المعاصي. [5] .
«خوف زنداني كردن نفس است از گناهان و بازدارنده ي آن است از نافرماني ها.»
در اينجا از فرصت استفاده نموده، به ذكر تعدادي از ويژگي ها، نشانه ها و آثار ارزنده ي خوف از خدا مي پردازيم.
پاورقي
[1] الرحمن / آيه ي 46.
[2] نازعات / آيه 40 و 41.
[3] آل عمران / آيه ي 175.
[4] غررالحكم.
[5] غررالحكم.