حضرت ابراهيم عليه السلام از ساره صاحب فرزند نشد و آنگاه با هاجر ازدواج نمود. وقتي هاجر از حضرت ابراهيم عليه السلام صاحب فرزند شد ساره از اين قضيه محزون گرديد. از ابراهيم خواست آن مادر و فرزند را به نقطه ديگر ببرد. حضرت ابراهيم عليه السلام طبق فرمان خدا آنها را به سرزمين مكه برد و در آنجا گذاشت، هنگامي كه خواست از آنها جدا شود ديد همسر و فرزند كوچكش را در بيابان بي آب علف مي گذارد كه انساني در آن سكونت ندارد، دلش سوخت و



[ صفحه 14]



خداوند متعال را خطاب نمود و عرض كرد (ربنا اني أسكنت من ذريتي بواد غير ذي زرع عند بيتك المحرم ربنا ليقيموا الصلاة فاجعل أفيدة من الناس تهوي اليهم و ارزقهم من الثمرات لعلهم يشكرون) [1] «پروردگارا! من بعضي از فرزندانم را در سرزمين بي آب و علف در كنار خانه اي كه حرم توست ساكن نمودم تا نماز را برپا دارند، تو قلبهاي گروهي از مردم را متوجه آنها ساز و از ثمرات به آنها روزي ده شايد آنها شكر تو را بجاي آورند.»

از آيات فوق كه خداوند از زبان حضرت ابراهيم عليه السلام نقل مي كند استفاده مي شود كه اگر چه ظاهر قضيه ناراحتي ساره از هاجر و بچه دار شدن آن بوده است ولي معلوم مي شود كه راز ديگري در كار بوده است و هدف از آوردن اسماعيل عليه السلام و هاجر به مكه مكرمه اقامه نماز بوده است و اين مي رساند كه نماز در شريعت حضرت ابراهيم عليه السلام چقدر مهم بوده است كه براي احياي آن از طرف خدا مأموريت پيدا مي كند تا نوزاد خود را با يك زن بي كس در بيابان بي آب و علف بگذارد تا به وسيله اسكان آنها در آن منطقه دوردست و بي آب و علف، نماز، احيا شود، همانطوري كه قرباني حضرت اسماعيل عليه السلام كه بعد از اين قضيه صورت گرفت درست در امتداد همين امر بوده است، چرا كه كعبه قبله گاه مصلين گرديد و احياء كننده نماز يعني حضرت اسماعيل عليه السلام قرباني دستور خدا شد و حضرت ابراهيم قرباني اسماعيل عليه السلام را در امتداد سكونت حضرت اسماعيل عليه السلام در كنار كعبه انجام داد همان ابراهيمي كه وقتي خداوند حضرت اسماعيل عليه السلام را به او عطا كرد عرض كرد (الحمدلله الذي وهب لي علي الكبر اسمعيل و اسحق ان ربي لسميع الدعاء رب اجعلني مقيم الصلوة و من ذريتي



[ صفحه 15]



ربنا و تقبل دعاء). [2] .

«حمد مخصوص خداي است كه در پيري من، اسماعيل و اسحاق را به من عطا نمود، همانا پروردگار من شنونده دعاست، پروردگارا مرا و ذريه ي مرا از اقامه كنندگان نماز قرار بده، پروردگارا دعاي ما را قبول بفرما» حضرت ابراهيم عليه السلام زن و فرزند خود را در وادي بي آب و علف مي گذارد تا خداوند متعال آنها را وسيله اي براي اقامه نماز قرار دهد به اين امر نيز كفايت نمي كند بلكه از خداوند متعال مي خواهد او و فرزندانش را از كساني قرار دهد كه نماز را اقامه مي كنند. همين اقدام عملي و دعا به دنبال آن، همت خليل الرحمان را براي اقامه نماز مي رساند.