دكتر محمد عثمان نجاتي دكتر روان شناس و استاد روان شناسي دانشگاه كويت و صاحب نظر در مسائل رواني، نظرات جالب و مفيدي با استفاده از مطالب قرآني و روان شناسي در مورد نماز گفته اند:

«كلمه ي نماز نشان مي دهد كه رابطه اي بين انسان و پروردگار وجود دارد. زيرا انسان در نماز با خضوع و خشوع در برابر پروردگار و آفريدگار مي ايستد، او با جسم نحيف و ضعيف خود در برابر خداي بزرگ قادر و توانا قرار مي گيرد، خدايي كه بر تمام ذرات هستي حاكم، و مدبر امور



[ صفحه 34]



در آسمانها و زمين است، خدايي كه مرگ و زندگي در يد قدرت اوست و رزق و روزي را بين مردم تقسيم مي كند و قضا و قدر و هر خيري كه به ما مي رسد، به امر او انجام مي پذيرد. خشوع انسان در نماز براي خداوند متعال، به او نيرو مي بخشد و صفاي روحي و آرامش قلبي و امنيت رواني را در او برمي انگيزد، چون انسان در نماز با تمام حواس خود متوجه خدا مي شود و از همه ي اشتغالات و مشكلات دنيا روي برمي گرداند و به هيچ چيز، جز خدا و آيات قرآن كه در نماز بر زبان مي آورد، فكر نمي كند. اين حالت آرام سازي و آرامش رواني ناشي از نماز، از نظر درماني تأثير بسزايي در كاهش شدت تشنجات عصبي از فشار زندگي روزانه و پايين آوردن حالت اضطرابي كه برخي از مردم دچار آن هستند دارد.

خواندن به موقع نماز بهترين برنامه ي تمرين و فراگيري آرامش است. معمولاً وقتي انسان كيفيت آرام سازي را ياد بگيرد مي تواند از تشنجات عصبي ناشي از فشارها و گرفتاريهاي زندگي رها شود.

انسان پس از نماز، به ذكر و دعا مي پردازد و اين خود به تداوم آرامش رواني كمك مي كند. اصولا انسان در دعا، با خداي خود به مناجات مي پردازد و از مشكلاتي كه او را در زندگي ناراحت و مضطرب ساخته است، به درگاهش پناه مي برد و با بازگو كردن رنج و اندوه خود از خدا مي خواهد كه در حل مشكلات و برآوردن نيازها به او كمك كند.



[ صفحه 35]



تأثير نماز از جنبه ي ديگر، بسيار بيشتر از تأثير روان درماني آن است. زيرا علاوه بر آزاد شدن نيروي رواني انسان از زنجير اضطراب، اصولا رابطه ي معنوي ميان انسان و خداوند در اثناي نماز، به او آن چنان نيروي معنوي مي بخشد كه مايه ي تجديد اميد، تقويت اراده و آزاد شدن تواناييهاي عظيم وي مي شود، تواناييهايي كه او را بر تحمل سختيها و انجام كارهاي بسيار بزرگ قادر مي سازد.

درباره ي وضو هم بايد گفته شود كه وضو به عنوان مقدمه ي نماز، نه تنها موجب تطهير جسم از آلودگيها مي شود، بلكه تطهير روح را دربرمي گيرد. با وضو مؤمن احساس مي كند جسم و روحش از آلودگي گناهان و لغزشها پاك شده است. اين احساس پاكي و طهارت جسمي و روحي انسان را براي ارتباط معنوي با خداوند و ورود به حالت آرام سازي جسمي و روحي در نماز، آماده مي سازد.» [1] .