نماز شب در احاديث
در احاديث شريفه از اين عمل (بيداري شب و نماز شب) خيلي تمجيد شده و ائمه ي هدي و مشايخ عظام و علماء اعلام بر مواظبت بر آن بوده بلكه بيداري در آخر شب را با قطع نظر از عبادت، اهميت مي دادند. در كتاب وسايل الشيعه كه اعظم كتب اماميه و مدار مذهب و مرجع علما و فقها است چهل و يك حديث در فضل آن و چندين حديث بر كراهت ترك آن ذكر فرموده. [1] .
و همچنين علامه مجلسي در جلد هيجده بحارالانوار پس از نقل آيات قرآني در فضيلت نماز شب بيش از هفتاد روايت نقل فرموده.
روايات در فضيلت نماز شب و نكوهش تاركان آن بنا به گفته عارف واصل مرحوم حاج جواد ملكي (ره) در كتاب اسرار الصلوة ص 289 به حد تواتر رسيده است.
[ صفحه 33]
از باب تيمن و تبرك به برخي از آن احاديث اشاره مي كنيم كه عبارتند از:
حديث اول:
معاوية بن عمار گويد: شنيدم حضرت صادق عليه السلام مي فرمود: بود در جمله وصيت هاي پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم كه به علي عليه السلام گفت:
يا علي وصيت مي كنم تو را در خودت به خصلت هايي، پس حفظ كن آنها را
پس از آن گفت:
بار خدايا اعانت فرما او را،
تا آنكه فرمود:
«و عليك بصلاة الليل و عليك بصلاة الليل و عليك بصلاة الليل» [2] .
«بر تو باد به نماز شب و بر تو باد به نماز شب و بر تو باد به نماز شب.»
حديث دوم:
انس گويد: شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله مي فرمود:
«الركعتان في جوف الليل أحب إلي من الدنيا و ما فيها» [3] .
[ صفحه 34]
«دو ركعت نماز در داخل شب محبوبتر است پيش من از دنيا و آنچه در اوست.»
حديث سوم:
امام محمدباقر عليه السلام مي فرمايد:
«من كان يؤمن بالله و اليوم الآخر فلا يبيتن إلا بوتر» [4] .
«هر كس ايمان به خدا و روز قيامت دارد نبايد شب را به صبح برساند مگر وتر را به جا آورد.»
حديث چهارم:
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«ليس من شيعتنا من لم يصل صلوة الليل» [5] .
«كسي كه نماز شب نمي خواند از شيعيان ما نيست.»
حديث پنجم:
جابر گويد شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله مي فرمود:
«ما اتخذ الله ابراهيم خليلا إلا لإطعام الطعام و الصلاة بالليل و الناس نيام» [6] .
[ صفحه 35]
«نگرفت خدا ابراهيم را دوست مگر براي خورانيدن طعام و نماز كردن در شب و حال آنكه مردم خواب بودند.»
حديث ششم:
امام حسن عسكري عليه السلام فرمودند:
«ليس منا من استخف بصلوة الليل» [7] .
«كسي كه نماز شب را سبك شمارد از ما نيست.»
حديث هفتم:
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«عليكم بصلوة الليل فانها نبيكم و مطردة الداء عن اجسادكم» [8] .
«نماز شب را مواظبت و مداومت كنيد زيرا كه سنت پيامبر شماست و از تن شما بيماري و درد را زائل مي كند.»
حديث هشتم:
حضرت امام صادق عليه السلام فرمودند:
«ما من عمل حسن يعمله العبد الا و له ثواب في القرآن إلا صلاة الليل فإن الله لم يبين ثوابها لعظيم
[ صفحه 36]
خطرها عنده...» [9] .
«نيست عمل نيكويي كه به جا مي آورد آن را بنده، مگر اينكه براي آن ثوابي است در قرآن به جز نماز شب. پس همانا خدا بيان نفرموده است ثواب آن را براي عظمت شأن آن نزد او.»
حديث نهم:
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«إني لأمقت الرجل قد قرأ القرآن ثم يستيقظ من الليل فلا يقوم حتي اذا كان عند الصبح قام يبادر بالصلاة» [10] .
«همانا من در خشم هستم از مردي كه قرآن را خوانده (كه سفارش به تهجد مي نمايد) و شب را بيدار مي شود ليكن برنمي خيزد و به نماز شب نمي پردازد؛ صبح كه شد برمي خيزد نماز صبح مي خواند.»
[ صفحه 39]
پاورقي
[1] چهل حديث، امام خميني، ص 176 و 177.
[2] همان مدرك.
[3] همان مدرك.
[4] بحار، ج 87، ص 145.
[5] لقاء الله، ص 30.
[6] چهل حديث، امام خميني، ص 177.
[7] لقاء الله، ص 31.
[8] بحارالانوار، ج 62، ص 268.
[9] چهل حديث، امام خميني، ص 178.
[10] بحارالانوار، ج 83، ص 127.