248. پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: كسي كه وارد مسجد مي شود، بايد ده ويژگي داشته باشد: نخست آن كه كفش و پاپوش خود را وارسي كند؛ و اين كه با پاي راست آغاز كند؛ و هنگامي كه وارد شد، بگويد: «به نام خداوند مهر گستر مهربان. به نام خدا، و ستايش، ويژه ي اوست. و درود بر پيامبر خدا و فرشتگان! خداوندا! درهاي فضل و درهاي رحمتت را به رويم بگشا، كه همانا تو بسيار بخشنده اي»؛ و اين كه بر حاضران در مسجد، سلام كند و اگر كسي در مسجد نبود، بگويد: «سلام بر بندگان شايسته ي خدا! گواهي مي دهم كه خدايي جز الله نيست و گواهي مي دهم كه محمد، بنده و فرستاده ي اوست»؛ و اين كه از جلوي نمازگزاري نگذرد؛ و بي وضو وارد نشود؛ و كار دنيايي در آن نكند؛ و سخن دنيايي به زبان نياورد؛ و تا دو ركعت نماز نگزارده، بيرون نرود؛ و اين كه هنگام بيرون رفتن بگويد: «پروردگارا! تو پاكي و من، تو را مي ستايم. گواهي مي دهم كه خدايي جز تو نيست. از تو آمرزش مي طلبم و به سوي تو باز مي گردم». [1] .

249. جامع الأخبار: پيامبر خدا، هنگام ورود به مسجد، نخست پاي راستش را مي گذاشت و مي گفت: «به نام خدا و با توكل بر خدا. هيچ نيرو و قدرتي، جز به خواست خداوند نيست». و هنگام خارج شدن، نخست پاي چپش را



[ صفحه 104]



مي گذاشت و مي گفت: «به نام خدا. پناه مي برم به خدا، از شيطان رانده شده!».

سپس فرمود: «اي علي! هر كه به مسجد در آيد و آنچه را گفتم، بگويد، خداوند [نمازش را] مي پذيرد و براي او در برابر هر ركعتي كه نماز گزارده، فضيلت صد ركعت را مي نويسد. پس اگر زمان بيرون رفتن نيز مانند آنچه گفتم، بگويد، خداوند، گناهانش را مي بخشايد و در برابر هر گامي او را، درجه اي بالا مي برد، و نيز در برابر هر گام، صد نيكي برايش مي نويسد». [2] .

250. امام باقر عليه السلام: هر گاه به قصد اين كه بنشيني، وارد مسجد شدي، جز پاكيزه، وارد مشو. و هنگامي كه وارد شدي، رو به قبله بايست. سپس خدا را بخوان و از او بخواه. و زمان وارد شدن، سلام كن و خدا را سپاس گو و بر پيامبر صلي الله عليه و آله درود بفرست. [3] .

251. مصباح الشريعة - در آنچه به امام صادق عليه السلام نسبت داده است -: هنگامي كه به در مسجد رسيدي، بدان كه تو آهنگ در خانه ي بزرگ پادشاهي را كرده اي كه بر فرش او، جز پاكيزه شدگان گام نمي زنند و براي همنشيني با او، جز آنان كه رفتارشان، گفتارشان را تصديق مي كند، رخصت داده نمي شوند. از قدم گذاردن به عرصه ي خدمت گزاري به پادشاه، ترسان باش، همان گونه كه از خود پادشاه ترساني؛ چه اين كه اگر غفلت كني، در معرض خطر بزرگي خواهي بود.

و بدان كه او مي تواند، به عدل يا به فضل، هر آن گونه كه بخواهد، با تو رفتار نمايد. پس اگر از سر رحمت و فزون بخشي خود با تو سر كند،



[ صفحه 105]



فرمانبري ناچيز تو را مي پذيرد و در برابرش به تو پاداشي بس بزرگ، عطا مي كند، و اگر در رفتاري عادلانه با تو، فراخور استحقاق خود، از تو راستي و اخلاص بخواهد، در پس پرده ي پذيرش، تو را وامي نهد و اطاعتت را مردود مي سازد، كه او هر چه بخواهد، مي تواند انجام دهد.

به ناتواني و كوتاهي و تقصير و نيز به فقر خود در پيشگاه او، اعتراف كن؛ زيرا تو به بندگي او و انس يافتن با وي، روي آورده اي. رازهايت را به حضورش عرضه كن و بدان كه پنهان و آشكار هيچ يك از بندگان، بر او پوشيده نيست. همچون نيازمندترين بندگانش، در حضور او باش و خود را از هر دل مشغولي اي كه پرده اي ميان تو و پروردگارت باشد، تهي ساز؛ زيرا او جز پاك ترين و خالص ترين را نمي پذيرد.

و بنگر كه نام تو از كدام دفتر بيرون مي آيد. پس اگر از شيريني مناجات با او و لذت گفتگو با وي، چيزي چشيدي و از جام رحمت و كرامت هايش - كه از نيكو روي كردن و اجابت كردنش سرچشمه مي گيرد -، شربتي نوشيدي، براي خدمت گزاري به او شايستگي يافته اي. پس داخل شو كه رخصت و امان يافته اي، و در غير حالت ياد شده، همچون ناگزير بيچاره ي نااميد كه مرگش فرارسيده، همان جا درنگ كن، كه اگر خداي عز و جل دريابد كه تو از سر راستي به او پناه آورده اي، به ديده ي مهرباني و رحمت و لطف به تو خواهد نگريست و در راه آنچه دوست مي دارد و مي پسندد، موفقت خواهد كرد؛ زيرا او ارجمندي است كه ارج نهادن به بندگاني را كه درماندگان پيشگاهش و دل سوختگان درگاهش در راه جلب خشنودي اويند، دوست دارد. خداي متعال مي فرمايد: (امن يجيب المضطر اذا دعاه؛ يا كيست كه به درمانده، آن گاه كه وي را مي خواند، پاسخ دهد؟). [4] .



[ صفحه 106]