نماز يكي از مظان استجابت دعاست. يعني انسان كه خود را براي نماز آماده كرده است، طهارت دارد و رو به قبله نشسته و با كلماتي كه خداوند متعال آن را آموزش داده است با خدا راز و نياز مي كند، همين خصوصيت زمينه را براي اجابت دعا فراهم مي كند. هم اول وقت نماز، وقت اجابت دعاست، هم انسان در حال سجده و ركوع در نزديكترين حالات به خدا قرار گرفته است هم دلها متوجه خداست فلذا دعاي انسان مورد اجابت خداوند متعال قرار مي گيرد.

در حديث قدسي وارد شده است كه خداوند متعال خطاب به پيامبر اسلام مي فرمايد: «يا احمد هل تدري باي وقت يتقرب العبد الي؟» «اي احمد آيا مي داني بنده ام چه وقت به من نزديك تر مي شود؟»

قال: لا، يا رب. «گفت: نه اي پروردگار من»

قال: «اذا كان جائعا او ساجدا» [1] «فرمود: هنگامي كه گرسنه و يا در حال سجده باشد».

پس خداوند متعال كه به بنده اش از رگ گردن او بلكه از خود او به او نزديكتر است در حال نماز نزديك تر و نزديكتر مي شود و دعاي آن را مي شنود و اجابت مي كند.



[ صفحه 80]



پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «تفتح ابواب السماء و يستجاب الدعا في اربعه مواطن: عند التقا الصفوف في سبيل الله و عند نزول الغيث، و عند اقامة الصلاة و عند روئه الكعبه». [2] .

«در چهار وقت درهاي آسمان باز مي شود و دعا به اجابت مي رسد:

وقتي صفهاي مجاهدين في سبيل الله در مقابل دشمن قرار مي گيرد.

وقتي كه باران مي بارد.

وقتي كه نماز اقامه مي شود.

هنگامي كه كعبه ديده مي شود.»

پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «ثلاثه مواطن لا ترد فيها دعوه عبد: رجل يكون في بريه حيث لا يراه احد الا الله فيقوم فيصلي و رجل يكون معه فيه فيفر عنه اصحابه فيثبت و رجل يقوم من آخر الليل» [3] .

«در سه جا دعاي بنده رد نمي شود:

مردي كه در صحرا تنها باشد و جز خدا كسي او را نبيند و او بلند شود و نماز بخواند.

مردي كه در جنگ اطرافيانش فرار كنند و او ثابت قدم بماند.

مردي كه براي نماز در آخر شب بلند شود.

در جاي ديگر فرمود: «الدعاء مفتاح الرحمه و الوضوء مفتاح الصلاة و الصلاة مفتاح الجنه» [4] .

«دعا كليد رحمت و وضوء كليد نماز و نماز كليد بهشت است». باز حضرت



[ صفحه 81]



فرمود: «ساعتان تفتح فيها أبواب السماء و قلما ترد علي داع دعوته: حضور الصلاة و الصف في سبيل الله» [5] «دو وقت است كه درهاي آسمان باز است و در آن موقع دعاي افراد كمي رد مي شود:

- يكي وقت نماز است؛

- و ديگري هنگام صف بستن براي جهاد در راه خدا؛