مردود بودن عبادت بدون حضور قلب
امام خميني رحمه الله عبادت بدون حضور قلب را بي ارزش و يا بي اثر مي دانند و در اين باره مي نويسند:
اگر قلب در وقت عبادت غافل و ساهي باشد، عبادت او حقيقت پيدا نكند و شبه لهو و بازي است. و البته چنين عبادتي را در نفس به هيچ وجه تأثيري نيست و عبادت از صورت و ظاهر به باطن و ملكوت بالا نرود - چنان چه به اين معني در اخبار اشاره شده - و قواي نفس با چنين عبادتي تسليم نفس نشوند و سلطنت نفس بر آن ها بروز نكند و همين طور قواي ظاهره و باطنه تسليم اراده ي الله نگردد و مملكت در تحت كبرياي حق منقهر نشود؛ چنان چه پر واضح است. [1] .
در ادامه، ايشان توضيح مي دهند كه اگر نمازهايمان ما را از زشتي ها باز نمي دارند، به دليل اين است كه ما حضور قلب در عبادت را كسب نكرده ايم و براي همين، عبادت در قلب ما اثر
[ صفحه 64]
نكرده و ما نتوانسته ايم قلبا از بدي ها جدا و به سوي خوبي ها كشيده شويم؛ چرا كه در اثر نماز:
بايد در دل چراغي روشن شود و در باطن نوري فروزان شود كه انسان را هدايت به عالم غيب كند و زاجر الهي پيدا شود كه انسان را از عصيان و نافرماني باز دارد. [2] .
و لابد ما عبادتي بي مغز و بدون شرايط قلبي داشته ايم كه پس از سال ها عبادت، چنين اثري در ما حاصل نشده است.
و اين گونه است كه در مكتوباتشان صريحا مي فرمايند:
عبادت بي حضور قلب قيمتي ندارد. [3] .
پاورقي
[1] آداب الصلاة، ص 33.
[2] همان، ص 34.
[3] شرح چهل حديث، ص 426.