فضائل و بركات نماز شب
براي نماز شب فضيلت هاي فراواني وارد شده و تأكيد بسياري از اهل بيت عصمت و طهارت سلام الله عليهم براي به جا آوردن آن به عمل آمده است و خواص و فوائد زيادي براي آن ذكر شده است كه نمونه اي از آنها به اين شرح است:
1- استجابت دعا
از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم روايت شده كه ايشان فرمودند:
«ان في الليل لساعة لا يدعوا فيها عبد مؤمن بدعوة الا استجيب له قلت متي هي؟ قال ما بين نصف الليل الي الثلث الباقي» [1] .
«در شب ساعتي است كه بنده مؤمن در آن دعا نكند مگر اينكه استجابت شود.»
از حضرتش پرسيدم: «آن، چه هنگامي است؟»
فرمودند: «مابين نصف شب تا ثلث باقي مانده از شب.»
[ صفحه 40]
2- فراخوان عمومي
پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايند:
«اذا كان آخر الليل يقول الله سبحانه: هل من داع فاجيبه؟ هل من سائل فأعطيه سؤله؟...» [2] .
«چون آخر شب فرارسد خداوند سبحانه و تعالي مي فرمايد: آيا دعا كننده اي هست تا اجابت كنم؟ آيا سؤال كننده و خواهنده اي هست تا خواسته اش را بدهم؟..»
3- هر چه بخواهد به او مي دهند
از امام باقر عليه السلام نقل شده كه:
حق سبحانه و تعالي امر مي نمايد ملكي را كه در هر شب جمعه از بالاي عرش ندا مي كند از اول شب تا آخر شب از جانب رب اعلي كه: «آيا بنده مؤمني هست كه پيش از طلوع صبح براي آخرت و دنياي خود مرا بخواند تا من دعاي او را مستجاب كنم». [3] .
4- باعث سلامت جسم
اميرالمؤمنين علي عليه السلام فرمودند:
«صلوة الليل مصحة للبدن» [4] .
«نماز شب بهبودي بخش بدن است.»
[ صفحه 41]
5- باعث زيبايي صورت
امام صادق عليه السلام فرمودند:
«صلوة الليل تحسن الوجه» [5] .
«نماز شب (باعث) زيبايي و نوراني شدن چهره مي شود.»
6- بهره مند شدن از نور خدا
از امام سجاد عليه السلام سؤال شد:
«ما بال المتهجدين بالليل من احسن الناس وجها؟»
قال عليه السلام:
«لأنهم خلو بربهم فكساهم من نوره.» [6] .
«چرا نماز شب خوانان از زيبارويان مردمند؟»
فرمود:
«از آن رو كه آنان با پروردگار خودشان به خلوت نشستند پس خداي تعالي به آنان از نور خود پوشانيد.»
7- حسن اخلاق و فراواني رزق و...
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«صلوة الليل تحسن الوجه و تحسن الخلق و تطيب الريح و...» [7] .
[ صفحه 42]
«نماز شب چهره را زيبا مي نمايد و اخلاق را نيكو و بوي بدن را پاك و خوش مي سازد. نماز شب روزي را فراوان و قرض را ادا مي سازد...»
8- از بين بردن گناهان روز
امام صادق عليه السلام در ذيل آيه شريفه (ان الحسنات يذهبن السيئات) فرمودند:
«صلوة الليل تكفر ما كان من ذنوب النهار» [8] .
«نماز شب گناهاني را كه انسان در روز مرتكب شده است فرومي نشاند.»
9- موجب مباهات خداوند
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد:
«همين كه بنده اي از خوابگاه خويش براي نماز به قصد جلب رضاي پروردگارش برمي خيزد خداوند به فرشتگان مباهات مي كند و مي فرمايد:
«اما ترون عبدي هذا قد قام من لذيذ مضجعه الي صلوة لم افرضها عليه اشهدوا اني قد غفرت له.» [9] .
«آيا نمي بينيد اين بنده ام را كه از خواب لذيذ خود دست برداشته و به نمازي كه بر او واجب نكرده ام مشغول است. گواه باشيد كه من او را مشمول مغفرت خويش قرار دادم.»
[ صفحه 43]
10- ثواب آن را كسي نمي داند
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«ما من عمل حسن يعمله العبد الا و له ثواب في القرآن الا صلوة الليل فان الله لم يبين ثوابها لعظيم خطرها عنده...» [10] .
«هر كار نيكي كه بنده انجام مي دهد، در قرآن از براي آن پاداشي هست مگر نماز شب كه خداوند از آن نظر كه پاداش در نزد او بسيار بزرگ بوده بيان نفرموده...!»
11- فوايد نماز شب
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«نماز شب اين فوائد را دارد» [11] .
مرضاة للرب. موجب رضاي پروردگار مي شود.
و حب الملائكة موجب دوستي فرشتگان مي گردد.
و سنة الانبياء سنت پيامبران است.
و نور المعرفة نور و بصيرت در معرفت مي دهد.
و اصل الايمان ريشه ايمان است.
و راحة الابدان سبب آسايش بدنها است.
و كراهة الشيطان ناخوشايند شيطان مي باشد.
