چرا و چگونه نماز مانع افتادن افراد به مفاسد اجتماعي است


1- نماز ابتدا با قصد قربت شروع مي شود، يعني با اين قصد وضو ساخته مي شود، تكبيرةالاحرام گفته مي شود. همين عامل خود عامل اساسي است. نزديكي به خدا انسان را از نزديكي به شيطان و غير خدا باز مي دارد. ما انسانها وقتي به جايي (مهماني) دعوت شويم يا قصد ملاقات و ديدار با شخصي و شخصيتي را داشته باشيم سعي مي كنيم به وجهي خود را بيارائيم، نزاكت را رعايت كنيم، حركت نامعقول، حرف نامفهوم،



[ صفحه 37]



عمل نامربوط انجام ندهيم و قبراق و مؤدب و نظيف به ملاقات برويم يا كسي را به حضور بپذيريم. وقتي قصد قربت و ملاقات با خداست (يعني بالاترين قدرتها) در آن صورت چگونه چنين كسي به خود اجازه بي ادبي، حرف زشت، عمل زشت و غيره مي دهد. (پس دليل اول قصد قربت).

2- نماز ذكر است. و ذكر يعني چيزي كه واقعيت دارد اما انسان از آن غافل است. [1] نماز در واقع زنگ خطري است كه مدام به صدا در مي آيد و انسان را از غفلت بيرون مي آورد. به همين دليل انجام گناه و افتادن به فساد كاهش مي يابد.

3- آن كسي كه خدا را مالك يوم الدين مي داند، براي قدرت و شهرت گريبان چاك نمي زند. آن كسي كه خدا را رحمان و رحيم مي داند، براي چند صباحي لميدن و از ناز و نعمت، خود را به رشوه و ربا نمي فروشد و آن كسي كه فقط از خدا مدد مي جويد به زد بندهاي اداري نمي انديشد و بندگان خدا را با تيغ زبان زيان نمي رساند بلكه بال رحمت و مودت بر مؤمنان مي گشايد و شمشيرش را تنها بر كفار و معاندان از نيام مي كشد. مردم را بندگان خدا مي داند و سعادت را در تقرب به حق و خدمت به خلق مي داند. [2] .

4- در اذان وقتي جمله «حي علي خير العمل» بيان مي شود، ضمن اينكه نماز را بالاترين عملها مي داند، در عين حال به ما مي آموزد كه عبادت فقط ركوع و سجود نيست بلكه با خير و عمل صالح نيز همراه



[ صفحه 38]



است. قرآن كريم مي فرمايد:

«يا ايها الذين آمنوا اركعوا واسجدوا واعبدوا ربكم وافعلوا الخير لعلكم تفلحون» اي كساني كه ايمان آورديد ركوع كنيد و سجده و پروردگارتان را عبادت نمائيد و عمل خير انجام دهيد باشد كه رستگار شويد. [3] .

پس در واقع وقتي نمازگزار لفظ خيرالعمل را مي شنود خودش را براي هر نوع خيري آماده مي كند. ديگر اين فكر را ندارد كه حال از نماز فارغ شدم يعني اينكه با خداوند وداع كردم ديگر نه من او را مي بينم نه (نعوذ بالله) او مرا مي بيند تا وعده نماز بعدي، بلكه خود را مداوم زير زره بين خدا و او را دائما ناظر و حاضر بر اعمال خود مي بيند. پس سعي مي كند براي خشنودي و رضايت حق تعالي بهترين اعمال را انجام دهد.

5- آيه صريح قرآن: «اقم الصلوة ان الصلوة تنهي عن الفحشاء والمنكر» نماز به پا داريد كه نماز انسان را از زشتيها و تباهيها باز مي دارد. [4] دليلي بالاتر از سخن خداوند وجود ندارد. مثل اين مي ماند كه خداوند ضمانت كاري يا كسي را بنمايد.

6- نماز تقويت كننده ي روحيه ي اخوت و برادري است. [5] وقتي بر جامعه اي روحيه ي برادري حاكم باشد، مسلما برادر به مال و جان و ناموس برادر ديني خود به چشم طمع نگاه نمي كند بلكه سعي در نگهداري از آنها حتي در غياب برادر ديني خود مي نمايد. به ياد بياوريم دوران ورود مهاجرين از مكه به مدينه و اقدام ايثارگرانه ي انصار در حق مهاجرين را.

