در اين زمينه، روايات مختلفي وجود دارد. مرحوم صدوق رحمه الله نقل مي كند:عن أبي عبدالله عليه السلام قال من صلي الصلوات المفروضات في أول وقتها و أقام حدودها رفعها الملك الي السماء بيضاء نقية و هي تهتف به تقول حفظك الله كما حفظتني و أستودعك الله كما استودعتني ملكا كريما و من صلاها بعد وقتها من غير علة فلم يقم حدودها رفعها الملك سوداء مظلمة و هي تهتف به ضيعتني ضيعك الله كما ضيعتني و لا رعاك الله كما لم ترعني؛ [1] .

حضرت صادق عليه السلام فرمود: كسي كه نمازهاي واجب را در اول وقت آن ها را به جا آورد و حدود آن ها را به پا دارد، فرشته آن ها را به سوي آسمان بالا مي برد، در حالي كه سفيد و پاكيزه است. آن نماز مي گويد: خداوند تو را نگاه دارد، چنان چه تو مرا نگاه داشتي و نزد خدا تو را به وديعه مي گذارم چنان چه تو مرا نزد فرشته كريمي به وديعه گذاشتي. و كسي كه نمازها را بدون علتي بعد از وقت آن ها به جا آورد و حدود آن ها را به پا ندارد،



[ صفحه 113]



فرشته آن ها را بالا برد، در حالي كه سياه و تاريك هستند و فرياد زند به آن شخص كه خداوند تو را ضايع كند، چنان چه مرا ضايع كردي و مراعات نكند تو را، چنان چه مراعات نكردي مرا.

پس نماز را بايد درست به جا آورد. در زمان پيامبر صلي الله عليه و آله فردي در مسجد تند و سريع نماز مي خواند. حضرت فرمود: «نقر كنقر الغراب؛ [2] بر زمين نوك مي زند، مانند نوك زدن كلاغ». اين چه نمازي است؟ اين نماز بالا نخواهد رفت.

نه تنها عبادات و نماز ما درك و شعور دارند و زنده هستند، بلكه در اخبار متعدد وارد شده و در قرآن شريف نيز آمده است كه جميع موجودات عالم زنده هستند و حيات ملكوتي دارند. شايد در عالم ماده، حيات نداشته باشند، اما در عالم ملكوت هر چه بنگري سراسر علم است و حيات. از همين جا بهتر مي توان مفهوم اين آيه را فهميد كه مي فرمايد:

(ان الدار الاخرة لهي الحيوان) [3] .

همانا سراي آخرت زنده است و زندگي دارد.

در اين عالم، حياتي نيست، بلكه حيات در عالم ديگر جريان



[ صفحه 114]



دارد و هر كس توشه اش بهتر و بيش تر باشد، زنده تر است و از زندگي آن عالم بهره ي بيش تري دارد.