تشويق مؤمنين به بزرگ شمردن و اهميت دادن نماز و نهي از سبك شمردن آن و...

عن أبي جعفر عليه السلام قال: لا تتهاون بصلاتك فان النبي صلي الله عليه و آله قال عند موته: ليس مني من استخف بصلاته، ليس مني من شرب مسكراً لا يرد علي الحوض لا والله [1] .

حضرت امام باقر - عليه السلام - فرمود: در نمازتان سستي نكنيد، به درستي كه رسول گرامي اسلام هنگام موت، فرمودند: از من نيست كسي كه نماز را سبك بشمارد، از من نيست كسي كه مسكر بياشامد.

اينها در حوض (كوثر) بر من وارد نخواهند شد، قسم به خدا وارد نخواهند شد!

قال ابوالحسن الأول عليه السلام: لما حضرت أبي الوفاة قال لي: يا



[ صفحه 116]



بني انه لا ينال شفاعتنا من استخف بالصلاة [2] .

حضرت امام كاظم - عليه السلام - فرمود: چون كه مرگ پدرم (امام صادق - عليه السلام -) فرا رسيد، براي من چنين فرمودند: اي فرزندم! به درستي كه به شفاعت ما نمي رسد كسي كه نماز را سبك بشمارد.

قال رسول الله صلي الله عليه و آله: لكل شي ء وجه و وجه دينكم الصلاة فلا يشينن احدكم وجه دينه و لكل شي ء أنف و أنف الصلاة التكبير [3] .

رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمود: براي هر چيزي صورتي است (كه نمايانگر هويتش است) و صورت دين شما نماز است، كسي از شما صورت دين خود را زشت نسازد. و براي هر چيزي مقدمه اي است، و مقدمه ي نماز تكبير است.

قال الصادق عليه السلام: ان شفاعتنا لا تنال مستخفاً بالصلاة [4] .

حضرت امام صادق - عليه السلام - فرمود: همانا شفاعت ما شامل كساني كه نماز را سبك مي شمارند، نخواهد شد.

عن أبي بصير قال دخلت علي ام حميدة اعزيها بأبي عبدالله عليه السلام فبكت و بكيت لبكائها ثم قالت: يا أبامحمد لو رأيت أبا عبدالله عند الموت لرأيت عجباً فتح عينيه ثم قال: اجمعوا كل من بيني و بينه قرابة، قالت: فما تركنا أحداً الا جمعناه فنظر اليهم ثم قال: ان شفاعتنا لا تنال مستخفاً بالصلاة [5] .



[ صفحه 117]



ابوبصير مي گويد: بر ام حميده (زوجه ي امام صادق - عليه السلام -) براي تعزيت فوت امام وارد شدم. ام حميده گريست و من نيز از گريه او گريستم، سپس گفت:اي أبامحمد! (كنيه ديگر ابوبصير) اگر هنگام مرگ امام بودي، چيز عجيبي مي ديدي! امام چشمان مبارك را باز نمود و فرمود: از بستگان من هر كه هست جمع نماييد! ام حميده مي گويد: كسي را ترك نكرديم مگر اين كه در محضر امام حاضر كرديم، پس امام نگاهي به طرف آنها كرد، سپس فرمود به درستي كه شفاعت ما شامل حال كسي كه نماز را سبك بشمارد نخواهد شد.

عن أبي عبدالله عليه السلام قال: اذا قام العبد في الصلاة فخفف صلاته قال الله تبارك و تعالي لملائكته: أما ترون الي عبدي كانه يري ان قضاء حوائجه بيد غيري أما يعلم ان قضاء حوائجه بيدي [6] .

حضرت امام صادق - عليه السلام - فرمود: زماني كه بنده به حالت سستي و استخفاف به نماز مي ايستد خداوند تبارك و تعالي خطاب به ملائكه مي فرمايد: آيا نگاه نمي كنيد به طرف بنده ام؟ گويا بنده ام خيال مي كند قضاي حاجت او در دست غير من است، آيا نمي داند كه قضاي حاجت او به دست من است؟

عن أبي عبدالله عليه السلام قال: ابصر علي بن أبي طالب عليه السلام رجلاً ينقر صلاته فقال: منذكم صليت بهذه الصلاة؟ فقال له الرجل: منذ كذا و كذا، فقال: مثلك عند الله مثل الغراب اذا نقر لو مت مت علي غير ملة



[ صفحه 118]



أبي القاسم محمد صلي الله عليه و آله ثم قال علي عليه السلام: ان أسرق الناس من سرق من صلاته [7] .

حضرت امام صادق - عليه السلام - فرمود: علي بن ابي طالب نگاه كرد به طرف مرد نمازخواني كه به سرعت نماز مي خواند.

امام سؤال كرد: از چه زماني اين گونه نماز مي خواني؟

مرد پاسخ داد: از فلان زمان تا به حال.

امام فرمودند: مثل (نماز خواندن) تو در پيش خدا مثل كلاغي است كه (به سرعت) از زمين دانه بر مي چيند، اگر تو بدين حالت بميري، مرده اي به غير دين پيغمبر اسلام.

