نگاهي به برنامه هاي صدا و سيما پيرامون نماز


سخنراني معاونت صدا و سيما جناب آقاي محمدي

بسم الله الرحمن الرحيم و به نستعين

و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين

ابتدا تشكر مي كنم از دست اندركاران برگزاري اجلاس ششم، خصوصا جناب حجة الاسلام و المسلمين آقاي قرائتي و جناب حجة الاسلام و المسلمين آقاي صادقي رشاد و همكارانشان كه اين زمينه ي توفيق را براي همه ي ما بوجود آوردند تا به فيض برسيم. همچنين آقاي دكتر ابطحي رياست محترم دانشگاه و همكاران محترمشان و بخصوص امام جمعه محترم و جناب آقاي استاندار محترم. ان شاءالله كه مقبول درگاه الهي واقع شود. آقاي دكتر لاريجاني خيلي علاقمند بودند كه بيايند و حتما برايشان توفيقي بود به دليل كسالت و جراحي كه داشتند و نمي توانستند صحبت كنند و امر كردند كه بنده خدمت شما چند دقيقه اي مصدع بشوم. هر جا كه وقتمان تمام شد. شما يادآوري كنيد، ما در خدمت شما هستيم. مقام معظم رهبري، رهنمودهاي مختلفي در رابطه با صدا و سيما فرمودند. منتها در يك جمع بندي كلي و براساس تأكيداتي كه ايشان داشتند، فرمودند: «كه نقش ايجابي كه صدا و سيما دارد، هدايت كنندگي است و اين



[ صفحه 86]



هدايت كنندگي، مفهومش آن است كه نه تنها نبايد برنامه ها عيب داشته باشد، بلكه بايد خنثي هم نباشد، بايد هدايت كننده باشد و اين نقش ايجابي است و از هدايتهايي كه ما نياز داريم، در بعد ديني، در بعد سياسي، و در بعد رفتاري است. وظيفه كه به عهده صدا و سيما نقش حساس و مهمي دارد، البته گفتند: در انجام اين دو وظيفه مهم بايد همه فعاليتها يك ويژگي اساسي را دارا باشد و آن ويژگي وزن فرهنگي است، كه حالا چه از بعد محتوا و چه از بعد نحوه اجرا چه در قالبهايي كه انتخاب مي شود و در ساختاري كه انتخاب مي شود، براي برنامه ها و ابعاد ديگر آن وزن فرهنگي لازم را بايد قاعدتا داشته باشد. ما در يك نگاه كلي قاعدتا با وضعيت مطلوب در صدا و سيما بسيار فاصله داريم در اين مسئله هيچ ترديدي نيست ولي و خوشبختانه گامهاي اوليه اي برداشته شده است كه مي شود، به آينده اميدوار بود. يعني در اين حد به اصطلاح مي توانيم ما بگوئيم كه مي شود به آينده اميدوار بود و ميدانيد كه ايشان فرمودند كه براي انجام وظايف سه نياز اساسي وجود دارد. اولين نياز، نيروي متعهد و متخصص و هنرمند است. حالا اين مهم ترين نياز صدا و سيما است چرا كه آن كس كه هنردان هست، ضرورتا نمي تواند، هنر مورد نظر ما را به منصه ي ظهور برساند، بلكه هنرداران كه همان تعبير واعظ متعظ باشد كارش تاثيري نمي تواند داشته يا آن عبارتي كه مي گويند «فاقد شي ء چگونه مي تواند، مطيع شي ء باشد؟» در نتيجه ما بايد به اين سمت حركت بكنيم كه هنرداران را تربيت بكنيم نه هنردانان را، و اين خو، يك مسير طولاني است كه بايد طي شود. مسئله بعدي مسئله بودجه است. بسياري از كارها نياز به بودجه هاي كلان دارد. شما اگر يك سريال امام علي (ع) را مي بينيد. بخشي از بودجه مستقيم آن بيش از 400 ميليون تومان بودجه در برداشته است 20 تا برنامه حدود يكساعته است كه 20 ساعت براي صدا و سيمائي كه فقط سيمايش بالاي 60 ساعت در روز از شبكه



[ صفحه 87]



