مسأله ي - 23 - آيا اگر مريض و پيرمرد و كور در نماز جمعه شركت كنند نمازشان صحيح است يا نه؟ و آيا بعد از حضور، نماز جمعه بر آنها واجب مي شود يا نه؟؟

در شرايع آمده است «ظاهر اين است كه اگر در محل نماز جمعه حاضر شوند، بر آنها واجب مي شود [1] ، بلكه در غنيه و ظاهر ايضاح و شرح قواعد ادعاي اجماع بر آن شده است» [2] و بعضي از معاصرين أدله اي هم به عقيده ي خودش براي آن ذكر كرده و چنين معتقد شده كه نه تنها نماز جمعه ي اينان صحيح است، بلكه بر آنها واجب است كه بعد از حضور، نماز جمعه بخوانند، [3] لكن قبلا گذشت كه در صحيحه ي زراره آمده است: نماز جمعه از نه گروه برداشته شده است نه وجوب نماز جمعه، زيرا عبارت روايت اين است: «انما فرض الله عزوجل علي الناس من الجمعة الي الجمعة خمسا و ثلاثين صلاة منها صلاة واحدة فرضها الله عزجل في جماعة و هي الجمعة و وضعها عن تسعة...» [4] همانطور كه پيداست ضمير وضعها به خود جمعه، رجوع مي كند، يعني اصل نماز جمعه را از اين گروه برداشته است، و بديهي است كه برداشتن اصل نماز جمعه از كسي ظاهر در اين است كه چنين كسي نمي تواند نماز جمعه را بياورد، زيرا خدا آنرا از او برداشته است و اگر مراد اين نبود ظاهرا بايد مي فرمود، و وضع فرضها يا وجوبها از نه گروه، بنابراين جاي هيچ دغدغه اي نيست كه اين گروه نمي توانند نماز جمعه بخوانند مگر دليل خاصي نسبت به جواز يا وجوب آن براي برخي از آنان اقامه شود، آنطور كه درباره زن، اقامه شد و در كودك با حجية ظن مطلق قابل تصحيح است والا براي او هم جايز نيست، پس بايد گفت: اگر اين گروه مورد بحث، به نماز جمعه حاضر شدند لازم است نماز جمعه را رجاء بياورند، آنگاه نماز ظهر را بخوانند.

مسأله ي - 24 - از آنچه كه در مسأله ي قبل بيان شد روشن گرديد كه اگر بنده اي وجود داشته باشد، حكم او هم همان حكم است كه در آن مسأله بيان شد.



[ صفحه 170]