سپس حضرت فرمودند: به درستي كه دزدترين مردم كسي است كه از نمازش بدزدد.

عن أبي عبدالله عليه السلام قال: ان العبد اذا عجل فقام لحاجته يقول الله تبارك و تعالي: اما يعلم عبدي اني أنا اقضي الحوائج [8] .

حضرت امام صادق - عليه السلام - فرمود: زماني كه انسان براي رفع حاجت (دنيايي خود) نمازش را با تعجيل بخواند، خداوند تبارك و تعالي مي فرمايد: آيا بنده ي من نمي داند كه من حاجت او را برآورده مي كنم؟

قال رسول الله صلي الله عليه و آله: مثل الذي لا يتم صلوته كمثل حبلي حملت حتي اذا دنا نفاسها اسقطت فلا هي ذات حمل و لا ذات ولد [9] .



[ صفحه 119]



رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمود: مثل آن كه نمازش را كامل به جا نمي آورد، مثل زن حامله اي است كه (نه ماه) حملش را نگهداري كرده تا نزديك زايمان بچه را سقط كرده است، پس اين چنين زن را نه زن حامله مي گويند و نه زن صاحب فرزند.

قال رسول الله صلي الله عليه و آله: اسرق السراق من سرق صلوته، قيل: يا رسول الله كيف يسرق صلوته قال: لا يتم ركوعها و سجودها [10] .

رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمود: دزدترين دزدها كسي است كه از نمازش بدزدد، عرض شد. يا رسول الله! چگونه از نمازش مي دزدد؟

حضرت فرمودند: ركوع و سجود نمازش را كامل به جا نمي آورد.

قال رسول الله صلي الله عليه و آله: ليس مني من استخف بصلاته لا يرد علي الحوض لا والله [11] .

رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمودند: كسي كه نماز را سبك بشمارد از من نيست، نه به خدا (چنين كسي) در حوض (كوثر) به من نخواهد رسيد!

عن رسول الله صلي الله عليه و آله قال: من احسن صلوته حتي تراها الناس و اسائها حين يخلوا فتلك استهانة [12] .



[ صفحه 120]



رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمود: كسي كه براي نشان دادن مردم نمازش را نيكو بخواند و در خلوت (بدون حضور مردم) نمازش را خفيف كند، اين سبك و خوار شمردن نماز است.

قال رسول الله صلي الله عليه و آله: تكتب الصلوة علي أربعة اسهم، الي ان قال: فاذا هو اتم ركوعها و سجودها و اتم سهامها صعدت الي السماء لها نور يتلألؤ و فتحت لها أبواب السماء و تقول حافظت علي حفظك الله و تقول الملائكة صلي الله علي صاحب هذه الصلوة و اذا لم يتم سهامها صعدت و لها ظلمة و غلق أبواب السماء دونها و تقول ضيعتني ضيعك الله و ضرب بها وجهه [13] .

رسول گرامي اسلام - صلي الله عليه و آله - فرمود: نماز بر چهار قسمت نوشته شده، (تا اين كه فرمودند:) پس زماني كه نمازگزار ركوع و سجود نمازش را كامل به جا آورد و قسمتهاي نماز را كه كامل كرد (اين نماز) به آسمان صعود مي كند در حالي كه نور از او تلألؤ مي كند، و ابواب آسمان براي او گشوده مي شود (و خطاب به نمازگزار) مي گويد: مرا محافظت كردي خدايت محافظت كند، و ملائكه مي گويند: درود بر صاحب اين نماز! و زماني كه قسمتهاي نماز كامل گزارده نشود (به آسمان) صعود مي كند در حالي كه تاريك و ظلماني است، و أبواب آسمان به رويش بسته مي شود (و خطاب به نمازگزار) مي گويد: ضايع كردي مرا، خدا تو را ضايع كند! در اين حال نماز را به چهره ي (اين نمازگزار) مي زنند.



[ صفحه 121]



عن أبي عبدالله عليه السلام قال: الصلاة وكل بها ملك ليس له عمل غيرها، فاذا فرغ منها قبضها ثم صعد بها، فان كانت مما تقبل قبلت و ان كانت مما لا يقبل قيل له: ردها علي عبدي، فينزل بها حتي يضرب بها وجهه، ثم يقول: اف لك لا يزال لك عمل يعنيني [14] .

حضرت امام صادق - عليه السلام - فرمود: بر نماز فرشته اي گمارده شده كه كاري جز آن ندارد، هنگامي كه بنده از نماز فارغ شود آن فرشته آن را مي گيرد و به آسمان مي برد، و هر گاه از قبول شدنيها باشد، پذيرفته گردد، اگر نه به فرشته گفته مي شود: آن را به صاحبش باز گردان، پس وي با آن نماز فرود آيد و آن را بر روي صاحبش بكوبد و گويد: اف بر تو باد! كه همواره از تو عملي صادر مي شود كه مرا به زحمت مي اندازد.

