مسأله ي - 3 - آيا قرائت نماز جمعه، جهري است يا اخفاتي و يا به هر دو نحو جايز است؟

چند روايت وارد شده است كه به قول صاحب جواهر ظاهر در وجوب جهر در نماز جمعه است [1] ، لكن در مفتاح الكرامة آمده است: «اجماع منقولي كه بر استحباب جهر در نماز جمعه در كلام علامه ذكر شده است در تذكره و نهاية الأحكام و ذكري و بيان و قواعد، و جامع المقاصد و غريه و ارشاد جعفريه و روضه و مقاصد عليه و فوائد مليه، و مفاتيح و حدائق هم آمده است و در رياض از آن نفي خلاف شده است و در معتبر آمده است كه أهل علم در آن اختلاف ندارند، و در تنقيح آمده است كه علماء در آن اجماع كرده اند [2] اين اجماع گرچه از طرف منتهي مورد ترديد قرار گرفته است، زيرا در آنجا آمده است كه من بر كلامي از اصحاب وقوف پيدا نكردم كه وجوب و عدم آنرا بگويد، و لكن سيد عاملي مي گويد: اكثر أصحاب تصريح به استحباب كرده اند مثل آنچه كه در مصباح شيخ و اشارة السبق و سرائر و نافع و معتبر و كتابهاي علامه و شهيد اول و ثاني و تنقيح و موجز الحاوي و كشف الألتباس. و جامع المقاصد و كفايه و شافيه و كشف الرموز آمده است، بنابراين، اگر از باب ظن خاص وارد شويم ظاهر اين است كه جهر واجب است، زيرا در بعضي از آن روايات أمر به جهر شده است و در بعضي به صورت جمله ي خبريه از جهر خبر داده شده است و در بعضي نفي جهر از ظهر جمعه شده است و براي جمعه اثبات جهر شده است و چون در ظهر جمعه هم جهر استحبابي است، پس اين اثبات بايد اثبات وجوبي باشد و آن نفي هم نفي وجوبي باشد، لكن احتمال اينكه منظور از نفي در اين روايت، نفي وجوبي باشد و منظور از اثبات، استحباب مؤكد نه وجوب، و منظور از أمر و جمله ي خبريه هم در آن دو روايت، استحباب باشد، به ضميمه ي آن اجماعات منقوله، موجب مي شود كه ظن قوي يي براي انسان حاصل شود كه جهر در نماز جمعه مستحب است نه واجب، بنابراين، اگر قائل به انسداد باشيم، بايد به استحباب جهر فتوا دهيم، ولي اگر قائل به انفتاح باشيم چنين فتوائي مشكل است، بلكه ظاهر اين است كه جهر در نماز جمعه واجب است پس احتياط در آوردن جهر در قرائت نماز جمعه است.



[ صفحه 156]