يكي ديگر از امتيازات نماز بر ساير اعمال عبادي و احكام ديني اين است كه نماز بهترين وسيله تقرب و نزديكي به خدا است. هرچند هدف همه احكام و عبادات ديني براي نزديكي بندگان به معبود تشريح و وضع گرديده اند ولي ترديدي نيست كه همه آنها بصورت يكسان و يكنواخت انسان را به خدا نزديك نمي كند. بلكه هر كدام داراي درجات و مراتب



[ صفحه 155]



مي باشند، بعنوان مثال حج و جهاد و صوم و زكات همه وسيله اي براي قرب و نزديكي به خدايند اما اثري كه در جهاد هست در حج نيست و يا اثر و نتيجه اي كه در حج وجود دارد در زكات نيست. پس تأثير همه اينها مساوي نيستند. آنچه كه از متون ديني بر مي آيد اين است كه تأثير نماز به مراتب بالاتر و بيشتر است. در روايتي از امام موسي كاظم عليه السلام هفتمين پيشواي شيعيان چنين منقول است كه:

افضل ما يتقرب به العبد الي الله بعد المعرفة به الصلاة. «بهترين چيزي كه بنده بعد از شناخت خدا به وسيله ي آن به درگاه الهي تقرب پيدا مي كند نماز است» [1] .

آنچه كه از اين روايت و روايات مشابه آن فهميده مي شود دو نكته مهم است يكي اينكه انسان محتاج و نيازمند به نزديكي و تقرب است تا كمال خود را بيابد يعني هر انساني براي رسيدن به كمال نيازمند تقرب الهي است.

و نكته مهم ديگر اينكه بدون سبب و وسيله اين تقرب و تكامل حاصل نمي شود. براي سير معراجي و سفر روحاني نياز به براق است و بهترين براق تقرب به سوي خداوند متعال كه تكامل انساني در پرتو آن نهفته است نماز است. چون كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرموده اند: الصلاة معراج المؤمن. «نماز عروج دهنده ي مؤمن به سوي خدا است» [2] .

پس نزد تقواپيشگان بهترين وسيله نزديكي به خداوند و رمز



[ صفحه 156]



رستگاري نماز است و منشأ همه انحرافات رفتاري و مفاسد اخلاقي دوري از اين راز است و هر كه آگاه از اين راز است در زندگي سرافراز است اما براي كسي كه از عظمت راز نماز بي تماس است براي او راه بسي دور و دراز است.