از جمله مصاديق سرمايه ي حرام، ثروتي است كه از طريق ربا بدست آيد تحصيل و كسب درآمد از طريق ربا در مرتبه ي محاربه و جنگ با خداست و مسلم است كسي كه با خدا در حال جنگ باشد دشمني با او را اظهار كرده است و كسي كه دشمن خدا باشد چگونه مي تواند او را عبادت نمايد؟ در قرآن كريم خداوند فرموده اند:

يا ايها الذين آمنوا اتقوا الله و ذروا ما بقي من الربوا إن كنتم مؤمنين.

«اي كساني كه ايمان آورده ايد از خدا بترسيد و آنچه از ربا باقي مانده را رها كنيد اگر مؤمن هستيد» [1] .

يعني شرط ايمان به خدا دوري از رباست و آن كس كه در معاملات شخصي اموال و سرمايه ي خود را با ربا آميخته مي سازد در ايمانش نسبت به پروردگار ترديد است.

آنچه از آيات اواخر سوره ي بقره استفاده مي شود اين است كه رباخواران با قانون الهي در جنگ و مبارزه هستند و قطعا چنين افرادي ايمان ندارند و چون مؤمن نيستند در قيامت عذاب آنها دائمي است و اهل نماز جزء اين دسته از افراد نيستند و اگر چنين افرادي نماز هم بخوانند نمازشان، نماز واقعي و اثربخش نيست چون كساني كه اهل عبادت باشند و خدا را با معرفت پرستش نمايند از اعمالي كه خداوند شديدا از آن نهي



[ صفحه 210]



نموده دوري مي كنند.

اگرچه شايد عمل رباخواري در ميان عرف جامعه مسلمين به عنوان يك سنت رايج درآمده باشد و قبح و زشتي خود را از دست داده باشد و ليكن شدت حرمت آن از بسياري از گناهان و معصيت هايي كه ما تصور مي كنيم بيشتر و بالاتر است. چنانچه در روايت آمده است كه: درهم من الربا اشد عند الله من ثلاثين زنية في الاسلام. «يك درهم ربا نزد خداوند شديدتر از سي عمل زنا در اسلام است» [2] .

پس نماز فرد رباخوار ظاهر و صورت نماز را دارا است اما صورتي كه فاقد روح و باطن است همانند جسدي كه روح در آن وجود ندارد. مسلم است چنين نمازي را خاصيتي نيست.

بنابراين خوردن ربا در عبادات و انجام اعمال عبادي بي تأثير نيست. براي ظاهر شدن آثار عبادات در زندگي بايد از اين عمل حرام نيز دوري جست. هشام بن سالم از امام صادق عليه السلام روايت مي كند كه امام فرمودند:

انما حرم الله - عزوجل - الربا لكيلا يمتنع الناس من اصطناع المعروف.

«خداوند ربا را حرام نموده تا مردم از كار نيك و پسنديده امتناع نورزند» [3] .

و نيز فرموده اند:

اكل الربا لا يخرج من الدنيا حتي يتخبطه الشيطان.

«رباخوار از دنيا بيرون نمي رود مگر اينكه به نوعي از جنون مبتلا خواهد شد» [4] .



[ صفحه 211]