قال أبو عبدالله عليه السلام: والله انه ليأتي علي الرجل خمسون سنة و ما قبل الله منه صلاة واحدة فاي شي ء اشد من هذا، والله انكم لتعرفون من جيرانكم و اصحابكم من لو كان يصلي لبعضكم ما قبلها منه لأستخفافه بها، ان الله لا يقبل الا الحسن، فكيف يقبل ما يستخف به؟ [15] .

حضرت امام صادق - عليه السلام - فرمود: به خدا سوگند بر بعضي پنجاه سال مي گذرد و خداوند يك نماز از او قبول نكرده است، پس چه گناهي بزرگتر از اين است!

سوگند به خدا شما از همسايگان و دوستان خود كساني را



[ صفحه 122]



مي شناسيد كه اگر براي بعضي از شما نمازي بخوانند از او قبول نخواهيد كرد، به علت استخفاف و بي اعتنايي كه بر آن روا داشته، همانا خداوند نمي پذيرد مگر چيز نيكو و شايسته را؛ پس چگونه مي پذيرد عبادتي را كه به آن بي اعتنايي شده است؟!

عن سيدة النساء، فاطمة ابنة سيد الأنبياء صلوات الله عليها و علي أبيها و علي بعلها و علي أبنائها الأوصياء، انها سئلت أباها محمد صلي الله عليه و آله، فقالت: يا ابتاه ما لمن تهاون بصلوته من الرجال و النساء؟ قال: يا فاطمة من تهاون بصلوته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمس عشرة خصلة: ست منها في دار الدنيا و ثلث عند موته و ثلث في قبره و ثلث في القيامة اذا خرج من قبره.

فاما اللواتي تصيبه في دار الدنيا: فالاولي يرفع الله البركة من عمره، و يرفع الله البركة من رزقه، و يمحوالله عزوجل سيماء الصالحين من وجهه، و كل عمل يعمله لا يوجر عليه، و لا يرتفع دعاؤه الي السماء. و السادسة ليس له حظ في دعاء الصالحين.

و اما اللواتي تصيبه عند موته: فاولهن انه يموت ذليلاً، و الثانية يموت جايعاً، و الثالثة يموت عطشاناً، فلو سقي من انهار الدنيا لم يرو عطشه.

و اما اللواتي تصيبه في قبره: فاولهن يوكل الله به ملكاً يزعجه في قبره، و الثانية يضيق عليه قبره، و الثالثة تكون الظلمة في قبره.

و اما اللواتي تصيبه يوم القيامة اذا خرج من قبره: فاولهن ان يوكل الله به ملكاً يسحبه علي وجهه و الخلايق ينظرون اليه، و الثانية يحاسب حساباً



[ صفحه 123]



شديداً، والثالثة لا ينظر الله اليه و لا يزكيه و له عذاب اليم [16] .

حضرت فاطمه ي زهرا - عليهاالسلام - در مورد كساني كه نماز را سبك مي شمارند از پدر گراميش حضرت رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - سؤال كردند، حضرت فرمودند: فاطمه جان! كسي كه نمازش را سبك بشمارد - از زن و مرد -، خداوند او را مبتلا به پانزده خصلت (و بلا) مي كند كه شش تاي از آنها در دنيا، و سه تاي از آنها در وقت مرگ، و سه تاي از آنها در قبر، و سه تاي از آنها در قيامت، زماني كه از قبر خارج شد.

اما آن شش خصلت كه در دنيا گرفتارش مي شود عبارتند از:

1- خدا بركت را از عمرش مي برد.

2- خدا بركت را از رزقش مي برد.

3- خداي عزوجل سيماي صالحين را از چهره اش محو مي كند.

4- هر عملي كه مي كند بدون اجر باقي خواهد ماند.

5- دعاي او به آسمان نمي رود (و مورد اجابت واقع نمي شود).

6- بهره اي از دعاي صالحين براي او نيست.

و اما آن سه بلايي كه هنگام مرگ گرفتارش خواهد شد عبارتند از:



[ صفحه 124]



1- به طور ذلت باري از دنيا خواهد رفت.

2- گرسنه از دنيا خواهد رفت.

3- تشنه از دنيا خواهد رفت، اگرچه آب همه نهرهاي دنيا را به او بدهند.

و اما آن سه بلايي كه در قبر گرفتارش خواهد شد:

1- خداوند ملكي را بر او مي گمارد تا او را در قبر عذاب، و مورد اذيت قرار دهد.

2- قبرش بر او تنگ خواهد شد.

3- گرفتار ظلمت و تاريكي قبر خواهد شد.

و اما آن سه بلايي كه در روز قيامت گرفتار خواهد شد:

1- زماني كه از قبرش خارج شد خداوند ملكي را بر او مي گمارد كه او را با صورت روي زمين بكشد و خلايق او را تماشا كنند.

2- در حسابرسي از او به دقت و شدت حساب خواهند رسيد.

3- خدا بر او توجه و لطفي نخواهد داشت، و براي اوست عذاب هميشگي.



[ صفحه 125]