سيكهيزم (Sikhism) مذهبي است آميخته از دين اسلام و مذهب هندو. كه خداي آنها «ويشنو» مي باشد كه عده ي زيادي از هندوان پيرو آن خدا هستند. نكته قابل تذكر اين است كه سيك ها نه هندو هستند و نه مسلمان. بلكه يك آئين ثالثي است كه از اختلاط و جمع نكات مشترك اين دو تشكيل يافت. اين كيش بواسطه مردي به نام «بابانانك» (Babananak) تأسيس شد. و در قسمتي از شمال غربي هندوستان گسترش يافت و حدود چهارصد سال از تأسيس آن مي گذرد و در اين مدت در همان ناحيه مانده و به كشورهاي ديگر رسوخ نكرده است [1] .

تعاليم نانك بصورت ساده و آسان كه تركيبي از اسلام و هندو مي باشد براي پيروان آن مطرح گرديد.

اساس مكتب او توحيد است. او معتقد است كه خدا در سراسر عالم هستي حضور دارد و در دل آدمي جاي دارد. او مي گفت خدا را در خارج از دل جستجو مكن. زيرا او در همه ي دلها موجود است بوسيله تعليم معلم مي توان به او دست يافت [2] .

گوشه اي از عبادات آنها اين است كه: تو هماني كه نشان و رنگ و نژاد و فرقه اي نداري. راز نامهايت را كسي آگاه نيست. سجده كنم تو را كه



[ صفحه 234]



گنجينه جهاني. تو زيبائي. مخلوق نداري و تو را پاياني نيست و هميشه پايداري. از كسي هراس نداري و كسي تو را نترساند. سجده كنم تو را كه طلسم كاملي و هميشه جاودان هستي. تمام احكام و فرامين از تو است و از غم و اندوه به دوري و....

و مراسم آنها در معبدشان چنين است كه همه ي افراد بايد حتما كلاهي بر سر نهند و اگر كلاهي نبود لااقل دستمالي را بر سر گذارند و هر فرد سيك كه وارد مسجد و معبد مي شود با گامهاي كوتاه تا يك متري محل قرارگاه كتاب مقدس آمده تعظيم نمايد و به سجده رود و... [3] .