هاي استان تهران و شبكه هاي سراسري پخش دارد و پخشهاي شبكه استاني هم جاي خود دارد، يعني مجموع اين بودجه را حالا شما محاسبه بكنيد. پس انجام دادن كارها با كيفيت عالي يكي از لوازمش مسئله بودجه هست. البته يك نياز ديگر هم، يك نياز مديريت هميشه حاضر ناظر هست كه آن هم بحثي است كه به بحث امروز ما ارتباط پيدا نمي كند. در اين جهت ما در بعد هدايت كنندگي قاعدتا مهمترين شاخصمان همان هدايت به سمت اسلام ناب هست كه من اشاره مي كنم، به عناوين اصلي كه از ديد ما به عنوان اخصهاي اصلي اسلام ناب محسوب مي شود و در مقابل آن حركت انحرافي كه ممكن است جامعه را به انحراف بكشاند، و وارد عملكرد صدا و سيما مي شوند. در ارتباط با مسئله تعميق و گسترش فرهنگ نماز قاعدتا انقلاب اسلامي آن اسلامي را كه به عنوان اسلام ناب مي شناسد، كه از كتاب و سنت است كه در مقابل آن اسلام خرافه و بدعت هست. اسلام جهاد و شهادت كه در مقابل آن اسلام قعود و اسارت و ذلت هست، اسلام تعبد و تعقل است كه در مقابل آن التقاط و جهالت هست دنيا و آخرت هست كه در مقابل آن دنياپرستي يا رهبانيت است. علم و معرفت هست كه در مقابل آن تحجر و غفلت است، ديانت و سياست هست كه در مقابل آن بي بند و باري و بي تفاوتي، قيام و عمل هست كه در مقابل آن بي حالي و افسردگي هست، و فرد و جامعه هست كه در مقابله آن تشريفاتي و بي خاصيت و نجات بخش محرومين هست تا آلت دست مثلا ابرقدرتهاست. قاعدتا اين شاخصهاي عمده است كه اگر بخواهيم در برخي از اين شاخص ها كار هدايت كنندگي داشته باشيم، ترويج فرهنگ نماز نقش بسيار محوري و كليدي توي اين وادي دارد و در اين زمينه هيچ ترديدي نيست. منتها ميزان توفيق ما در اين زمينه قاعدتا برمي گردد به اين كه ما چقدر بتوانيم آن زمينه ها را كه بيان شد فراهم بكنيم. چون گرفتن يك تصميم در صدا و سيما و گذاشتن يك سياست تا



[ صفحه 88]



اينكه آن سياست را شما روي آنتن ببينيد، فاصله بسيار زيادي بين اين دو وجود دارد. قاعدتا همانطور كه عزيزان مي دانند، شاخصهاي اداي حق نماز همان 6 يا 7 شاخص عمده اي بود كه مقام معظم رهبري در پيام سال 73 به صدا و سيما فرمودند. در يك ارزيابي كلي ما در بعضي از بخشها توفيق هايي نسبي، در سطح كل جامعه داشتيم ولي در بسياري ار بخشها تا مطلوب ما فاصله زيادي داريم و در اين جهت قاعدتا صدا و سيما هم احساس وظيفه جدي مي كند. با توجه به كمبود وقت، گزارش كوتاهي از برنامه هايي را كه صدا و سيما داشته است خدمت عزيزان عرضه مي دارم، قاعدتا اولين كاري كه صدا و سيما در ارتباط با برنامه هايي كه بطور مستقيم و غيرمستقيم با نگرش محوري و جامع، به نماز داشته است با توليد پخش برنامه ما در قالب هاي مختلف نمايش، گزارش، تركيبي، سخنراني و مستند و سرود ارائه داده است. اين برنامه ها در غالب برنامه هاي معارف اسلامي يك جلوه ويژه پيدا كرده و همانطور در مناسبتهاي ويژه نظير ماه مبارك رمضان، ماه محرم كه آمادگي بيشتري هست، اين نوع برنامه ها يك جايگاه خاصي پيدا كرده و اين كارها علاوه بر شبكه هاي راديو و تلويزيوني سراسري از مراكز شهرستانها هم برنامه هايي را داشته ايم و خصوصا انعكاس مراسم نماز جمعه هست. يكي از محورهاي اصولي و در نمايشنامه برنامه تلويزيوني، راديويي هم سعي شده كه به اهميت نماز بپردازيم. در برنامه هاي كودكان و نوجوانان با توجه به تقش نماز در شكل گيري شخصيت و تكامل و عقيده آنها، (همانطور كه در مقاله هم اشاره شد). برنامه هايي با استفاده از قالب نمايشي و داستاني ارائه شده است. از سيماي جمهوري اسلامي شبكه هاي سراسري، برنامه هاي مختلفي، نظير بچه هاي مسجد، با شكوفه هاي دوستي، يك كار خوب، جوانه هاي نور، تصويرها، بچه هاي محرم و بسياري برنامه هاي ديگر بوده است. از سيماي مراكز شهرستانها،



[ صفحه 89]



