آيه ي جمعه
يا ايها الذين امنوا اذا نودي للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا الي ذكر الله... [1] .
آيه، دلالت بر وجوب اقامه ي جمعه دارد. ملا محسن فيض كاشاني در بيان
[ صفحه 77]
وجه دلالت آيه بر وجوب چنين گفته است: «مفسرين اتفاق دارند بر اينكه مراد از ذكر در آيه، خطبه يا نماز جمعه است از باب تسميه ي شي ء به اشراف اجزاء آن. و صيغه ي امر براي وجوب و در اينجا براي تكرار است. و تعليق سعي به نماز جمعه در آيه به نداء، مبني بر غالب است؛ و امر دلالت كننده بر وجوب در آيه نوعي تأكيد است.» [2] .
علماي ديگر در رد اين استدلال چنين گفته اند:
اولاً - آيه ي جمعه دلالت دارد بر وجوب سعي به نماز جمعه اي كه اقامه شده، و آيه در صدد تشريع و اثبات وجوب نماز جمعه نيست - تفصيل بررسي مفاد آيه در باب اول گذشت -
ثانياً - اگر شخصي مفاد آيه را مطابق با درك ما قبول نكند و بگويد آيه مطلق است و دلالت بر وجوب نماز جمعه در هر حال و در هر زمان دارد، مي گوييم: به واسطه ي اجماع و اطلاق احاديث و رواياتي كه در وجوب نماز جمعه وارد شده و گوياي اين مطلب است كه حضور در نماز جمعه بر هر مكلفي واجب است مگر بر 5 يا 7 نفر، اطلاق آيه مقيد مي شود. و چه بسا مي توان گفت مراد از اين آيه چيزي نيست كه احتياج به تقييد داشته باشد، بلكه مراد آيه، مطلق وجوب مي باشد كه از ضروريات است. همانند گفته ي علما كه مي گويند: «الزكاة واجبة» و «الحج واجب» كه مسلماً مراد از عباراتي از اين قبيل، وجوب بعد از احراز شرائط آن است. [3] .
پاورقي
[1] سوره جمعه، آيه 9.
[2] معتصم الشيعه، ص 33.
[3] جواهر الكلام، ج 11، ص 9 و 168.