مسأله 15 - صاحب جواهر نقل كرده است كه گفته شده است: مشهور فقهاء بلكه اكثر آنان قائل شده اند به اينكه بايد خطبه ي نماز جمعه بصورت عربي باشد [1] . آيا مطلب همانطور است كه آنان گفته اند يا لزومي ندارد كه خطبه بطور عربي ايراد شود؟

به نظر ما هيچ دليلي بر عربي بودن خطبه ي نماز جمعه دلالت نمي كند و مجرد اينكه پيامبر و امام (ع) خطبه را عربي مي خوانده اند دليل بر اين نمي شود كه بايد خطبه عربي باشد، زيرا براي مردمي كه عرب زبانند بايد خطبه ي عربي خوانده شود، و وجهي ندارد كه غير عربي خوانده شود، و اما آيا اگر مردم نمازگزار زباني غير عربي داشته باشند و يا غير عربي را هم خوب فهم كنند باز هم لازم است خطبه بصورت عربي خوانده شود؟

ظاهرا هيچ وجهي براي آن وجود ندارد، بلكه مي توان گفت در صورت اول خواندن خطبه ي عربي لغو و خالي از غرض اصلي خطبه است، آنطور كه در روايات علل و عيون به آن اشاره شده است. آري آنچه كه مربوط به مردم نمي شود مثل حمد و ثناء بر خدا و دعاها، بعيد نيست كه اگر نمازگزاران هم غير عرب باشند ايراد آن به شكل عربي مجزي باشد، بلكه مطابق با احتياط است، و لكن آنچه كه راجع به وعظ و توصيه به تقوا است ظاهرا جاي ترديدي نيست كه بايد بزبان مردمي ايراد شود كه نمازگزار و مخاطبين خطيب جمعه اند، و اگر اين امر، ميسر نشود بعيد نيست كه بگوئيم: نماز جمعه ساقط مي شود زيرا يكي از شرائط خطبه كه وعظ و توصيه به تقوا است، تحقق پيدا نمي كند، و اكتفاء به ترجمه، معلوم نيست محقق آن باشد.



[ صفحه 122]