اينكه مقصود پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم از اين روايت چه بوده و چگونه اين كلام رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم قابل توجيه مي باشد نياز به توضيح و تفسير دارد كه بصورت خلاصه بيان مي شود.

تقدم هر كدام از اين فرازهاي حديث بسيار حساب شده و دقيق بيان شده است يعني تقدم سگ بر خوك و خوك بر كافر و كافر بر منافق و منافق بر تارك الصلاة بخاطر برتري و امتيازي است كه هر كدام بر ديگري دارد. يعني ترتيب هر كدام به جهت امتيازاتشان مي باشد و الا رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي توانستند اين ترتيب را رعايت نفرمايند. اينكه سگ مي گويد خدا را شاكرم كه مرا خوك خلق نكرده است و يا خوك با زبان حيواني خويش مي گويد اينكه خدا مرا كافر نيافريده است او را شاكرم و كافر چون منافق نشده خدا را سپاس مي گويد و نيز منافق به نفاق خود راضي شده كه بي نماز نباشد هرچند كه بي نماز واقعي است نه ظاهري. بايد سري در اين جملات نهفته باشد كه ما به برخي از آن اسرار اشاره مي كنيم.



[ صفحه 190]