قبلا به اين نكته اشاره شد كه از آيات و روايات استفاده مي شود كه نماز به معناي تمام دين است و نماز يعني همه دين، و اگر چنين باشد، در واقع ترك نماز به معناي ترك دين است. يعني كسي كه نمازش را ترك نمايد دين خود را از دست داده است. اين سخن صريح و روشن پيامبر اسلام است كه فرمودند: «الصلاة عماد الدين فمن ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه» [1] «نماز پايه دين است پس كسي كه نمازش را عمدا ترك نمايد دينش را منهدم كرده است». در ادامه همين روايت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايند: «و من ترك اوقاتها يدخل الويل و الويل واد في جهنم كما قال الله تعالي ويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم



[ صفحه 135]



ساهون» [2] «و كسي كه اوقات نماز را ترك كند داخل در ويل مي شود و ويل سرزميني است در جهنم چنان كه خداوند فرمود: ويل جاي نمازگزاران است آن نمازگزاراني كه در نماز خود سهوكننده و غافلند».

پس تاركين نماز منهدم كنندگان دينند و آنان كه نماز را به وقت آن اقامه نمي كنند و سبك مي شمارند مستحق وادي جهنم اند. و از امام صادق عليه السلام روايت است كه فرمودند: «مردي نزد رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم آمد و عرض كرد يا رسول الله مرا نصيحتي بفرماييد حضرت فرمود: نماز را عمدا رها مكن كسي كه نماز را عمدا ترك كند ملت اسلام از او بيزار است» [3] وقتي كه انسان با ترك نماز دين خود را از دست دهد قطعا اعمال نيك او هم نزد خداوند پذيرفته نيست و تمامي اعمال خيري كه انجام دهد باطل خواهد بود. چنانچه در روايت وارد شده كه: «هر كس نمازش را بدون عذر ترك نمايد عمل او باطل است» [4] بنابراين آنان كه در دنيا اهل نماز نبوده ولي اعمال خير انجام مي دهند نبايد در آخرت توقع ثواب و پاداش داشته باشند چون اينان با ترك نماز هم دين خود را از دست داده اند و هم آخرت و پاداش اخروي را.