قرآن، تنها كتاب آسماني است كه از تحريف مصون مانده و كلامي است كه بر بلنداي قله ي فصاحت و بلاغت، هدايت و رستگاري را نويد مي دهد [1] و رمز و راز مكتوم عالم را بازمي گويد. [2] .

قرآن، عالي ترين معارف گنجينه غيب را با آهنگي روح نواز به عالميان هديه مي كند. [3] .

قرآن، سرشار از حقايقي است كه آدمي جز در پرتو وحي، از آن بهره مند نخواهد شد. نعمت بزرگي كه پروردگار هستي، عطاي آن را بر زمينيان منتي بزرگ مي داند. [4] .

قرآن، چشمه سار بي پايان و فوران آب حيات است. [5] . اكسير سعادت و شراب جاودانگي است. شعاع پر فروغش، روشني بخش ظلمتكده ي عالم ملك است. [6] .

قرآن، شورانگيزترين نغمه اي است كه جان هاي مشتاق را به خويش مي خواند. آواي آسماني اش در اعماق وجود حق پويان، طنين انداز است و نقبي به سوي نور و آگاهي مي گشايد. مرواريد اشك، اين مستوره ي مقدس دل هاي پاك را همچون لطافت شبنمي با طراوت بر گونه ها جاري مي سازد [7] و سرود وجد و ابتهاج را در دل ها سر



[ صفحه 14]



مي دهد. [8] . انذارهايش تن و جان خاشعان را به لرزه و اضطراب در مي آورد و بشارت هايش، اميد و شوق به رحمت و فضل الهي را بارور مي سازد.

قرآن، حزن، شادي، بيم و اميد را در هم مي آميزد و فروغ بي پايان و شور و شتاب را در دل ها مي تاباند و در پرتو اين تحول شگرف، جان ها از هدايت و ايمان سرشار مي شوند. [9] .

قرآن از محبس ظلماني ملك تا اوج تابناك و طربناك ملكوت، راه رستگاري و صراط مستقيم را در آيينه ي آيه هاي نور، تصوير مي كند و حق پويان پاك نهاد را به ضيافت خويش فرامي خواند.



چون به جان در رفت جان ديگر شود

جان كه ديگر شد جهان ديگر شود



همچو حق پنهان و هم پيداست اين

زنده و پاينده و گوياست اين [10] .



جهان شمولي و جاودانگي آيات الهي قرآن، اقتضا مي كند كه در تمامي زمان ها، محور حل مشكلات و زداينده ي ظلمت و گمراهي باشد؛ از اين رو پيشرفت و تكامل علوم از طراوت و تازگي آن نكاسته، محوريت پيام آسماني آن را مخدوش نمي سازد.

امروزه، با تراكم دانش و انفجار اطلاعات، شاهد شبهات و پرسش هاي فراوان و موضوعات گوناگوني هستيم كه جهان پر التهاب كنوني، به ويژه جوامع اسلامي را به چالش فراخوانده، دل مشغولان حقيقت و دين مداران پر سوز را به پاسخ گويي دعوت مي كند.

حوزه هاي علميه، سنگربانان شريعت نبوي و پاسداران انديشه ي علوي، پاسخ گويي به سؤالات و شبهات اعتقادي را اصلي ترين رسالت خود دانسته و همواره اين نقش خطير را به زيبايي ايفا كرده اند.

گروه پاسخ به پرسش ها و شبهات قرآني در «مركز فرهنگ و معارف قرآن» از زير مجموعه هاي دفتر تبليغات اسلامي، يكي از گروه هاي برخاسته از حوزه ي علميه



[ صفحه 15]



در سال 1377 با هدف پاسخ گويي به سؤالات عقيدتي، كار خود را آغاز كرد.

