امام خميني رحمه الله در يكي از بيانات خود مي فرمايند:

عبادات هر چه مشقت داشته باشد، مرغوب است و «افضل الاعمال احمزها»؛ [1] مثلا، در زمستان سرد، شب از خواب ناز گذشتن و به عبادت حق تعالي قيام كردن روح را بر قواي بدن چيره مي كند و اراده را قوي مي كند و اين در اول امر، اگر قدري مشكل و ناگوار باشد، كم كم پس از اقدام، زحمت كم مي شود و اطاعت بدن از نفس، زياد مي شود؛ چنان چه مي بينيم اهل آن بدون تكلف و زحمت قيام مي كنند، و اين كه ما تنبلي مي كنيم و بر ما مشكل و شاق است، براي آن است كه اقدام نمي كنيم؛ اگر چند مرتبه اقدام كنيم، كم كم زحمت مبدل به راحت مي شود، بلكه اهل آن التذاذ از آن مي برند، بيش تر از آن التذاذي كه ما از مشتهيات



[ صفحه 85]



دنيايي مي بريم پس به اقدام نفس، عادي مي شود. [2] .

جالب آن كه آنچه در اين فراز از بيانات آن امام عزيز ديده مي شود، دقيقا در عمل آن بزرگوار نيز ديده شده است. يكي از اطرافيان حضرت امام رحمه الله نقل مي كند:

صحنه اي از عبادت ايشان را كه مشهود خودم بوده است، نقل مي كنم (البته آقاي بهاء الديني هم در مدرسه بودند و شايد به ياد داشته باشند): يك سال در قم خيلي برف آمده بود؛ قريب پنج - شش ذرع، كه سيل نصف قم را برد. در همان موقع، در همان وضعيت، ايشان نصف شب از دارالشفاء مي آمد مدرسه ي فيضيه و به هر زحمتي بود، يخ حوض را مي شكست و وضو مي گرفت و مي رفت زير مدرس مدرسه و در تاريكي مشغول تهجدش مي شد. حالا چه حالي داشت، نمي توانم بازگو كنم؛ با حالت خوشي تا اذان صبح مشغول تهجد مي شد. هنگام اذان مي آمد مسجد بالا سر و پشت سر آقاي حاج ميرزا جواد ملكي به نماز مي ايستاد و بعد بر مي گشت و مشغول مباحثاتش مي شد. مي توانم بگويم كه ايشان در امر عبادت و تهجد، اگر در بين علما بي نظير نبود، يقينا كم نظير بود. [3] .



[ صفحه 86]