امام علي عليه السلام فرمودند: سوره ي فاتحه را خداوند به محمد صلي الله عليه و آله و سلم و امت او داد و با حمد و سپاس بر خود، آن را آغاز كرد. سپس با دعا و ثناي خداوند - عزوجل - ادامه يافت. من از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و سلم شنيدم كه فرمود: «خداوند - عزوجل - مي فرمايد: سوره ي حمد را ميان خود و بنده ام تقسيم كرده ام، پس نيمي از آن من و نيمي از آن بنده من است و بنده ام هر چه (در آن) بخواهد، به او مي دهم. پس هنگامي كه بنده بگويد: «بسم الله الرحمن الرحيم» خداوند مي فرمايد: بنده ام به نام من شروع كرده، پس بر من لازم



[ صفحه 137]



گشت كه امورش را كامل كنم و احوالش را بر او مبارك گردانم تا هنگامي كه بگويد: «الحمدلله رب العالمين» خداوند مي فرمايد: بنده ام مرا ستايش كرد و فهميد كه نعمت هايي كه دارد، از من است و بلاهايي كه از او دفع شده، با نيروي من است. شما را گواه مي گيرم كه چند برابر نعمت هاي دنيايش، در آخرت به او بدهم و بلاهاي آخرت را از او برگردانم؛ به همان گونه اي كه بلاهاي دنيا را از او برمي گردانم. هنگامي كه بگويد: «الرحمن الرحيم» خداوند مي فرمايد: شهادت داد كه من بخشنده و مهربانم، شما را گواه مي گيرم كه از رحمتم بهره ي او را فراوان گردانم و از عطايم سهم وي را بسيار دهم. پس وقتي بگويد: «مالك يوم الدين» خداوند مي فرمايد: شما را به شهادت مي گيرم كه همان گونه كه اعتراف نمود كه من مالك روز رستاخيز هستم، در روز شمار، حسابش را بر او آسان گردانم و حسناتش را بپذيرم و از گناهانش درگذرم. پس وقتي بنده بگويد: «اياك نعبد» خداوند مي فرمايد: بنده ام درست گفت، او مرا عبادت مي كند، من نيز به او پاداشي در قبال عبادتش بدهم كه هر كسي كه در عبادتش براي من با او مخالفت كرده رشك برد.»

پس وقتي كه بگويد: «و اياك نستعين» خداوند مي فرمايد: از من كمك خواست و به من پناه برد، شما را به گواه مي گيرم كه او را در كارش ياري كنم و در گرفتاري اش كمك كنم و در روز رستاخيز، در سختي ها دستش را بگيرم. هنگامي كه بگويد: «اهدنا الصراط المستقيم» تا آخر سوره، خداوند بزرگ مي فرمايد: اين براي بنده ام، و هر چه كه بخواهد به او مي دهم، خواسته ي او را اجابت كردم و هر چه آرزو نمود، به او دادم و از هر چه مي ترسيد، ايمني اش بخشيدم.»

از اميرمؤمنان علي عليه السلام پرسيدند: يا علي! از «بسم الله الرحمن الرحيم»



[ صفحه 138]



بگو آيا جزيي از فاتحه است؟

فرمود: «آري! رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم آن را مي خواند و آيه اي از آن محسوبش مي فرمود. فاتحه الكتاب، سبع المثاني (دو هفت تايي) است و با «بسم الله الرحمن الرحيم» فضيلت يافته و آيه ي هفتم آن است.» [1] .