[ صفحه 44]
و سلاح علي الاعداء اسلحه ي مؤمن در برابر دشمنان است.
و اجابة الدعاء موجب استجابت دعا مي گردد.
و قبول الأعمال موجب قبولي اعمال مي شود.
و بركة في الرزق باعث بركت در رزق و روزي خواهد بود.
و شفيع بين صاحبها و بين ملك الموت بين صاحبش و فرشته مرگ شفيع است.
و سراج في قبره چراغ قبر است.
و فرش تحت جنبه فرش زيرين اوست.
و جواب علي منكر و نكير پاسخگوي منكر و نكير است.
و مونس و زائر في قبره الي يوم القيامة تا روز قيامت مايه آرامش و زائر اوست در قبر.
فاذا كان يوم القيامة كانت الصلوة ضلا فوقه و تاجا علي رأسه و لباسا علي بدنه در روز قيامت سايه اي بالاي او و تاجي بر سر او و لباسي بر تن اوست.
و نورا يسعي بين يديه در روز قيامت نوري است كه پيشاپيش او در حركت است.
و سترا بينه و بين النار حجابي بين او و آتش مي شود.
و حجة بينه و بين الله تعالي حجتي بين او و خداوند متعال مي گردد.
و ثقلا في الميزان ميزان اعمال را سنگين مي كند.
و جوازا علي الصراط گذرنامه عبور از پل صراط است.
و مفتاحا للجنة.. كليد درب بهشت است.
[ صفحه 45]
12- پشت سر او هفت صف از ملائكه قرار مي گيرد
ابن عباس گفت: فرمود رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم در حديثي:
«پس كسي كه روزي شود او را نماز شب از مرد يا زن، بپا خيزد براي خدا با اخلاص پس وضو بگيرد، وضوي شادابي و نماز كند براي خداي عزوجل با نيت راستي و قلب سليمي (و بدن خاشعي) و چشم گرياني، قرار دهد خداي تعالي پشت سر او هفت صف از ملائكه كه هر صفي را شماره ننمايد عددشان را مگر خدا. يك جانب هر صف به مشرق و ديگري به مغرب است. پس وقتي فارغ شود بنويسد خداي تعالي از براي او به عدد آنها درجاتي.» [12] .
13- نورانيت صورت در روز
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد:
«كسي كه نماز شب بخواند صورت و (سيرتش) در روز نيكو خواهد بود.» [13] .
14- موجب خشنودي پروردگار
اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي فرمايد:
[ صفحه 46]
«قيام شب موجب صحت جسم و خشنودي پروردگار و در معرض رحمت او قرار گرفتن و تمسك به اخلاق پيامبران است.» [14] .
15- بهترين مردمان
پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد:
«بهترين شما كساني هستند كه در سخن گفتن مؤدبند، گرسنگان را سير مي كنند و در شب آن هنگام كه مردم خوابند نماز مي خوانند.» [15] .
16- مغبون نمي گردد
امام صادق عليه السلام به يكي از يارانش فرمود:
«دست از قيام شب برمدار. مغبون كسي است كه از قيام و عبادت شب محروم گردد.» [16] .
17- زينت دنيا و آخرت
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«سه چيز است كه افتخار مؤمن و زينت او در دنيا و آخرت است: 1- نماز در آخر شب و...» [17] .
[ صفحه 47]
18- شرف مؤمن
پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم به جبرئيل فرمود:
«مرا پند ده.»
جبرئيل گفت:
«اي محمد هر چه مي خواهي عمر كن اما بدان كه سرانجام خواهي مرد و به هر چه مي خواهي دل ببند اما بدان سرانجام از آن جدا خواهي شد و هر عملي مي خواهي انجام ده ولي بدان سرانجام عملت را خواهي ديد و نيز بدان كه شرف مؤمن نماز شب او است و عزتش خودداري از ريختن آبروي مردم است.» [18] .
19- دل را روشن مي كند
پيغمبر خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمود:
«پنج چيز دل را روشن مي كند: 1- بسيار قل هو الله خواندن 2- كم خوراكي 3- مجالست با علماء 4- نماز شب 5- رفتن به مساجد براي نماز» [19] .
[ صفحه 48]
پاورقي
[1] وسايل الشيعه، ج 7، كتاب الصلوة، باب 26، ح 3، ص 70.
[2] بحارالانوار، ج 87، ص 167.
[3] المراقبات، ص 167 - 168.
[4] منش طلبگي، 56 و 57.
[5] همان مدرك.
[6] تهجد و شب زنده داري، ص 8.
[7] بحارالانوار، ج 87، ص 153.
[8] همان مدرك، ص 154.
[9] همان مدرك، ص 167.
[10] بحار، ج 87، ص 140.
[11] لقاء الله، ص 33 - 36 و منش طلبگي، ص 57.
[12] چهل حديث، امام خميني، ص 177.
[13] بحار، ج 87، ص 142 تا 148.
[14] همان مدرك.
[15] همان مدرك.
[16] همان مدرك.
[17] بحار، ج 87، ص 140.
[18] وسايل الشيعه، ج 5، ص 269- راهنماي بهشت، ج 3، ص 77.
[19] راهنماي بهشت، ج 3، ص 78، به نقل از اثنا عشر.