شيعه در لغت به معناي پيرو و دنباله رو است و اكنون به پيروان حضرت امير عليه السلام شيعه مي گويند.

درباره فضيلت شيعه روايات زيادي وارد شده است، از جمله پيامبر اكرم مي فرمايد: «علي و شيعتهم هم الفائزون» [1] «فقط علي عليه السلام و شيعيانشجزو رستگاران هستند».

و در جاي ديگر حضرت امير خطاب قرارداده فرمود:«يا علي انت و شيعتك في الجنه» [2]

«علي تو و شيعيانت در بهشت هستيد».

در اينجا لازم است شيعه و خصوصيات آن را بشناسيم. شيعه كيست؟ و چگونه زندگي مي كند و آيا هر كس بگويد من امامت حضرت علي را قبول دارم شيعه است؟ و هر كس اسم خود را شيعه بگذارد حقيقتا مي شود به او شيعه گفت؟ شيعه فقط يك اعتقاد صرف و يك مدعاي خالي نيست كه انسان بگويد من شيعه حضرت علي عليه السلام هستم و كاري نكند. اگر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم اجرت رسالت



[ صفحه 49]



و مزد 23 سال رنج و مشقت را محبت به اهل بيت قرار داده است، به خاطر اين است كه محبت منشاء عمل است. همانطوري كه اگر محبت انسان را به عمل و پيروي عملي نكشاند محبت نيست، ادعاي شيعه بودن نيز اگر همراه عمل نباشد ادعاي واهي است چرا كه شيعه يعني مرد ميدان بودن و در عمل گوي سبقت از ديگران ربودن است همانطوري كه مولاي شيعيان اينگونه بود. در اينجا به چند روايت از معصومين عليهم السلام در مورد شيعه وارد شده است، اشاره مي كنيم:

1 - امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «ان الله تبارك و تعالي اوجب عليكم حبنا و موالاتنا و فرض عليكم طاعتنا، الا فمن كان منا فليقتد بنا، فان شأننا الورع و الاجتهاد و اداء الامانه الي البر و الفاجر و اقراء الضيف و العفو عن المسيي و من لم يقتد بنا فليس منا» [3] «براستي كه خداوند متعال دوستي و محبت ما را بر شما واجب كرده و اطاعت ما را بر شما فرض نموده است اما هر كس با ماست بايد به ما اقتدا كند كه روش ما پارسايي و اجتهاد و امانتداري براي نيكوكاران و بدكاران و مهمان نوازي و گذشت از گنه كاران است و كسي كه به ما اقتدا نكند از ما نيست».

2 - شيخ مفيد در كتاب ارشاد نقل مي كند كه حضرت امير عليه السلام در شب مهتابي از مسجد بيرون آمد و به قصد صحرا حركت كرد، گروهي به دنبال آن حضرت رفتند. حضرت وقتي متوجه شد ايستاد و به آنها فرمود: شما كيستيد؟ گفتند: اي اميرالمؤمنين! ما از شيعيان شما هستيم. حضرت برگشت و به دقت به چهره هاي آنها نگاه كرد و فرمود: چگونه است كه سيماي شيعه در شما نمي بينم؟ گفتند: اي اميرالمؤمنين سيماي شيعه چگونه است؟ فرمود: زرد چهرگان از بيداري،



[ صفحه 50]



و خراب چشمان از گريه و خميده پشتان از ايستادن و قيام براي عبادت، و تهي دلان از روزه، و لب خشگان از دعا هستند و بر چهره آنان گرد و غبار خاشعان نشسته است. [4] .

3 - محمد بن عجلان مي گويد: نزد امام صادق عليه السلام بودم كه مردي خدمت آن حضرت رسيد و سلام كرد حضرت از او پرسيد: كيف من خلفت من اخوانك؟ «برادرانت كه از آنها جدا شدي چگونه بودند؟» آن مرد در جواب امام عليه السلام از آنها ستايش كرد و آنها را تزكيه نمود و از آنها بسيار مدح نمود.

حضرت به آن مرد، فرمود: كيف عياده اغنيايهم علي فقرايهم؟ «ثروتمندان از فقراء چگونه عيادت مي كنند؟» فقال: قليه «آن مرد گفت: اندك».

- كيف مشاهده اغنيايهم لفقرايهم؟ «ديدار و احوالپرسي ثروتمندان از فقراء چگونه است؟» قال: قليه

آن مرد گفت: اندك است.

- كيف صله اغنيايهم في ذات ايديهم؟ «دستگيري و مال دادن توانگرانشان به بينوايان چگونه است؟» فقال: انك لتذكر اخلاقا قل ما هي ضمين عندنا. آن مرد گفت: شما اخلاق و اوصافي ذكر مي كنيد كه در ميان مردم ما كمياب است.

قال: فكيف تزعم هولاء انهم شيعه؟ [5] فرمود پس چگونه آنها را شيعه مي دانيد؟

4 - امام سجاد عليه السلام در خانه نشسته بود كه جمعي از مردم در خانه ايشان را زدند. امام عليه السلام فرمود: «بنگريد دم در كيست؟ آنها گفتند: مردمي از شيعيان شما هستيم. امام به سرعت از جا برخاست به طوري كه نزديك بود بيفتد و چون در را باز كرد و به آنها نگريست بازگشت و فرمود: دروغ مي گويند، اگر از شيعيان ما



[ صفحه 51]



هستند پس نشانه اي كه بايد در صورت داشته باشند كجاست؟ اثر عبادت كجاست؟ سيماي سجده كجاست؟ شيعيان ما به وسيله عبادتشان و سر و صورتشان شناخته مي شوند. شيعيان ما كساني هستند كه عبادت بيني هايشان را زخم كرده و جبه و سجده گاهشان پينه بسته، شكمهاي تهي، لبهاي خشكيده دارند، عبادت چهرهايشان را دگرگون ساخته و شب بيداري و بيخوابي تن هايشان را فرسوده كرده است، آنها كساني هستند كه چون مردم خموشند آنها تسبيح مي گويند و چون مردم در خوابند آنها نماز مي خوانند. آنها كه چون مردم خوشحال باشند، اندوهگين هستند» [6] .

از احاديث و رواياتي كه در توصيف شيعه نقل شد معلوم و روشن مي شود كه شيعه آن كسي است كه نه تنها ايمان به خدا و روز جزا دارد بلكه همين ايمان، آنها را به عمل واداشته و خواب غفلت را از آنها ربوده و آنها را به شب زنده داري و عبادت واداشته است. بلكه شيعه كسي است كه در اطاعت و عبادت گوي سبقت را از ديگران ربوده است. شيعه ايمان خالص و عمل صالح دارد و با عملش شناخته مي شود چرا كه اثر سجود در پيشاني و كم خوابي در چشم ها و گرسنگي در جسمش ديده مي شود.