همانطوري كه گذشت نماز جماعت از فضيلت زيادي برخوردار است. اما صفهاي نماز جماعت نيز از نظر ثواب با هم تفاوت دارند. در بين صفوف، صف اول از فضيلت بيشتري برخوردار است. احاديث فراواني در اين خصوص وارد شده است كه ما به چند مورد آن اشاره مي كنيم:

1- قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم: «من حافظ علي الصف المقدم فيدرك من الاجر مثل ما للمؤذن و اعطاه الله عزوجل في الجنه مثل ثواب المؤذن» [1] پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «هر كس بر صف اول جماعت مواظبت كند مثل اجر مؤذن را درك مي كند و خداوند در بهشت مثل ثواب مؤذن به او عطا مي كند»

2- عن جابر عن أبي جعفر عليه السلام قال: قال عليه السلام: «ليكن الذين يلون الامام أولي الأحلام منكم و النهي فان نسي الامام أو تعايا قوموه و أفضل الصفوف أولها و أفضل أولها ما دنا من الامام» [2] «جابر از امام باقر عليه السلام نقل مي كند كه حضرت فرمود: كساني كه پشت سر امام قرار مي گيرند از بزرگان شما باشند، پس اگر امام فراموش كرد و يا از ادامه نماز درماند او را كمك كنند. و افضل صفوف صف اول است و افضل ترين قسمت صف اول نزديك ترين قسمت صف، به امام است»



[ صفحه 182]



3- قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم: «من حافظ علي الصف الأول و التكبيرة الأولي لا يؤذي مسلما أعطاه الله من الأجر ما يعطي المؤذنون في الدنيا و الآخرة» [3] «پيامبر اسلام فرمود: «هر كس بر صف اول و تكبير اول نماز مواظبت كند و مسلماني را اذيت نكند خداوند اجر مؤذنين را در دنيا و آخرت به او اعطا مي كند»

4- قال ابوالحسن موسي بن جعفر عليه السلام: «ان الصلاة في الصف الاول كالجهاد في سبيل الله عزوجل» [4] «حضرت موسي بن جعفر عليه السلام مي فرمايد: «همانا صف اول نماز مانند جهاد در راه خداست».

5- «قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم: ثلاث لو تعلم أمتي ما لهم فيهن لضربوا عليهن بالسهام الأذان و الغدو الي الجمعه و الصف الأول» [5] پيامبر اسلام فرمود:چه چيز است كه اگر امتم مي دانستند در آن سه چيز چقدر ثوابي براي آنها است براي انجام آن قرعه كشي مي كردند، آن سه چيز اذان گفتن و آمدن به نماز جمعه و ايستادن در صف اول نماز است».

6- عن النبي صلي الله عليه و آله و سلم قال: «ان من كبر في الصلاة يحبه الله و يقول عبدي و أنا الأكبر و فضل الصف الأول علي الثاني كفضلي علي أمتي» [6] از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نقل شده است كه فرمود: «هر كس خدا را در نماز بزرگ بشمارد (تكبير بگويد) خداوند او را دوست دارد و مي فرمايد: بنده ام منم بزرگتر. و فضل صف اول بر صف دوم مانند فضل من بر امتم است»

7- عن النبي صلي الله عليه و آله و سلم: «لو يعلم الناس ما في الاذان و الصف الاول ثم لم يجدوا الا



[ صفحه 183]



أن يستهموا عليه لفعلوا» [7] «از پيامبر نقل شده است كه فرمود: اگر مردم بدانند در اذان و صف اول چقدر فضيلت است اگر به آن نمي رسيدند جز با همت و تلاش بسيار البته آن را انجام مي دادند».

همان طوري كه در نماز جماعت صف اول نماز از بقيه صفوف از فضيلت بيشتري برخوردار است، سمت راست امام نيز از ساير قسمتها فضيلتش بيشتر است. امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «فضل ميامن الصفوف علي مياسرها كفضل الجماعه علي الصلاة الفرد» [8] «فضيلت سمت راست صفهاي نماز جماعت بر سمت چپ آنها مانند فضيلت نماز جماعت بر نماز فرداست»



[ صفحه 184]