براي افراد نمازگزار، «ما»،«گروه»هاي نمازگزار و گروه هاي مختلف موجود در جامعه، وجود يك تفاهم نمادي داراي اهميت فراواني است. وجود اين تفاهم نمادي در سطح جامعه كل، از ضروريات و واجبات بوده و جامعه ي بدون آن قابل تصور نيست.

تفاهم نمادي داراي ابعادي است. شكل (21)





[ صفحه 136]



شكل (21) ابعاد تفاهم نمادي

الف . تفاهم شناختي بين نمازگزاران :

نماز با ايجاد زباني مشترك (قرائت نماز،كلمات و واژه هايي كه نمازگزاران در محاورات و مكاتبات از آن استفاده مي كنند) و شناختي مشترك در زمينه هاي علمي، ديني، فلسفي و ... بين نمازگزاران،تفاهم شناختي بوجود مي آورد.

ب . تفاهم رويه اي بين نمازگزاران :

در سطح كلان،افراد نمازگزار،«ما» و «گروه»هاي نمازگزار،از مراجع تقليد مشخّصي پيروي مي كنند كه اين مراجع هنجارهاي رويه اي مشتركي را براي اين نمازگزاران ايجاد كرده،تفاهم رويه اي بين آنها بوجود مي آيد.

ج . تفاهم اجتماعي بين نمازگزاران :

وجود هنجارهاي اجتماعي نماز در سطح جامعه كل،نوعي تفاهم اجتماعي بين نمازگزاران برقرار مي كند.

د . تفاهم ارزشي و اخلاقي بين نمازگزاران :

چون مطالعه نماز بدون اسلام معني نداشته و امكان پذير نيست لذا،اسلام با ايجاد تعداد زيادي ارزش اخلاقي،نوعي تفاهم ارزشي و اخلاقي بين نمازگزاران ايجاد مي كند.

نماز به طرقي كه؛ بيان شد تفاهم نمادي بين افراد نمازگزار، «ما» و



[ صفحه 137]



«گروه»هاي نمازگزار ايجاد كرد، افزايش مي دهد و از ايجاد اختلالات نمادي (ضعف در احساسات، پنداشت ها،رموز و اصول مشترك) [1] جلوگيري مي كند.