عن مصباح الشريعة عن الصادق عليه السلام: اذا اردت الطهارة و الوضوء فتقدم الي الماء تقدمك الي رحمة الله؛ فان الله تعالي قد جعل الماء مفتاح قربته و مناجاته و دالا الي بساط خدمته. و كما ان رحمته تطهر ذنوب العباد، فكذلك النجاسات الظاهرة يطهرها الماء لا غير. قال الله تعالي: «و هو الذي ارسل الرياح بشراً بين يدي رحمته و انزلنا من السماء ماء طهوراً.»

و قال عزوجل: «و جعلنا من الماء كل شي ء حي». فكما احيي به كل شي ء من نعيم الدنيا، كذلك بفضله و رحمته جعل حيوة القلوب بالطاعات. و تفكر في صفاء الماء و رقته و طهوره و بركته و لطيف امتزاجه بكل شي ء و في كل شي ء؛ و استعمله في تطهير الاعضاء التي امرك الله بتطهيرها و أت بآدابها فرائضه و سننه؛ فان تحت كل واحدة منها فوائد كثيرة. اذا استعملتها بالحرمة انفجرت لك عين فوائده عن قريب. ثم عاشر خلق الله تعالي كامتزاج الماء بالاشياء، يوءدي كل شي ء حقه و لا يتغير عن معناه، معتبراً لقول رسول الله صلي الله عليه و آله: «مثل المؤمن الخاص كمثل الماء.» و ليكن صفوتك مع الله في جميع طاعاتك كصفوة الماء حين انزله من السماء و سماه طهوراً؛ و طهر قلبك بالتقوي و اليقين عند طهارة جوارحك بالماء. [1] .



[ صفحه 44]



پس، تو اي عارف به معارف الهيه و سالك سبيل عوارف غيبيه، چون اراده ي طهور مطلق كردي و از قيود حجب الفاظ و عبارات خارج شدي، توجه به آب نازل از ابر رحمت كن به قشر خود و تطهير قذارات صوريه نما و به آداب فرايض و سنن آن قيام كن، زيرا كه آب را خداوند مفتاح قرب و مناجات و دليل بساط خدمت قرار داده؛ و توجه به آب نازل از سماء رحمت غفاريت كن به باطن خود. و تطهير قذارات معاصي نما با قيام به آداب فرايض و سنن آن كه علي عليه السلام در باب توبه فرموده؛ [2] زيرا كه آب رحمت غفاريت را خداوند مفتاح قرب و مناجات و دليل به بساط خدمت قرار داده و توجه به آب نازل از سماء مشيت كن به قلب خود و تطهير قذارات قلبيه و كدورات معنويه نما؛ زيرا كه آن، مفتاح قرب معنوي و دليل بساط خدمت است. و توجه به آب نازل از سماء و احديت كن به روح خود و تطهير قذارات توجه به غير و غيريت نما؛ زيرا كه آن مفتاح قرب نوافل و دليل وصول به بساط خدمت است. و توجه به آب نازل از سماء مطلق احديت نما به سر خود و تطهير قذارات رؤيت كثرت نما؛ زيرا كه آن مفتاح وصول به بساط حضور است. و توجه به آب نازل از سماء هويت نما و تطهير رؤيت مقام نما؛ كه اين مفتاح



[ صفحه 45]



قرب فرايض و فناي مطلق است و دليل وصول به بساط حاضر است.

و تا اين مقام، طهارت و طهور سالكين الي الله است؛ و پس از اين، طهور اهل وصول شروع شود كه آن نتيجه ي قرب فرايض است؛ و آن از باطن شروع شود و از قلب طلوع كند و به ملك بدن ختم شود. پس هر يك از واصلين را طهوري است خاص به خود، كه تفصيل آن از حوصله ي بيان خارج است. و چنانچه جناب صادق عليه السلام، به حسب اين روايت شريفه، امر به تفكر در جهات مختلفه ي آب فرموده و هر يك را وسيله ي ترقي به مقامي قرار داده - مثل تفكر در احياء و صفا و رقت و طهوريت و بركت و لطف امتزاج آن - تو نيز اطاعت نما امر مولاي صادق مصدق عليه السلام را؛ و جميع جهات صوريه را وسيله ي ارتقاء به مقامات معنويه قرار ده.

پس، ظاهر خود را زنده كن به استعمال طهور، و كسالت و سستي و نعاس را به بركت آن از خود دور كن، و صورت خود را صفا بده و با ظاهر پاك و پاكيزه توجه به بساط قرب نما، و اعضاي خود را زنده كن به اطاعت مولاي خود. و باطن خود را زنده كن به حيات فكر در مبدأ و منتها و منشأ و مرجع. و قلب خود را زنده كن به حيات ايمان و اطمينان. و سر خود را زنده كن به حيات تجليات افعاليه و اسمائيه و ذاتيه به مراتب آن. و تفكر كن در صفاي آب، و ما پس از اين، اخلاص و مراتب آن را در باب نيت ذكر مي كنيم، انشاءالله.

و با بندگان خدا نيز با اخلاص معاشرت كن؛ و در راه حق و خلق از اعمال اراده ي متعلقه ي به خود بگذر. و تفكر كن در لطف امتزاج آب با اشياء، كه آن امتزاج براي اصلاح حال آن ها است و رساندن آنها است به كمال لايق خود و زنده نمودن آنها است؛ و كيفيت معاشرت و معامله ي تو با بندگان خدا نيز اين طور باشد. و با نظر عطوفت و اصلاح به بندگان خدا نظر كن، و در صدد اصلاح ظاهر و باطن آنها و زنده نمودن آنان باش؛ حتي هدايت تو از گمراهان و نهي نمودن تو از معاصي اهل عصيان نيز براي اصلاح حال آنها باشد نه براي اعمال نفوذ اراده ي خود. و اگر تطهير خود را با تفكرات مذكوره نمودي، حسب وعده ي امام صادق عليه السلام در اين حديث شريف، چشمه هاي معارف و



[ صفحه 46]



حكم بر قلب تو منفجر شود و به اسرار طهارت و حقايق آن پي بري، و با عنايات غيبيه و رياضات نفسانيه به حقايق آن متحقق شوي و لايق وصول به مقام قرب و بساط انس شوي.