[لقمان: نام مردي حكيم كه اصلش حبشي بوده و در روزگار داود پيغمبر مي زيسته و در قرآن كريم نام وي آمده است: «و لقد آتينا لقمان الحكمة...»؛ ما به لقمان حكمت عطا نموديم. يعني وي را خرد و دانش داديم و بصيرت عطا كرديم. درباره لقمان اختلاف كرده اند: برخي گفته اند: حكيم بوده و مقام نبوت را نائل نگشته است. بعضي او را پيامبر دانسته و حكمت را كه در قرآن صفت وي آمده است به نبوت تفسير نموده اند.

يكي از دوستانش به وي گفت: مگر نه تو با ما چوپاني مي كردي، اين حكمت و دانش را از كجا و به چه سبب به دست آوردي؟! وي گفت: نخست خواست خداوند و اندازه گيري او، و ديگر صفاتي كه در من وجود داشت و همان زمينه ساز لطف خدا گرديد، و آنها عبارت اند از: امين بودن، و راستگو بودن، و سكوت نمودن از آنچه كه مرا سودي نباشد. (مجمع البيان)

«وفات و قبر لقمان»

ابراهيم ادهم گويد: قبر لقمان ميان مسجد لقمه (از شهرهاي فلسطين) و بازار امروز است. علاوه بر قبر لقمان قبور هفتاد تن از انبياء عظام كه پس از لقمان وفات كرده اند در آنجاست؛ جهتش آن كه بني اسرائيل، انبياء را از نزد خود اخراج و در رمله محصور كردند و در آنجا بودند تا همگي از گرسنگي هلاك شدند.

آورده اند كه روزي لقمان با پسر خويش در عيش نشسته بود، همين كه آثار مرگ بر او ظاهر گرديد به گريه آغازيد، پسر گفت: اي پدر گريه تو از خوف مرگ است يا حرص دنيا؟ گفت: هيچ كدام، گريه من براي آن است كه در پيش روي خود بيابان هولناك و عقبات طولاني و بار گران مي بينم با نداشتن زاد و راحله و ندانم كه اين بار گران از دوشم بردارند يا با آن به سوي دوزخ رهسپار گردم. (كنز الحكمة ترجمه نزهة الارواح شهرزوري: 211 - 205).]

آن بزرگمرد الهي كه بر اثر تزكيه ي نفس و جهاد في الله، از جانب حق وجود با بركتش چشمه ي جوشان حكمت الهي شد، در سفارشاتش به فرزند خود مي فرمايد:

«يا بني أقم الصلوة وأمر بالمعروف وانه عن المنكر و اصبر علي ما أصابك إن ذلك من عزم الأمور» [1] .

پسركم! نماز را برپا دار و مردم را به كار پسنديده وادار و از كار زشت بازدار و بر آنچه [از مشكلات و سختي ها] به تو مي رسد شكيبايي كن، كه اين ها از اموري است كه ملازمت بر آن از واجبات است.



[ صفحه 47]