عبادت، هنگامي ارزشمند است كه با توجه كامل و خشوع انجام پذيرد و گرنه، عبادت سرسري و بدون توجه، تنها رفع تكليف است و خاصيتي ندارد.

چنين عبادتي نشان دهنده آن است كه صاحبش فاقد ايمان قوي و يقين است. حضرت صادق عليه السلام فرمود: «لا ايمان الا بالعمل و لا عمل الا باليقين و لا يقين الا بالخشوع» يعني «ايماني (ايمان) نيست مگر به عمل و عملي (پذيرفته) نيست مگر



[ صفحه 156]



به يقين و يقين وجود ندارد مگر در صورت وجود خشوع.

رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرموده:

نماز بر چهار بخش بنا شده است: 1 - وضوي شاداب 2 - ركوع 3 - سجده 4 - خشوع.

پرسيدند اي رسول خدا خشوع چيست؟ فرمود: فروتني در نماز، و اينكه بنده با تمام قلبش متوجه خدا باشد. اگر او ركوع و سجود و بخشهاي نماز را كامل به جاي آورد، نمازش با درخشندگي به آسمان بالا رود و درهاي آسمان به رويش باز شود. چنين نمازي نمازگزار را دعا كند و گويد: همان گونه كه مرا پاس داشتي، خدايت پاس دارد و فرشتگان نيز گويند. درود خدا بر صاحب اين نماز. ولي اگر بخشهاي نماز را كامل نكند، نمازش با تيرگي بالا مي رود و درهاي آسمان به رويش بسته مي گردد، چنين نمازي به نمازگزار گويد: خدا تو را ضايع كند چنان كه مرا ضايع كردي و خدا آن را به روي صاحبش مي كوبد.