معناي اقامه ي نماز


پرسش شماره 3) منظور از «به پاداشتن نماز» در قرآن كريم چيست؟

قران كريم درباره ي «اقامه ي نماز» بسيار تأكيد كرده است، تا آن جا كه 46 بار، نماز را با واژه ي «اقامه» در تعبيرهاي گوناگون، به كار برده است.

اين عبارت: (اقيموا الصلوة)؛ نماز را به پا داريد، بارها در قرآن بيان شده است؛ مانند: (و أوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلاة...)؛ [1] انجام دادن كارهاي نيك و برپا داشتن نماز را به آن ها وحي كرديم. همان طور كه ملاحظه مي شود، كارهاي نيك با تعبير «فعل» (انجام دادن) و نماز با تعبير «اقامه» بيان شده است.

براي اقامه ي نماز، چند تفسير ارائه كرده اند:

1. منظور از «اقامه» اين است كه تنها خودتان نماز خوان نباشيد؛ بلكه چنان كنيد كه آيين نماز در جامعه ي انساني بر پا شود و مردم با عشق و علاقه، به آن روي آورند.

2. به گفته ي بعضي مفسران، تعبير «اقامه ي نماز» به جاي «خواندن» يا «به جا آوردن نماز» بيان گر اين نكته است كه نماز تنها يك سري از وردها، اذكار و حركات نيست؛ بلكه بايد آن را به طور كامل به پا داريد، آن گونه كه آثار نماز در چهره و زندگي شما ديده شود، تنها لقلقه ي زبان و راست و خم شدن نباشد؛ بلكه روح نماز - كه همان تسليم شدن مطلق در برابر خدا در همه ي امور است - در زندگي شما جلوه كند و حضور دل و توجه قلبي به خدا در نماز حاصل شود. [2] .



[ صفحه 27]



3. اقامه ي نماز آن است كه با حدود و فرائضش انجام شود.

4. برخي «اقامه» را به معناي «ادامه دادن» مي دانند؛ يعني كسي نماز را به درستي بر پا مي دارد كه هميشه آن را ادامه دهد نه گاهي نماز بخواند و گاهي ترك كند: (فويل للمصلين - الذين هم عن صلاتهم ساهون)؛ [3] پس واي بر نمازگزاراني كه در نماز خود سهل انگاري مي كنند!

با مروري به آيه هاي قرآن مي توان همه اين معاني را در «اقامه» منظور كرد؛ زيرا اقامه ي نماز - كه به آن مأموريم - در آن صورت مي تواند معناي جامعي داشته باشد كه نماز كامل، پيوسته و با خشوع و اثر گذار باشد. (الذين هم علي صلاتهم دائمون)؛ [4] و آن ها كه نمازها را پيوسته به جا مي آورند. (الذين هم في صلاتهم خاشعون)؛ [5] آن ها كه در نمازشان خشوع دارند.

يكي ديگر از لوازم متقي بودن و بر پا كردن نماز اين است كه نمازگزاران علاوه بر خواندن نماز، براي برپا داشتن آن در جامعه تلاش كنند. [6] .



[ صفحه 29]




پاورقي

[1] سوره انبياء، آيه 73.

[2] ر. ك: تفسير نمونه، ج 1، ص 209؛ نماز از ديدگاه قرآن و عترت.

[3] سوره ماعون، آيه 5 - 6.

[4] سوره معارج، آيه 23.

[5] سوره مؤمنون، آيه 2، ر. ك: قاموس قرآن، واژه ي قيام.

[6] تفسير راهنما، ج 1، ص 107.


بازگشت