مقدمه
بسم الله الرحمن الرحيم
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم، الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الأئمة الهداة المهديين سيما خاتم الأنبياء و خاتم الأوصياء عليهم آلاف التحية و الثناء
«رب ادخلني مدخل صدق و اخرجني مخرج صدق و اجعل لي من لدنك سلطاناً نصيراً».
يادم هست از كودكي در مكتب خانه، استاد مكتبي اولين جمله اي كه در مورد نماز، به ما آموخت اين بود:
نماز ستون دين است
هر كس نخواند بي دين است
آن روزها، اين جمله در وصف نماز، تنها به صورت يك بيت شعر با ذهن من انس گرفت و هر چه زمان بر من مي گذشت، ريسمان اين الفت در كانون جان و فكر من محكمتر مي شد و به مرور، بعدها متوجه شدم كه معنا و مفهوم حقيقي اين جمله چيست، چرا نماز را ستون دين فرض كرده اند؟ و زيان نخواندن نماز، چرا تا اين حد است كه انسان را از دين خارج مي كند؟ و خروج از دين چه زيانهايي را متوجه فرد و جامعه مي نمايد؟ و...
اينها مطالبي بود كه بعدها در پرتو آشنايي بيشتر با آيات الهي و روايات ائمه ي معصومين صلوات الله عليهم اجمعين - به آنان دسترسي پيدا كردم، و اين آشنايي و
[ صفحه 5]
روح ارادت در مقابل نماز، انگيزه اي شد كه همواره از بي نمازي و سبك شمردن نماز اكثر افراد جامعه رنجيده خاطر شوم و در پي عامل آن به جستجو بپردازم و نتيجه اي كه از اين تفحص و جستجو به دست آوردم اين بود كه: عامل اصلي بي توجهي به نماز، غفلت از اهميت و جايگاه رفيع نماز در اسلام است.
اگر ما اهميت نماز را - كما هو حقه - درك كنيم و بدانيم كه نماز چه اثر سازنده اي در زندگاني فردي و اجتماعي ما دارد، قطعاً تا اين اندازه نسبت به آن بي توجه نخواهيم بود. لذا بر آن شدم كه اهميت و ارزش نماز در اسلام را در دسترس همگان قرار دهم، ولي از چه طريق و به چه بيان؟
بهترين طريقي كه به نظر رسيد استفاده از فرمايشات رسول گرامي اسلام و ائمه ي معصومين - صلوات الله عليهم اجمعين - و جمع آوري سخنان آن بزرگواران در اين زمينه بود: زيرا تنها بيان آن بزرگواران است كه حق مطلب را پيرامون هر مسأله اي اداء كرده و چيزي از آن باقي نگذاشته اند.
بنابراين، كتاب حاضر با يك چنين هدفي تحت عنوان «سيماي نماز در سخنان ائمه ي معصومين» تأليف و تنظيم شده است.
در پايان اين مقدمه ي كوتاه، لازم است مواردي را ذيلاً يادآور شوم:
1- در اهميت و عظمت نماز، اين فريضه ي الهي، روايات فراواني از پيغمبر گرامي اسلام و ائمه ي معصومين - صلوات الله عليهم اجمعين - رسيده است كه روايات اين كتاب مقدار كمي از آن همه فرمايشات در اين باب مي باشد. اميد است در آينده با توان بيشتر و تحقيق گسترده تر، اين مجموعه به سبك كاملي در دسترس علاقه مندان قرار بگيرد.
2- سعي شده روايات با متن عربي همراه با ترجمه ي فارسي با آدرس دقيق نوشته شود تا علاقه مندان در صورت نياز بتوانند به آساني به مدارك و اسناد آن
[ صفحه 6]
دسترسي پيدا كنند.
3- در جمع آوري روايات از كتاب معتبر و مورد وثوق شيعه استفاده شده و كتابهاي غير شيعي و غير موثق شيعي مورد استفاده قرار نگرفته است.
4- از آنجا كه لسان ائمه به تنهايي بهترين مبين معارف الهي مي باشد از هر گونه تفسير و شرح، پيرامون روايات مذكور خودداري شده فقط به ترجمه ي سخنان اين بزرگواران اكتفا شده است.
5- ترتيب روايات و تنظيم ابواب و فصول اين كتاب اختصاصي بوده و ربطي به كتابهاي روايي ديگر در اين باب ندارد. توضيح اين كه، چه بسا يك روايت در اين كتاب در فصل مثلاً: «فلسفه ي نماز» نوشته شده است، ولي سند و مدرك آن در باب يا فصل ديگري آمده باشد.
اميد است با مطالعه اين كتاب فصل جديدي در عظمت و اهميت نماز در پيش روي ما گشوده گردد و ما را بيش از پيش به اين فريضه ي الهي دلگرم تر و علاقه مندتر و مقيدتر نمايد - ان شاء الله.
قم - سيد حسين حق شناس
15 / 9 / 1371
[ صفحه 7]