اگرچه وقت نمازهاي پنجگانه وسيع است و تأخير نماز از اول وقت حرمت ندارد، يعني مي توان نماز صبح را از طلوع فجر تا طلوع خورشيد و نماز ظهر و عصر را از اول زوال تا غروب خورشيد و نماز مغرب و عشاء را تا نصف شب اقامه كرد، ولي بخاطر اهميتي كه نماز دارد و آخرين وصاياي انبياء و محبوبترين عمل نزد خدا و عمود دين و قربان كل تقي است بهتر بلكه مستحب موكد است كه در اول وقت خوانده شود. حتي برخي از علماء اقامه نماز را در اول وقت واجب دانسته اند.

بر انسان شايسته نيست عملي را كه محبوب معبود است و سر سلسله قبولي ساير اعمال است كه به خاطر بي توجهي يا ابتلاء به دنيا به تأخير اندازد و خود را از



[ صفحه 44]



ارتباط خدا محروم سازد، و از طرف ديگر فضيلت اول وقت نماز را از دست بدهد. بكر بن محمد ازدي از امام صادق عليه السلام نقل مي كند كه آن حضرت فرمود: «فضل الوقت الاول علي الاخير خير للمؤمن من ولده و ماله» [1] «فضيلت اول وقت بر آخر وقت براي مؤمن بهتر از مال و اولاد اوست».

چرا كه مال و اولاد متاع دنياست و متاع دنيا، هم قليل است و هم فاني و انسان لاجرم او را ترك خواهد كرد ولي نماز اول وقت هم كثير است و هم باقي و هيچ وقت از انسان جدا نمي شود و در شديدترين و بحراني ترين زمانها كه انسان محتاج و نيازمند است بدردش مي خورد و به همين دليل است كه امام صادق عليه السلام در كلام ديگر مي فرمايد: «فضل الوقت الاول علي الاخر كفضل الاخره علي الدنيا» [2] «فضيلت اول وقت بر آخر وقت مانند فضيلت آخرت بر دنياست».

چون نماز، فرزند آخرت و دنيا مربوط به عالم فناست، پس هر كس بخاطر رسيدگي به امور دنيا، نماز را تأخير اندازد و يا سستي كند و نماز را سبك بشمارد دنيا را بر آخرت مقدم كرده است ولي اگر نماز را بر كارهاي روزانه مقدم داشت آخرت را مقدم داشته است و به همين دليل نماز اول وقت از آن آخرت و نماز آخر وقت از آن دنياست.

امام حسن عسگري عليه السلام فرمود: موسي بن عمران؟ به خدا عرض كرد: «الهي ما جزاء من صلي الصلوات لوقتها؟» خدايا، پاداش كسي كه نماز را در اول وقت خود بخواند چيست؟



[ صفحه 45]



قال: «اعطيته سؤله و ابيحه جنتي» [3] فرمود: خواسته اش را مي دهم و بهشتم را بر او مباح مي كنم.

نماز مهمترين امانت الهي است و مؤمن بايد امين خوبي باشد و امانتدار بودن آن در خصوص نماز اين است كه آن را تضييع نكند يعني تند و سريع، با عجله بدون حضور قلب نخواند و از اول وقت تأخير نياندازد، چرا كه همه اينها خيانت در امانت و ضايع كردن امانت الهي است.

امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «ان العبد اذا صلي الصلاة في وقتها و حافظ عليها ارتفعت بيضاء نقيه تقول حفظتتي حفظك الله و اذا لم يصلها لوقتها و لم يحافظ عليها ارتعفت سوداء مظلمه تقول ضيعتي ضيعك الله» [4] .

همانا بنده وقتي نماز را در اول وقت خود مي خواند و بر آن مواظبت مي كند نماز به صورت نوري بلند مي شود و مي گويد مرا حفظ كردي خدا تو را حفظ كند، ولي اگر آن را در اول وقت نخواند و از آن مواظبت نكند به صورت يك سياهي بلند مي شود و مي گويد مرا ضايع كردي، خدا تو را ضايع كند.

آري اگر نماز، اين امانت الهي حقش درست اداء شود و در وقتش خوانده شود، دعاگوي انسان، انيس و نور قبر انسان و شفيع محشر خواهد بود ولي اگر ضايع شود دشمن انسان و نفرين كننده آن خواهد شد. نماز صورت زيباي دين است كه هر چه قدر زيبا و با رعايت شرايط و مقررات خوانده شود، چهره دين زيباتر خواهد بود، پيامبر بزرگ اسلام صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «لكل شي وجه و وجه دينكم الصلاة فلا يشينن احدكم وجه دينكم» [5] «هر چيز صورتي دارد



[ صفحه 46]



و صورت دين شما نماز است پس كسي از شما صورت دينش را زشت نكند.»

هر كس با تخريب نماز، چهره دين را خراب كند، گرفتار عذاب خواهد شد چرا كه دين ارثيه انبياء و امانت خداست. پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «لا تضيعوا صلاتكم، فان من ضيع صلاته حشره الله مع قارون و فرعون و هامان لعنهم الله و اخزاهم و كان حقا علي الله ان يدخله النار مع المنافقين فالويل لمن لم يحافظ صلاته» [6] .

نمازتان را ضايع نكنيد. همانا هر كس نمازش را ضايع كند خداوند او را با قارون و فرعون و هامان كه لعنت خدا بر آنها باد كند محشور خواهد كرد و بر خداست كه آن را با منافقين داخل آتش كند پس واي بر كسي كه مواظب نمازش نباشد. در جاي ديگر از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نقل شده است كه مي فرمايد: «الصلاة عماد الدين فمن ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه و من ترك اوقاتها يدخل الويل و الويل واد في جهنم كما قال الله تعالي فويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم ساهون» [7] «نماز ستون دين است پس هر كس آن را ترك كند دينش را خراب كرده است. و هر كس آن را در وقتش نخواند داخل ويل مي شود و ويل وادي در جهنم است. آن طوري كه خداوند فرموده است: ويل بر نمازگزاران، آنهايي كه در نمازشان سهل انگاري مي كنند.»



[ صفحه 48]