7- هر چه از جلوه و اثر دين كم شود به جلوه ي فساد اضافه خواهد



[ صفحه 39]



شد. [6] وقتي هر امر فاسدي به راحتي و توسط دستگاه هاي تبليغي و رسانه ها در سراسر دنيا در اختيار افراد قرار مي گيرد تبليغ مي شود، و بر عكس امور مذهبي مظلوم واقع شده و هيچگونه تبليغي براي آنها نمي شود، موجب ترويج هر چه بيشتر فساد و بايكوت و تحريم بيشتر مذهب مي شود. آيا ميزان تبليغاتي كه براي نماز مي شود به اندازه كالاهاي لوكس و خارجي و لباسها و نوارهاي مبتذل و وسايل آرايشي هست؟ نمونه اين امر را چند سال پيش طي مقاله اي دختر جواني از تبريز به عنوان «آري برادر بسيجي من رپم» با اين مضمون نوشته بود كه «وقتي من دختر جوان مسلمان شيعه به دنبال كتاب فاطمه، فاطمه است مي گردم پيدا نمي كنم و به دنبال فلان نوار قرآن يا كتاب مذهبي مي گردم نمي يابم اما وقتي شوي سال 1378 را بخواهم به آساني در اولين فروشگاه در دسترسم قرار مي گيرد.»

اما براي نماز تبليغات به اين اندازه دامنه دار نيست. به همين خاطر هم شده مي بايست تظاهر به نماز و به صحنه كشاندن آن نمود كه يك ارزش است و نبايد در هتلها، شركتها، پاركها، فرودگاه ها، خيابانها و رستورانها نمازخانه ها در گوشه باشد بلكه بايد در بهترين مكان و در جلوي چشم ديگران نماز اقامه شود. اگر كاسبها اول وقت در كنار مغازه ها اذان بگويند، مشتريان بي حجاب خودشان را جمع و جور خواهند كرد.» [7] .

تبليغ نماز سيدالشهدا را در روز عاشورا حتما در تاريخ برخورد



[ صفحه 40]



كرده ايم كه در آن وانفسا امام تصميم به نماز خواندن مي گيرد. دليل و فلسفه ي او و همه شيعيان اين است. اصلا قيام امام حسين (ع) شهادتش، اسارت خانواده اش و غيره همه فقط به خاطر نماز است. و بر پا داري سنت جدش كه همان برپا داري اسلام و نماز است. پس نمازي كه اين همه مي ارزد، جان دادن، اسارت، از دست دادن خانواده و... مي بايست براي آن تبليغ كرد و چه تبليغي بهتر از اين كه عملا در هنگام شديدترين زمان كارزار به نماز ايستاد و نداي روحاني سر داد. و اين امر را نمي بايست با ريا يكسان دانست و اشتباه نمود.

8- به قول دكتر بهشتي: «ستايش مخصوص خداست ولي مداحي و ستايشگري براي انسان به كار برده مي شود كه يك آفت بزرگ اخلاقي و يك آفت بزرگ اجتماعي است. مداح و (چاپلوس چون براي انسان) چاپلوسي مي كند از يك طرف شخصيت خود را مي كشد و خود را به دست خود پست و زبون مي كند و از طرف ديگر با مداحي و چاپلوسي شخصيتهاي دروغين اجتماعي مي سازد كه روز به روز مغرورتر و خودپسندتر مي شوند. ديگر نه خودشان به فكر آن مي افتند كه نواقص واقعي خود را بشناسند و نه به كسي اين اجازه و فرصت را مي دهند كه از آنها انتقاد كند. مداحان فرومايه كم كم آنها را در جامعه به صورت بتهايي مغرور و خودخواه و خودكامه و خطرناك درمي آورند كه خودآگاه يا ناخودآگاه انتظار دارند مردم به آنها به حد پرستش احترام بگذارند و از آراء و افكارشان بي چون و چرا پيروي كنند. [8] .



[ صفحه 41]




پاورقي

[1] نماز (درسهايي از استاد حائري شيرازي)، ص 5، انتشارات دانشجويان پيرو خط امام.

[2] مجله پاسدار اسلام (فرهنگ نماز) ص ع، سخن سردبير، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم.

[3] آيه 77 سوره حج.

[4] آيه 45 سوره عنكبوت.

[5] پرتوي از اسرار نماز ص 32: سخن قرائتي.

[6] يكصد و چهارده نكته درباره ي نماز محسن قرائتي، ص 22 و 23، ستاد اقامه نماز.

[7] يكصد و چهارده نكته درباره ي نماز، محسن قرائتي، ستاد اقامه نماز.

[8] نماز چيست، دكتر بهشتي، ص 18، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.


بازگشت