اين هم نشان ديگري از اخلاص است. اين نباشد كه چون كارتان مورد ستايش و استقبال قرار مي گيرد، تشويق به انجام آن شويد، و اين نباشد كه چون كارتان با بي اعتنايي و بي مهري مردم روبرو شود سست شويد. اگر كار براي خداست نبايد تشويق و استقبال يا بي اعتنايي و عدم قبول مردم در انسان مخلص مؤثر واقع شود.

اميرالمؤمنين عليه السلام در اين زمينه، ضابطه و ملاك جالبي به دست ما داده است. مي فرمايد: «للمرايي ثلاث علامات: يكسل اذا كان وحده ينشط اذا كان في الناس



[ صفحه 94]



و يزيد في العمل اذا كان أثني و ينقص اذا ذم» [1] يعني «رياكار، سه علامت دارد: اول آنكه وقتي تنهاست، با كسالت و بي حالي عمل مي كند. دوم آنكه در حضور مردم، نشاط مي ورزد. سوم آنكه اگر تعريفش كنند، مي افزايد و اگر ملامتش كنند، مي كاهد.