برنامه هايي مثل با بچه هاي مسجد در مركز گيلان، خاطره اولين نماز براي سمنان هست، بچه ها بيائيد نماز بخوانيم مركز فارس، بچه هاي مساجد مركز اصفهان، و از صداي جمهوري اسلامي در شبكه هاي سراسري و مراكز شهرستانها برنامه هاي آموزشي و ارشادي متعددي را بر موضوع نماز براي مخاطبين كودك و نوجوان تهيه و پخش شده است در يك جمع بندي كلي ما در سيما و شبكه هاي سراسري، طي سال 74 و 5 ماهه اول سال 75 برنامه هاي جديدي نظير ناز تو نياز ما، در بارگاه قدس، محراب عشق، ضيافت نور، آموزش احكام نماز، در آستانه ديدار، چشمه هاي نور و طليعه توليد و پخش شده است در مراكز شهرستانها هم نداي دوست از مركز گيلان سيماي نماز آذربايجان غربي، اخلاق اسلامي مهاباد، مسجد سنگر است و سرود نماز از مركز يزد و شكوفه هاي قرآن و نمايش معراج مؤمن براي مركز سمنان و معراج سرود و نماز مركز مازندران و صلوات ظهر براي مركز خراسان و بسياري مراكز كه اينجا اطلاعات و آمار آن موجود هست. در يك جمع بندي كلي از صداي جمهوري اسلامي ايران هم شما از شبكه هاي سراسري سپيده در دل شام، تك سوار شهر خاموش و بسياري برنامه هاي ديگر كه ذكر عناوين آنها طول مي كشد. من خلاصه مي كنم، برنامه هايي مثل بر بال صحيفه، زمزمه هاي عارفانه، با حافظان سنگر مساجد، در بارگاه قدس، تا به سرچشمه ي نور، برنامه هاي ويژه ماه مبارك رمضان و برنامه هاي ويژه اذان و مناجات كه پخش آن در گذشته بوده است سعي شده است كه يك غناي بيشتري بگيرد و در اين جهت يك جهت گيري روشنتري پيدا بكنند. من از اين آمار باصطلاح متفرق مي گذرم و يك جمع بندي آماري كلي مقايسه اي سال 73، 74 و 75 يكي دو دقيقه عرضه مي كنم و بحثم را خاتمه مي دهم. در بررسي هاي انجام شده، در سال 74 ما نسبت به سال 73 نوزده درصد، در برنامه هاي تلويزيوني سال 74 نسبت به



[ صفحه 90]



سال 73 نوزده درصد آن اولي را كه گفتم راديويي بود و دومي تلويزيوني هست و برنامه هاي تلويزيوني سال 74 نسبت به سال 73 بيست درصد رشد نشان مي دهد. رشد برنامه هاي مربوط به نماز در 5 ماهه اول سال 75 نسبت به مدت مشابه سال قبل 38 درصد و نسبت به مدت مشابه در سال 73 كه اين حركت خوب هم يك شكل جدي تري گرفت 64 درصد برنامه هاي راديويي رشد داشته است برنامه هاي تلويزيوني مربوط به نماز هم در 5 ماهه اول سال 75 نسبت به مدت مشابه در سال 74، 25 درصد و نسبت مشابه در سال 73 پنجاه درصد افزايش داشته است در سال هاي 73 و 74 و 5 ماهه سال 75 به ترتيب: 7711 ساعت، 9159 ساعت و 5284 ساعت برنامه راديويي، پخش كرديم و 830 ساعت، 995 ساعت و 519 ساعت برنامه ي تلويزيوني از شبكه هاي مختلف پخش شده است كه در سالهاي 73 و 74 و 75 هم آمار ريز آن موجود هست. من در يك روند مقايسه اي هم برنامه هاي مستمر ويژه نماز حالا در راديو ما 62 درصد سال 73 نسبت به گذشته رشد داشته است و حالا آمارهاي متعددي هست. اين بحث را من كوتاه مي كنم. من يك نكته را مي خواهم، تأكيد كنم و آن اين هست كه انسان هميشه به نماز محتاج هست و در عرصه هاي خطر محتاجتر. اين عبارتي است كه مقام معظم رهبري فرمودند. ما اگر واقعا مي گوئيم كه الان دشمن استراتژي بر خودش با ما بر استراتژي تهاجم فرهنگي قرار گرفته است. محوري ترين كار ما در مقابله ممكن است بگوئيم استراتژي تدافعي مصون سازي و استراتژي تهاجمي. محوريترين كاري كه مي تواند در مقابله مؤثر باشد، تعميق و گسترش فرهنگ نماز است. يعني در اين مسئله هيچ ترديدي ما نداريم منتها بايد همه با هم مشاركت بكنيم، كار بكنيم. ان شاءالله اين وظيفه اساسي و مهم را به انجام برسانيم. و صلي الله علي محمد و آل محمد

و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته



[ صفحه 93]




بازگشت