در روايتهاي متعددي وارد شده است كه نماز ستون دين است. پيامبر فرمود: «مثل الصلاة مثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود نفعت الأطناب و الأوتاد و الغشا



[ صفحه 37]



و اذا انكسر العمود لم ينفع طنب و لا وتد و لا عشاء» [1] .

«مثل نماز، مثل عمود خيمه است اگر خيمه عمود داشته باشد طنابها و ميخها و چادر بدرد مي خورند و نفع مي رسانند ولي اگر عمود خيمه بشكند، طناب و ميخ و چادر بدرد نمي خورد»

در اين حديث شريف، پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم دين را به خيمه تشبيه كرده است كه ستون آن خيمه، نماز است. اگر خيمه، ستون نداشته باشد مي افتد و بدرد انسان نمي خورد، آنهايي كه نماز نمي خوانند و واجبات ديگر را انجام مي دهند چون خيمه دينشان ستون ندارد آنها را از حرارت و برودت آخرت حفظ نخواهد كرد چرا كه ساير واجبات مثل طناب و ميخ خيمه هستند. از اينجا فهميده مي شود كه ساير اعمال بدون نماز بدرد انسان نمي خورد، امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «أول ما يحاسب به العبد الصلاة فان قبلت قبل سائر عمله و اذا ردت رد عليه سائر عمله» [2] .

«اولين چيزي كه در قيامت حساب آن را از بنده مي گيرند نماز است پس اگر نماز او قبول شود ساير اعمالش نيز قبول مي شود و اگر نمازش رد شود ساير اعمالش نيز رد مي شود».

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «اذا كان يوم القيامة يدعي بالعبد فأول شي يسال عنه الصلاة فاذا جاء بهاتامه و الازج في النار» [3] .

«هنگامي كه روز قيامت مي شود بندگان را مي آورند و اولين چيزي كه از آنها



[ صفحه 38]



مي پرسند نماز است پس اگر نماز را تمام انجام دهد نجات مي يابد و الا به آتش مي اندازند».

در روايت ديگر از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه عايذا حمسي مي گويد من بر امام صادق عليه السلام وارد شدم و خواستم از نماز بپرسم ولي امام پيشدستي كرد و فرمود: «اذا لقيت الله عزوجل بالصلاة الخمس لم يسيلك عما سواهن» [4] يعني «اگر خداوند متعال را با نماز پنجگانه ملاقات كني خداوند از ساير عملت سؤال نخواهد كرد».

در روايات گذشته كه يكي مي گويد نماز ستون دين است و ساير اعمال بدون آن قبول نمي شود و در روايت ديگر امام صادق عليه السلام كه فرموده: اگر نماز پنجگانه را بطور اتم و اكمل بخواني خداوند از ساير اعمالت سؤال نمي كند «دو نتيجه گرفته مي شود، يكي اينكه اگر كسي نماز نخواند ساير اعمالش بدرد نمي خورد چون معلوم مي شود كه آن اعمال نيز بطور درست و قربة الي الله انجام نگرفته است و اين فرد به اين مي ماند كه خيمه اي را درست نموده كه با طناب و ميخ آن را بسته است ولي ستون ندارد اين خيمه قابل استفاده نخواهد بود. ديگر اينكه اگر كسي نماز را كامل و صحيح با شرايط بخواند از ساير اعمالش نمي پرسند چون نماز اين خاصيت را دارد كه اگر درست خوانده شود و در نزد خداوند متعال قبول واقع شود نه تنها انسان را از فحشا، منكرات، زشتي ها و بدي ها نگه مي دارد بلكه نور و معراج مؤمن است و انسان را وادار مي كند كه ساير واجبات خود را نيز انجام دهد و درست به همين دليل نماز ميزان اعمال است كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «الصلاة ميزان فهن و في استوفي» [5] .



[ صفحه 39]