قبلا به اين نكته اشاره شد كه از آيات و روايات استفاده مي شود كه نماز به معناي تمام دين است و نماز يعني همه دين، اگر چنين باشد كه نماز به معناي تمام دين باشد در واقع ترك نماز به معناي ترك دين است. يعني كسي كه نمازش را ترك نمايد دين خود را از دست داده است. اين سخن صريح و روشن پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم است كه فرمودند: الصلاة عماد الدين فمن ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه.

«نماز پايه دين است پس كسي كه نمازش را عمدا ترك نمايد دينش را منهدم كرده است» [1] .

در ادامه همين روايت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايند: و من ترك اوقاتها يدخل الويل و الويل واد في جهنم كما قال الله تعالي ويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم ساهون. «و كسي كه اوقات نماز را ترك كند داخل در ويل مي شود و ويل سرزميني است در جهنم چنان كه خداوند فرمود: ويل جاي نمازگزاران است آن نمازگزاراني كه در نماز خود سهو كننده و غافلند» [2] .

پس تاركين نماز منهدم كنندگان دينند و آنان كه نماز را به وقت آن اقامه نمي كنند و سبك مي شمارند مستحق وادي جهنمند.

و از امام صادق عليه السلام روايت است كه فرمودند: «مردي نزد رسول



[ صفحه 178]



خدا صلي الله عليه و آله و سلم آمد و عرض كرد يا رسول الله مرا نصيحتي بفرمائيد حضرت فرمود: نماز را عمدا رها مكن كسي كه نماز را عمدا ترك كند ملت اسلام از او بيزار است». [3] .

وقتي كه انسان با ترك نماز دين خود را از دست دهد قطعا اعمال نيك او هم نزد خداوند پذيرفته نيست و تمامي اعمال خيري كه انجام دهد باطل خواهد بود. چنانچه در روايت وارد شده كه: «هر كس نمازش را بدون عذر ترك نمايد عمل او باطل است» [4] .

بنابراين آنان كه در دنيا اهل نماز نبوده ولي اعمال خير انجام مي دهند نبايد در آخرت توقع ثواب و پاداش داشته باشند چون اينان با ترك نماز هم دين خود را از دست داده اند و هم آخرت و پاداش اخروي را.