حاصل تلاش اين گروه، پاسخ دهي به بيش از چهل هزار پرسش در زماني كمتر از شش سال بود. تنوع و گستردگي پرسش ها كه از حدود دويست شهر از سراسر كشور ارسال شده است، رابطه ي مطلوب اين مركز با قشرهاي مختلف جامعه ي اسلامي را نويد مي دهد.

اين تلاش صادقانه كه به گسترش و تداوم ارتباطي صميمي و پر ثمر، ميان حوزويان و آحاد مردم انجاميد، حاصل سفارش هاي مؤكد مقام معظم رهبري، مراجع تقليد و مسئولان بلند پايه ي نظام جمهوري اسلامي ايران است.

از آن جا كه اين پرسش ها از متن جامعه برخاسته و نمايانگر شبهات و سؤالات اعتقادي رايج عصر ما است، گروه پاسخ به پرسش ها و شبهات قرآني تصميم گرفت، اين سؤالات را در مجموعه هاي موضوعي و صنفي [11] مستقل، چاپ و منتشر نموده، در دسترس جويندگان حقايق ديني قرار دهد؛ از اين رو اين وظيفه به عهده ي گروه گذاشته شد. در گام اول، دوازده پروژه مستقل با عنوان مشترك «پرسمان قرآني» در دستور كار قرار گرفت و پس از تدوين آيين نامه ي اجرايي پروژه ها و شناسايي محققان شايسته، كار آغاز شد.

قابل توجه است كه:

1. اختلاف سطح علمي، تفاوت سني و تنوع فرهنگي پرسشگران، محققان را ملزم مي ساخت كه پاسخ ها را با توجه به ويژگي هاي پرسشگر، سامان دهند؛ گاه با زباني ساده و بياني عاميانه، پاسخ را فهم پذير مي ساختند و زماني با بيان علمي - تخصصي، بلاغت و مطلوبيت پاسخ فراهم مي شد، با اين حال در تدوين اين مجموعه سعي بر اين شد كه پاسخ ها تا حد امكان يك دست شود.



[ صفحه 16]



2. رسيدن به نظمي كاملا منطقي و تدويني آرماني كه با توجه به اهداف اين مجموعه، كاري بس دشوار مي نمود كه اين مهم با حساسيت فراوان و جلسات متعدد كارشناسي از سوي اين مركز پيگيري شد و تا حد امكان تأمين گرديد.

3. علاوه بر پاسخ گويي به شبهات و پرسش هاي گسترده، ارائه گزارشي از تلاش محققان براي راه يابي به پاسخي گويا و منطبق با سطح علمي، ويژگي هاي سني، فضاي روحي و نيازهاي عاطفي پرسشگر، يكي ديگر از اهداف تدوين اين مجموعه است.

4. ممكن است مستند يا متن ارجاعي برخي از پاسخ ها در نگاه فرزانگان و استادان با كاستي هايي همراه باشد. اين ملاحظات اغلب از نگاه ناظران علمي و گروه ياد شده نيز دور نمانده است؛ اما با توجه به سطح مخاطبان و اصولي كه مي بايست در پاسخ دهي رعايت شود، اين پاسخ ها براي ارسال به پرسشگر و همچنين انتشار آن براي عموم، مناسب ارزيابي شده است.

5. عطوفت، شيوايي، اتقان، سادگي، اختصار، استناد و نيز ارجاع پرسشگر به نوشته هاي قابل فهم و در دسترس، اصول مورد توجه اين گروه در مسير شكل گيري اين پاسخ ها است.

6. مجموعه اي كه اكنون پيش روي شما است، پاسخ به پرسش هاي قرآني است كه در موضوع نماز به اين مركز رسيده است.

از افرادي كه مركز را در تهيه اين مجموعه، ياري كرده اند، به ويژه آقاي سعيد شمس كه عهده دار تدوين شدند و آقاي رضا محمدي كه پروژه را نظارت كردند كمال تشكر و قدرداني را داريم.

مركز فرهنگ و معارف قرآن

گروه پاسخ به پرسش ها و شبهات قرآني



[ صفحه 17]